یادداشتی بر فیلم سینمایی گوزنهای اتوبان
درباره کارگردان
ابوالفضل صفاری، نویسنده و کارگردان 41 ساله ایرانی است. در کارنامه کاری صفاری نویسندگی و کارگردانی چهار فیلم انتهای زمین(1386)، از تهران تا بهشت(1391)، یک کامیون غروب(1395) و گوزنهای اتوبان(1403) به چشم میخورد. آخرین ساخته او یعنی گوزنهای اتوبان در بخش مسابقه چهل و سومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت. تهیهکنندگی گوزنهای اتوبان را خود صفاری بر عهده داشته است. در این فیلم الناز شاکردوست، نوید پورفرج، صدف اسپهبدی، پیمان قاسمخانی و بهنوش بختیاری به ایفای نقش پرداختهاند. موسیقی فیلم را پیام آزادی ساخته و علیرضا برازنده تدوین فیلم را برعهده داشته است. همچنین میثم یاردیلو و حسین قورچیان برنده سیمرغ بهترین صدا برای این فیلم شدند. نوید پورفرج نیز دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد.

داستان فیلم
داستان از یک شرطبندی تفریحی میان کارگران یک فست فود آغاز میشود. هر کس نوع خودرو و شماره پلاک خودروی عبوری را درست حدس بزند برنده است. اختلاف عابس و مرتضی بر سر شماره پلاک یک خودروی عبوری کار را به تعقیب و گریز میکشاند. لشکر پیک موتوریها به دنبال خودروی جیپ عبوری به راه میافتند تا کشف کنند عدد سمت راستی پلاک 2 بود یا 3! مالک خودروی عبوری یک بلاگر اینستاگرامی است که برای فیلم برداری در یکی از باغهای اطراف تهران توقف میکند. عابس که از باخت خود مطمئن شده سعی در مجاب کردن مرتضی برای برگشت دارد! مرتضی اما نمیپذیرد! او نمیخواهد قید برد پنج میلیون تومانیاش را بزند.
با خروج خودروی بلاگر از باغ، تعقیب و گریز ادامه یافته و به انحراف و واژگونی خودروی مذکور میانجامد. همزمان با تعقیب و گریز، بلاگر حوادث را به صورت لایو در اینستاگرام پخش میکند. حالا چهره عابس به عنوان یک مزاحم زورگیر پخش شده و او وارد یک چالش ناخواسته شده است که...

یک ایده سوزی دیگر
سینمای سایبری در ایران با فیلم کمدی «دیگه چه خبر» در دهه هفتاد استارت خورد؛ بعد از آن قتل آنلاین و سریال هوش سیاه مسیر را ادامه دادند. رفته رفته و با گسترش فضای مجازی سینماگران سراغ مفاهیم به روزتری از حوزه سایبر رفتند. هک و بلاگری از جدیدترین سوژههای حوزه سایبر هستند که در چند ماه اخیر مورد توجه تهیهکنندگان سینمایی و تلویزیونی قرار گرفته است. جدیدترین محصول سینمایی این حوزه «گوزنهای اتوبان» است؛ فیلم، مرتبط با حواشی بلاگری است و جالب اینکه همزمان در تلویزیون نیز سریال فریبا به این مهم میپردازد. بالاخره با تاخیر چند ساله فیلمسازان ایرانی نیز به این نتیجه رسیدند که فضای مجازی هم قابلیت پرداخت دراماتیک دارد. هر چند نفس پرداختن به این ژانر قابل تقدیر است؛ اما همچنان سوژه سوزیها و کیفیت آثار تولیدی آزار دهنده است. پاشنه آشیل بیکیفیتیها را نیز در فیلمنامه باید جست و جو کرد.
ضعف اساسی «گوزنهای اتوبان» هم در فیلمنامه است. نویسنده اشراف پژوهشی و البته دراماتیک بر حوزه اینستاگرام و بلاگری ندارد. بر همین اساس هم شخصیت پردازی در قصه شکل نمیگیرد. ضعف حتی گستردهتر از شخصیت پردازی است. اصول داستان پردازی در فیلم نقض شده و اساسا درامی شکل نمیگیرد. برای دو شخصیت مرتضی و عابس در پانزده دقیقه ابتدایی به گونهای سناریو نوشته شده که مخاطب در انتظار شکل گیری یک زوج همراه یا رودر روست. اما شخصیت مرتضی همان پانزده دقیقه اول به حاشیه رانده میشود. حالا منتظر شکلی گیری دوگانه عابس و خانم بلاگر یعنی کیانا هستیم! به قدری نمودار تعاملی این دو کاراکتر مضحک و بیمنطق پیش میرود که نمیتوان آنرا در یک جمله هم تعریف کرد. به این اضافه کنید دوگانه صبا و عابس را! هیچ منطقی به جز چند استوری و خرید یک گوشی آیفون برای بهم خوردن زندگی این زوج عاشق ارائه نمیشود.
کارگردان سعی کرده ضعف شخصیت پردازی را با انتخاب بازیگران تیپیکال که در ذهن مخاطب دارای پیش زمینه هستند پوشش دهد. مثلا برای نقش مدیر برنامه بلاگر، سراغ پیمان قاسمخانی رفته! فیلمنامه نویس چیره دست و بازیگر متوسطی که در ذهن مخاطب به عنوان یک قالتاق دارای پیش زمینه است. این مورد استثنائا در مورد نقش قاسمخانی در فیلم جواب میدهد. اما شیمی او با کاراکتر عابس و صبا به هیچ وجه شکل نمیگیرد. حتی کاراکتر عابس با بازی پورفرج هم تنها روی توانایی فردی بازیگر قابل تحمل است. کسب دیپلم افتخار در اختتامیه جشنواره را هم باید به پای همین توانایی فردی او گذاشت؛ وگرنه نقش به او کمکی نمیکند.
زد و بندها و پشت صحنه دنیای بلاگری در سطحیترین حالت ممکن در فیلم روایت شده است. چیزهایی که مخاطب حفظ است و در تاکشوهای یوتیوبی و آپاراتی چند پله بالاتر آنرا دیده و شنیده است. در مجموع فیلم در اکران جشنواره اصلا مورد توجه قرا نگرفت؛ باید منتظر ماند و دید در اکران عمومی چه سرنوشتی در انتظار «گوزنهای اتوبان» خواهد بود!