دروغ هایی که طرفداران بیت کوین به خود می گویند
مقدمه:
رویدادهای اخیر در حوزهی بیتکوین، ممنوعیت آن در چندین کشور و نوسانات شدید ارزش آن توجههای جهانی بسیاری را به سمت این ارز دیجیتالی جلب کرده است. این موضوعات خوب یا بد در حال حاضر به یکی از اصلیترین بحثهای سطح اینترنت، خبرگزاریهای و تالارهای گفتگو تبدیل شده، افراد تازهکار یا حرفهای به آن توجه نشان میدهند.
تازهکاران و گزارشگران نسبت به طرفداران و فعالان بیت کوینی که باعث ایجاد تغییرات در قیمت آن میشوند، به منابع اطلاعات کاملی دسترسی ندارند. در این میان تنها یک مشکل وجود دارد، بسیاری از طرفدارها خود به دادههای اطلاعات نادرست دسترسی داشته و متأسفانه آن را نیز باور کردهاند.
جیسون بلومبرگ (Jason Bloomberg) مدیرعامل شرکت اینتلیکس (Intellyx )، به تازگی مطالبی را نسبت به باورهای اشتباه بیتکوین منتشر کرده است.
در ادامه 6 دروغی را که طرفداران بیتکوین به یکدیگر گفته و آن را باور دارند قابلمطالعه هستند.
دروغ اول: بیتکوین همانند چیز دیگری است
این دروغ به شدت شایع است؛ اما صادقانه باید گفت که بیتکوین به هیچچیز دیگری شباهت ندارد. این دروغ از آنجایی شایع شده است که عدهای ارز مورد بحث را به دلار آمریکا، طلا یا حتی گل لاله شبیه میدانند؛ اما تفاوت بین آنها بسیار بیشتر از شباهتهای آن است.
طرحریزی مقایسهی اشتباه بین اشیا مثالی از تقلید یا معادلهی اشتباه است و حتی صفحهای در ویکیپدیا برای این موضوع وجود دارد. برای نمونه زمانی که گفته میشود مجرمان سایبری از بیتکوین برای انجام معاملات غیرقانونی استفاده میکنند، گفته میشود، مجرمان آمریکایی نیز از دلار بهره میجویند، پس نمیتوان بیتکوین را ابزاری جدا به حساب آورد. این نتیجهگیری کاملاً اشتباه هست و نمیتوان این دو ارز را با یکدیگر مقایسه کرد.
از طرفی بیتکوین ارزی بدون پشتوانه بوده و خطر از بین رفتن آن بسیار بالا است.
دروغ دوم: بیتکوین امن است
بیتکوین یک ارز رمز پایه (cryptocurrency) است و رمز به صورت طبیعی امن بودن را القا میکند؛ اما این ارز ثابت کرد که به سادگی قابل سرقت بوده و راحتتر از آن از دست داده میشود. برای نمونه میتوان به نمونههای متعددی اشاره کرد که در یکی از آخرین رویدادهای آن، هکرها بیش از 60 میلیون دلار بیتکوین ربودند.
امنیت در بیتکوین مشابه بازی آرکید «شکار موش کور» (whack-a-mole) است. به محض ضربه زدن به یک آسیبپذیری یکی دیگر سر خود را از سوراخ بیرون میآورد. تعداد این ضعفها بیشمار است و به شدت علاقه دارند سر خود را از حفرهی بیتکوین بیرون آورده و آن را تهدید کنند.
دروغ سوم: بیتکوین، پول است
برای بیان این بخش ابتدا مثال زیر مطرح میشود.
«فرض کنید 20 هزار تومان دریافت کرده و آن را در متکای خود پنهان کنید. صبر کنید تا 10 سال بگذرد و سپس آنها را استخراج کنید. آیا همان ارزش قبلی خود را حفظ کرده است؟ بله»
مطمئناً تورم باعث کاهش ارزش پول موردنظر شده است؛ اما 20 همچنان همان 20 باقی میماند و این طبیعت پول است.
مسئلهی بالا دربارهی بیتکوین صدق نمیکند. این ارز بیشتر به یک کالای قابل انتقال شباهت داشته و بخشی از ویژگیهای پول را دارد. با وجود این تعدادی از طرفداران آن بازرگانهایی را معرفی میکنند که از بیتکوین به عنوان وجه نقد استفاده میکنند. این افراد را باید به دروغ اول ارجاع داد.
دروغ چهارم: بیتکوین دارای ارزشی ذاتی است.
هزینهی استخراج هر بیتکوین با توجه به سختافزار و میزان برق مصرفی متفاوت است؛ به عبارت دیگر این عمل هزینهای بین 800 تا 1500 دلار در پی دارد.
در نتیجه زمانی که ارز مذکور از ماینرها خریداری میشود، هزینهی ماین کردن آن پرداخت شده است؛ اما اگر بیشتر از ارزش واقعی آن هزینه شود، مشکل ایجاد خواهد شد.
حال زمانی که یک خریدار بخواهد ارز خود را به فروش برساند، چه کسی هزینهی مورد نظر فروشنده را پرداخت میکند. این موضوع همان ارزش بازار است؛ اما حتی اگر شخصی نخواهد آن را خریداری کند؛ ارزش آن معادل عملیات ماینینگ در آن لحظه است. این موضوع همان ارزش ذاتی بیتکوین شناخته میشود.
