تسلیحات سایبری در ایران؛ واقعیت یا پروپاگاندا
به گزارش واحد امنیت سایبربان؛ رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: آنچه در سند جامع پدافند غیرعامل کشور و سیاستهای کلان این حوزه که در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده، توانایی مقابله و دفاع در برابر حملات ارتشهای سایبری دیگر کشورهاست و از همین رو در مجموعه سازمان پدافند غیرعامل کشور چیزی بهعنوان ارتش سایبری دیده نشده است.
با اولین امکانسنجیهایی که در فضای سایبر بهمنظور ضربه زدن به زیرساختهای حیاتی کشورها صورت گرفت مقوله جدیدی بهعنوان جنگ سایبر و به دنبال آن تسلیحات سایبری متولد شد.
سلاح سایبری چیست؟
بهطور خلاصه و مفید اگر بخواهیم سلاح سایبری را تعریف کنیم باید بگوییم زمانی که طرفهای متخاصم در فضای مجازی قصد کنند تا با استفاده از دنیای دیجیتال خساراتی را بهطرف مقابل وارد کنند بایستی با بهرهگیری از برنامههای ویژهای که متخصصان زبده برنامهنویس آنها را طراحی کردهاند این کار را انجام دهند که این برنامه در قالب یک ویروس رایانهای تعریف میشود.
بنابراین سلاح سایبری به ویروسهایی رایانهای اطلاق میشود که چند مرحله رمزگذاری شده و ساختار آن بهگونهای است که آنتیویروسهای معمولی قادر به شناسایی و از بین بردن آن نیستند. همچنین برنامهریزی آنها بهگونهای است که یک هدف خاص را موردحمله قرار میدهند. این ویروس به ساختار سامانه هدف حمله کرده و موجب اختلال در عملکرد آن میشود. این اختلال در برخی موارد موجب نابودی سامانه شده و در مواردی مانند شبکههای برق، آب، گاز و... که یک جمعیت زیاد مانند اهالی یک شهر نیازمند مستقیم به این پیکره خاص هستند میتواند تأثیرات مخرب و حتی جبرانناپذیری را ایجاد کند.
کشور ما جزء اولین اهداف تسلیحات سایبری است و همانطور که بارها و بارها شنیدهایم حملات متعدد ویروسهای رایانهای مخرب همچون «استاکسنت» و «فلیم» نمونههای بارزی از جنگ سایبری علیه کشورمان بهحساب میآید.
البته نکته جالبتوجه در حمله «استاکسنت» به تأسیسات هستهای نطنز این بود که این حمله سایبری خود به عاملی مؤثر در همگرایی بیشتر میان نهادهای ذیصلاح کشور تبدیل شد. بهطوریکه مسئولین در این نهادها به سمت یک دفاع جمعی سایبری حرکت کردند.
این موضوع را سردار سرتیپ پاسدار دکتر غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور سال گذشته عنوان داشت: «این همگرایی موجب شد که طی سالیان اخیر هیچ اقدامی نتواند به زیرساختهای حیاتی کشورمان آسیب جدی وارد کند.»
آیا ایران سلاح سایبری میسازد؟
اما یک سؤال که ذهن برخی را به خود مشغول کرده این است که آیا جمهوری اسلامی ایران همانند کشورهایی که دارای تسلیحات سایبری هستند از این توانمندی بهره میبرد؟ بهعبارتدیگر کشورمان در دکترین دفاعی خود آیا تولید و بهکارگیری تسلیحات سایبری را قرار داده یا خیر؟
پاسخ به این سؤال نیاز به نگاهی عمیقتر به راهبردهای کلان نظام و اساس تفکری است که نظام جمهوری اسلامی ایران همواره بر آن تأکید داشته است. از قدیمالایام معروف بود که ایرانیان هیچگاه به کشوری تجاوز نکردهاند و همواره این دیگران دیگر بودند که آغازگر تهاجم به ایران شدهاند.
