نگاهی به فیلم سینمایی هیولا(The Beast)
درباره کارگردان
برتران بونولو، آهنگساز، نویسنده و کارگردان 55ساله فرانسوی است. او فعالیت خود را از سال 1996 آغاز کرده و از برندگان نخل طلای کن به شمار میآید. در کارنامه کاری بونولو 19 فیلم به چشم میخورد که آخرین آن با عنوان «هویلا - The Beast» یا «جانور - La Bête»توسط سه کمپانی Les Films du Bélier و My New Picture و Arte France Cinéma به تولید رسیده است؛ فیلمنامه این اثر را نیز برتران بونولو، گیوم برو و بنجامین شاربیت به صورت مشترک، به نگارش درآورده و هنرمندانی همچون لئا سیدو، جرج مکای، گوسلاژی مالاندا، داشا نکراسووا، الینا لوونسن، جولیا فائر، زاویه دولان و لوران لاکوت در آن به ایفای نقش پرداختهاند. هیولا براساس داستانی کوتاه به نام The Beast in the Jungle اثر هِنری جیمز در سال 1903 میلادی، ساخته شده است؛ هیولا ضمن حضور در جشنوارههای بینالمللی متعدد موفق به کسب 2 جایزه از جمله بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین کارگردانی شده است. این فیلم نخستین بار در تاریخ 3 سپتامبر سال 2023 میلادی در جشنواره بینالمللی فیلم ونیز Venice Film Festival در کشور ایتالیا به نمایش درآمد و سرانجام در 7 فوریه سال 2024 میلادی توسط کمپانی Ad Vitam Distribution در سینماهای کشور فرانسه و در 5 آوریل توسط کمپانی Janus Films در سینماهای آمریکا اکران شد.
داستان فیلم
سال2044 است و هوش مصنوعی برتری استراتژیک بر انسان یافته؛ انسان به نیروی کار به درد نخوری تبدیل شده که برای دستیابی به فرصتهای شغلی باید تحت جراحی تغییر دیانای قرار بگیرد؛ جراحی از مدار خارج کردن احساسات! در واقع احساسات به عنوان تهدیدی برای جامعه تلقی میشوند؛ چرا که بشر به دلیل پایبند بودن به احساساتش در انجام کارها ناتوان میشود. گابریل دختر جوانی است که برای این مهم، به یک مرکز تغییر دیانای مراجعه کرده. مکانیزم این دستگاه بر اساس شبیهسازی موقعیت فعالیت میکند. گابریل مسافر موقعیتهایی در سال 1910 و 2014 میشود؛ در سال 1910 گابریل آهنگسازی معروف است که با همسر عروسکسازش روزگار خوشی دارد. البته که با ورود پسر مرموزی به نام لویی در زندگی گابریل، شرایط دچار تغییراتی میشود.
گابریل سپس وارد زندگی شبیهسازی شده بعدیاش در سال 2014 میشود؛ روزگاری که به یک مدل تبلیغاتی ناموفق تبدیل شده و به عنوان نگهبان یک خانه لوکس، روزگار میگذراند. او در سال 2014 نیز با لویی روبهرو میشود؛ پس از یک زلزله خفیف، زمانیکه گابریل برای در امان ماندن از آوار احتمالی زلزله به محوطه ساختمان پناه آورده. لویی در سال 2014 نیز ردی از آشنایی برای گابریل دارد؛ او درخواست گابریل برای همراهی تا منزلش را رد میکند و ... .
یک فرانسوی کلاسیک!
کتاب جانوری در جنگل (The Best In The Jungle)، یکی از رمانهای شناختهشده هنری جیمز و روایتگر زندگی فردی به نام مارچر است که تمام عمر خود را در غم و اضطرابی بزرگ میگذراند. او خیال میکند که سرنوشت بدی در آینده انتظار او را میکشد و این تقدیر شوم، مانند جانوری درنده در جنگل، در کمین او نشسته است. این ایده برای یک رمان کوتاه در سال 1903 شاید فوقالعاده باشد اما، در 2024 و عصر فوران فیلم و سریالهای روانشناسانه نه تنها جذاب نیست که ممکن است حوصله سر بر باشد. خاصه وقتی قرار است رمان در قالب یک فیلم سینمایی ارائه شود!
راه حل برتران بونولو برای فرار از کسالت در این مورد، اضافه کردن هوشمصنوعی به داستان فیلم است؛ قوه محرکهای که البته قرار است دیده نشود؛ یا خلاصه شود در یک وان مملو از محلولی سیاه رنگ و یک بازوی مکانیکی مجهز به سرنگ! فرد در یک واقعیت مجازی افسونگر و با عاملیت پردههای کروماکی به دههها قبل فرستاده میشود تا احتمالا زندگیهای گذشتهاش را تجربه کند. فیلم بنا را بر این گذاشته که بیننده با تناسخ همراه است! زیباتر این بود که بونولو برای این مهم، صغری کبرای مختصری میچید تا به جهت همراهی 145 دقیقهای مخاطب، حداقل تلاش فیلسوفانهای به انجام رسیده باشد.
فیلمنامههای غیرخطی از پتانسیل بالایی برای جذب مخاطب برخوردارند؛ اما جانور یا هیولای بونولو این فرصت را مغتنم نمیشمارد؛ فیلم در همان ابتدا دست خودش را رو کرده و با نمایش پرده کروماکی، شگفتانهای برای مخاطب باقی نمیگذارد! بیننده در طول فیلم انتظار اتفاق خاصی را نمیکشد. گویا فیلم در وهله اول برای مخاطبین سینمای کلاسیک فرانسه ساخته شده! فلاشبکها عملا به پاشنه آشیل فیلم تبدیل شده و کمکی به افزایش جذابیت در روایت نمیکند.
اما The Beast هر چه در روایت ضعیف عمل کرده در صحنهپردازی و اجرا قابل تقدیر است. طراحی صحنه و لباس، دقت به جزئیات و تونالیته رنگی به کار برده شده در صحنهها، تحسین برانگیز است. اجرای سکانس سیل درپاریس واقعا چشمنواز است؛ شیمی میان لئا سیدو و جرج مکای هم معادله واکنشبرانگیزی از آب درآمده و آنقدر جذاب هست که با همه نقصهای ساختاری، مخاطب را مجاب به پیگیری فیلم تا لحظه تیتراژ کند. برتران بونولو و خواهرش سازنده موسیقی The Beast هستند؛ موسیقی خوب در فیلم موسیقیای است که اساسا شنیده نشود؛ یعنی انقدر در بافت فیلم فرو برود که جزئی از هویت آن شود؛ بونولو در ساخت موسیقی The Beast از کارگردانی آن دو هیچ جلوست!
در مجموع The Beast در فریم سینمای فرانسه اثر قابل توجهی است و اگر از دنبال کنندگان آن هستید احتمالا از تماشای هیولا پشیمان نخواهید شد! فیلم هماکنون در پلتفرمهای فارسی در دسترس علاقهمندان قرار دارد.