باید یادآور شد استخراج بیتکوین با طلا متفاوت است. ارزش طلای استخراج شده بیشتر از تجهیزات حفاری آن است؛ اما این موضوع در مورد بیتکوین صادق نیست. برای نمونه تعداد بسیاری از کارشناسان هماکنون معتقدند انرژی مورد نیاز استخراج هر بیتکوین معادل 1.57 مصرف خانوادهی آمریکایی در طول روز است. همچنین برآورد انجامشده نشان از این دارد که معدنکاوهای بیتکوین سالانه بیش از ۲۴ تراوات ساعت انرژی مصرف میکنند که بیشتر از انرژی الکتریکی مصرفشده توسط کشور ۱۸۶ میلیون نفری نیجریه است.
دروغ پنجم: بیتکوین حباب ندارد
ارزش ذاتی بیتکوین چیزی در حدود 1000 دلار است. با وجود این در بازار با مبلغی بین 15 تا 20 هزار دلار به فروش میرسد. عوامل بسیاری باعث میشوند ارزش بیتکوین در بازار به صورت لحظهای دچار نوسان شود. برای نمونه خریدار اول ممکن است به دیگر بگوید برای خرید بیشتر از من هزینه خواهید کرد.
مسئله بالا به وضوح وجود حباب در بین کوین را نمایان میکند و شواهدی وجود دارد که نشان میدهد تمام سودهای به دست آمده در حال کاهش هستند.
بیتکوین هماکنون ارزشی بیش از 16 هزار دلار دارد و پیشبینی میشود تا سال 2020، ارزشی بیش از 50 هزار دلار پیدا کند. از همین رو عدهای از کاربران سراسر جهان حتی خانهی خود را نیز برای خرید ارز مورد بحث فروختند. این کار به علت حباب موجود در بازار با خطر مالی بسیاری همراه است.
دروغ ششم: با کمک بیت کوینی که دارید کسب درآمد کنید
هرگز نباید تفاوت بین سود روی کاغذ و واقعی را فراموش کرد. کاربر باید برای به دست آوردن پول واقعی و سود، ارز دیجیتالی خود را به فروش برساند. اگر بیتکوین، پول محسوب میشد، این کار درست نبود، از طرفی این ارز کاملاً بدون پشتوانه و ناامن بوده هر لحظه امکان ضرر در آن وجود دارد.
هر چه مردم بیشتری تصمیم بگیرد سود خود را دریافت کنند، هزینهی آن به میزان کمتری کاهش پیدا میکند. از آنجایی که بیتکوین دارای حباب است، دیر یا زود ارزش آن به میزان ذاتی خود بازخواهد گشت و همین موضوع تمام خریداران را با ضرر مواجه میکند.
نتیجهگیری
ارز دیجیتالی بیتکوین در سال میلادی گذشته از ارزشی در حدود 1000 دلار برخوردار بود؛ اما هماکنون به اندازهای رشد یافته و دارای حباب شد که به مرز 17 هزار دلار رسیده است. به همین علت بسیاری از مردم حتی با وجود ممنوع شدن آن در بسیاری از کشورها و هشدارهایی که داده میشود، اقدام به خرید بیتکوین کردند. برای نمونه فردی در استرالیا خانهی خود را برای خرید بیتکوین به فروش گذاشت یا شخص دیگری اتاقهای خانهی خود را به همین منظور فروخت.
مدتی است که موج خرید بیتکوین در ایران نیز راه افتاده و حتی کارشناسان این حوزه نیز در برنامههای پرطرفدار تلویزیونی رسانهی ملی حضور پیدا کردهاند. در چند ماه اخیر سعی شده است فواید و ضررهای ارزهای دیجیتالی و سرمایهگذاری روی آنها ذکر شوند. همچنین بانک مرکزی و تعدادی از اعضای شورای عالی فضای مجازی نیز نسبت به آن هشدار داده و اعلام کردهاند در حال بررسی زیرساختهای ارز دیجیتالی یاد شده برای قانونگذاری در آن حوزه هستند.
موضوع بالا به صورت کلی بسیار خوب است؛ اما چرا نباید از کارشناسانی که در این حوزه فعالیت کرده و از مطالعهی کافی برخوردار نیستد بهره گرفت تا جایی که حتی در یکی از برنامههای پخش شده، فرد مورد نظر روی اشتباه خود پافشاری کرده و بیتکوین را «بیت کویین» (Bit Queen) خطاب میکند. این در حالی است که در همان لحظه املای صحیح این ارز روی نمایشگر و مقابل وی وجود داشت.
همچنین با وجود این که سرمایهگذاری در بیتکوین بسیار خطرپذیر و ناامن است و همانطور که در متن بالا گفته شد به راحتی ممکن است دارایی مردم از بین برود؛ چرا باید در یک برنامه پرطرفدار به جای ارائهی توضیحات کامل و هشدارهای لازم، آن را عاملی برای دور زدن تحریمها معرفی کرده و مردم را به استفاده از آن تشویق کرد؟