ویکی‌پدیا؛ میدان نبردی برای بات‌ها

به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ ویکی‌پدیا (Wikipedia) یکی از بزرگ‌ترین دانش‌نامه‌های مجازی است که همه‌ی افراد توانایی ویرایش مطالب آن را دارند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان سال 2013 یکی از بدترین درگیری‌ها بر سر ویرایش مطالب این دانش‌نامه اتفاق افتاد، به صورتی ویرایش گرهای انسانی بیش از 2 ماه متوالی، بیش از 40 هزار کلمه، تنها در مورد دلایل وجود یا عدم وجود حرف «I» در نام فیلم سینمایی «Star Trek Into Darkness» نوشته شد.
مجله‌ی علمی پلاس وان (PLOS ONE) گزارشی منتشر کرده است که نشان می‌دهد، تنها انسان‌ها نیستند که در نبرد آنلاین یاد شده شرکت می‌کنند؛ بلکه در چند سال گذشته بات‌های بسیاری ساخته شده و برای ویرایش مطالبی که بیشتر آن‌ها از اهمیت پایینی برخوردار هستند با یکدیگر رقابت می‌کنند.
رهبری تحقیقات انجام شده برعهده‌ی دانشگاه آکسفورد و موسسه‌ی آلام تورینگ انگلیس¹ (Alan Turing Institute) بود و برای این کار روی ویرایش‌هایی که از 2001 تا 2010 و در 13 زبان مختلف انجام شده است مطالعه کردند. نتیجه‌ی به دست آمده نشان داد در طول بازه‌ی زمانی یاد شده چندین هزار بات مختلف توسعه یافته است که وظیفه‌ی بررسی غلط‌های املایی، ایرادات محتوایی و جستجوی خرابکاری‌ها در ویکی‌پدیا را بر عهده داشتند. این موضوع باعث شده است تا بین بات‌های مختلف درگیری ایجاد شده و آن‌ها به صورت مداوم به اصلاح مطالب یکدیگر بپردازند. از آنجایی که تعداد بی‌شماری صفحه در این دانش‌نامه ایجاد شده است، مدت بسیار زیادی طول می‌کشد تا مطلب مورد نظر را پیدا شده و به صفحه‌ی ویرایش بازگردند. همین موضوع باعث می‌شود درگیری ایجاد شده برای چندین ماه یا سال ادامه پیدا کند.
به عنوان مثالی از رقابت‌های ایجاد شده بین بات‌ها می‌توان به ویرایش مداوم و بی‌پایان کلمات «Palestine» و « Palestine Territory» یا «Persian Gulf» و «Arabian Gulf» و بالعکس اشاره کرد که به صورت مداوم تغییر می‌کنند.
یکی از محققان موسسه‌ی اینترنت آکسفورد (Oxford Internet Institute) گفت: «تنها نحوه‌ی طراحی عامل‌های هوشمند مهم نیست؛ بلکه نوع آموزشی آن‌ها نیز اهمیت دارد. ما باید در زمینه‌ی جامعه‌شناسی بات‌ها تحقیقات بیشتری انجام دهیم.»
کارشناسان معتقدند تا این لحظه تنها 0.1 درصد از جامعه‌ی ویرایشگرهای ویکی‌پدیا به بات‌ها تعلق گرفته است؛ اما این موضوع می‌تواند مفید نیز باشد. به عنوان مثال 41.512.395 صفحه به زبان انگلیسی وجود دارد و 2065 بات نیز طراحی شده‌اند که مطالب ایجاد یا ویرایش شده را تأیید کرده و در صورت نیاز تغییر می‌دهند.
محققان گزارش دادند که بیشتر درگیری‌های ایجاد شده بین بات‌ها در زبان پرتغالی ویکی‌پدیا رخ می‌دهد و به طور متوسط هر بات 185 مرتبه نتایج بات‌های دیگر را دوباره اصلاح می‌کند. تعداد آن‌ها در زبان‌های انگلیسی و آلمانی 105 و 24 عدد است. احتمالاً دلیل این اختلاف در زبان‌های مختلف، به ریشه‌های فرهنگی و دستور زبان هر کدام باز می‌گردد.
مسئولان ویکی‌پدیا ادعا می‌کنند در سال 2013 جلوی دسترسی بات‌ها به این دانش‌نامه را گرفته‌اند؛ اما این موضوع به خوبی نشان می‌دهد سازندگان این فناوری باید مطالعات بیشتری روی هوش مصنوعی آن‌ها انجام بدهند. از طرفی موضوع یاد شده در بالا به وضوح نشان می‌دهد مطالب وبگاه ویکی‌پدیا به سرعت و با توجه به نظر سازنده‌ی بات یا ویرایشگر انسانی تغییر می‌کنند و نمی‌توان به صورت کامل به آن‌ها استناد کرد.

__________________________________

1- آلان تورینگ یک موسسه‌ی تحقیقاتی است که در زمینه‌ی علوم داده فعالیت می‌کند.