نگاهی به فیلم سینمایی ایلیا؛ جستوجوی قهرمان
درباره کارگردان
سید علی موسوی نژاد نویسنده، تهیهکننده و کارگردان 43ساله ایرانی است. موسوی نژاد دانشآموخته مقطع کارشناسی ارشد مدیریت رسانه از دانشگاه صدا و سیماست. شروع فعالیت او از سال 1382 بوده و بیشتر در حوزه انیمیشن و مستند مشغول به کار بوده است. موسوی نژاد تجربه مدیریت موسسه فرهنگی هنری فانوس درخشان و مدیر مسئولی آموزشگاه سینمایی تصویر روشن را نیز در کارنامه دارد. فیلم سینمایی «ایلیا؛ جستوجوی قهرمان» نخستین تجربه سینمایی موسوی نژاد به شمار میآید. این فیلم 92دقیقهای نخستینبار در سی و پنجمین جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان به نمایش درآمد و توانست پروانه زرین و جایزه ویژه بهترین فیلم از نگاه داوران کودک و نوجوان جشنواره از آن خود کند.
ظاهرا تولید «ایلیا؛ جستوجوی قهرمان» در ابتدا به صورت انیمیشن برنامهریزی شده بود اما پس از وقفهای دوساله به صورت ترکیبی از پویانمایی و رئال به خروجی رسید. تولید فیلم مجموعا دو سال به طول انجامیده و تصویربرداری آن در چهار شهر کاشمر، مشهد، تهران و قم صورت گرفته است. آرمین مرگان، سلنا گلزاری، علی زکریایی، بهار نوحیان، زینب برات زاده، مبین عطاری و حامد عزیزی ایفاگر نقشهای اصلی در ایلیا هستند. این فیلم تا لحظه نگارش این یادداشت حدود 2میلیارد و ششصد میلیون تومان فروش را در گیشه تجربه کرده است و همچنان در چرخه اکران قرار دارد.
داستان فیلم
فیلم سینمایی «ایلیا؛ جستوجوی قهرمان» ساعات پرفراز و نشیب کودکی 11ساله به نام آرش در یک بازی واقعیت مجازی آنلاین را روایت میکند. او یکی از گیمرهای برتر جهان است و با سه پلیر دیگر در مراسم آنلاین معرفی بازی بینالمللی «در جستجوی قهرمان in search of hero» حضور دارد. پدر آرش معلم و مادرش خانهدار است. او یک خواهر کوچکتر به نام سارا نیز دارد. پدر آرش یعنی علی، معتقد است این بازی ریشهای اسرائیلی دارد و موافق شرکت فرزندش در این رویداد نیست. علی به کمک همسرش زهرا با وارد کردن آسیب به کنسول بازی، از ادامه حضور علی در رویداد آنلاین جلوگیری میکند.
لوئیس از فرانسه، جین از چین و حبیب از فلسطین، سه گیمر دیگری هستند که به همراه آرش در رویداد معرفی بازی حضور دارند. پس از دیسکانکتی آرش از بازی، سه گیمر دیگر نیز موفق به اتمام بازی نمیشوند و شکست میخورند. به همین دلیل قرار بر تکرار رویداد میشود و امکان حضور مجدد آرش در دومین جدال آنلاین فراهم میشود. شخصی به نام مایکل به علی پیشنهاد میدهد برای انجام مرحله دوم بازی، در دفتر او حضور پیدا کند. حضور علی در دفتر مایکل در واقع توطئهای است از جانب ... .
به امید قسمت دومی بهتر!
اساسا تولید فیلم در ژانر کودک و نوجوان آنهم در برهوت این ژانر از سینمای ایران، کار مبارکی است. دغدغهمندی علی موسوی نژاد و پیگیریهای او برای به ثمر نشستن این فیلم قابل تقدیر است. محصولی که به گفته او با معضل جذب اسپانسر مواجه بوده و با سرمایه شخصی کارگردان به تولید رسیده است. فیلم سینمایی «ایلیا؛ جستوجوی قهرمان» در مرحله ایده، یک خطی قابل تاملی دارد. قصه نوجوانی در فراز و نشیب یک بازی آنلاین، در سینمای ما ایده تقریبا بکری است. تعدد کاربران حرفهای و آماتور گیم در ایران، جامعه هدف مناسبی به عنوان مخاطب برای فیلم فراهم میآورد.
اما متاسفانه هرچه از ایده فاصله میگیریم و به سمت طرح، سناریو و تولید میرویم از کیفیت محصول کاسته میشود. در فیلمنامه به مفاهیم مورد نظر فیلم بسیار گل درشت و رو اشاره شده و تقریبا همه پیامهای اخلاقی و مذهبی فیلم با دیالوگهای اگزجره بیان میشود. اساسا مدیوم سینما برای این انتخاب میشود که مفاهیم و پیامها با لطایف الحیل مطرح شود؛ قرار نیست فیلم تبدیل به پاورپوینت یا برنامه تلویزیونی مناسبتی شود! این با کلید واژه جنگ شناختی که در مصاحبه کارگردان به آن اشاره شده در تضاد کامل است. حداقل از سناریویی که ادعا شده دهبار بازنویسی شده توقع بالاتری میرفت. کودک و نوجوان امروز، از نسل پیشین خود هوشمندتر است و به چرایی آنچه به او ارائه شده بیشتر میاندیشد. بنابراین در تولید محتوا باید روی تفکر مخاطب هدف، تامل بیشتری کرد. مخصوصا در لحظات تعیینکننده یا به اصطلاح هیجانانگیز فیلم، این مساله تعیین کننده است. در حساسترین سکانس «ایلیا؛ جستوجوی قهرمان» جایی که قرار است مخاطب شگفت زده شود، شخصیت کاترین موشه را مشاهده میکنیم که وارد اتاق شده و به دنبال سارا میگردد. سارا دختر باهوشی است و با تلهگذاریهای هوشمندانه مانع دستیابی موشه به لپتاپ میشود! اما تنها پلانی که از ساز و کار این تلههای هوشمندانه به مخاطب ارائه میشود چند نخ کاموای قرمز رنگ و یک دستکش و کیسه بوکس است! از این موارد به وفور در فیلم وجود دارد و عملا برای ایجاد تعلیق و شگفت زده کردن مخاطب هیچ هزینه فکریای در فیلمنامه صورت نگرفته است. گاهی صاحب یک ایده داستانی بهترین گزینه برای پرورش درام، حول محور ایده نیست و بهتر بود موسوی نژاد نگارش فیلمنامه را به یک نویسنده دیگر واگذار میکرد. فیلم در بازیها، دوبله و کارگردانی هم میتوانست خیلی بهتر باشد؛ موضوعی که خود کارگردان نیز در مصاحبهای به آن اشاره کرده است.
طبق گفتههای سید علی موسوی نژاد، ایلیا قرار است نسخههای دو و سه نیز داشته باشد. امید است با کسب تجربه از قسمت اول، شاهد افزایش کیفیت این فیلم در قسمتهای دوم و سوم باشیم.