همین نگاه هم بر دکترین دفاع سایبری کشورمان حاکم است، یعنی ایران در فضای سایبر نیز هرگز به دنبال تهدید منافع حیاتی دیگران نبوده و نیست. البته این به این معنی نیست که ایرانیان از قدرت پاسخگویی برخوردار نیستند بلکه در تفکر الهی ملت ایران هیچگاه تهاجم به دیگران وجود نداشته است.
درحالیکه این موضوع با داشتن تسلیحات سایبری با تناقض آشکاری همراه است چراکه برخلاف تسلیحات فیزیکی که در عرصه دفاع هم کاربرد دارند اما تسلیحات سایبری صرفاً در بعد تهاجمی تعریف میشوند. از همین رو ما بهجای ایجاد ارتش سایبری «قرارگاه پدافند سایبری» را در دل مجموعه سازمان پدافند غیرعامل تشکیل دادیم.
سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل در ارتباط با این موضوع گفت: «آنچه در سند جامع پدافند غیرعامل کشور و همچنین سیاستهای کلان این حوزه که در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده، دیدهشده توانایی مقابله و دفاع در برابر حملات ارتشهای سایبری دیگر کشورهاست و از همین رو در مجموعه سازمان پدافند غیرعامل کشور چیزی بهعنوان ارتش سایبری دیده نشده است.»
بر مبنای سخنان این مقام عالیرتبه نظامی کشورمان درمیابیم که سلاح سایبری در قاموس دفاعی کشورمان جایی ندارد چراکه بایستی ابتدا یک ارتش سایبری در کشور ما تشکیل بشود تا بتوان گفت که جمهوری اسلامی ایران به دنبال تهاجم سایبری است و سپس به دنبال تشکیل چنین ارتشی باید به فکر تولید سلاح سایبری افتاد، چراکه تا محلی نظامیافته برای استفاده از تسلیحات سایبری نباشد اساساً تولید تسلیحات سایبری معنایی ندارد.
اما علیرغم تمام این موارد ذکرشده باز مشاهده میکنیم که برخی از دولتها مانند امریکا به دنبال القاء و جا انداختن این مطلب هستند. کشورمان با ارتش سایبری خود قصد تهاجم به زیرساختهای حیاتی برخی از کشورهای دنیا مانند آمریکا را در دستور کار قرار داده است.
حال باید پرسید هدف از این ادعاها چیست؟
سردار سرتیپ دوم پاسدار، بهروز اثباتی فرمانده قرارگاه فضای مجازی ستاد کل نیروهای مسلح دراینباره گفت: «من وقتی اسناد امنیت ملی آمریکا را مطالعه میکردم به این نکته برخورد کردم که یکی از اهداف آنها معرفی کردن ایران بهعنوان یک تهدید به مردم آمریکاست و سعی میکنند آن را بهعنوان یک حقیقت از پیشفرض شده به مردم خود و نیز جامعه جهانی بهعنوان یک حقیقت از پیشفرض شده البته بدون ارائه هیچ سندی بقبولانند.
آنها برای توجیه اقدامات خود نیاز به یک دشمن بزرگ دارند. لذا اینجا کلیدواژههای بزرگ هم مانند «ارتش سایبری ایران» به کمک آنها میآید چراکه مثلاً آنان برای توجیه اینکه چند میلیارد دلار بودجه را برای امنیت سایبری خود هزینه میکنند، نیاز به چنین بهانههایی دارند تا اینطور القا کنند که میخواهیم با یک ارتش بجنگیم؛ بنابراین برای این کار نیازمند آن هستند که اول چنین ارتشی را خلق کنند سپس آن را بزرگ جلوه دهند و آنوقت توجیهی برای هزینههای خود بسازند. واقعیت این است که ما در جمهوری اسلامی ایران چیزی بهعنوان ارتش سایبری نداریم. نه اینکه ما قدرت سایبری نیستیم بلکه قدرت ما از نوع قدرت آمریکاییها نیست.»
بنا بر آنچه در این گزارش ذکر شد جمهوری اسلامی ایران ازآنجاکه قصد تهاجم به منافع حیاتی دیگران را هیچگاه در راهبرد نظامی خود قرار نداده است لذا در عرصه فضای مجازی و سایبر هم به استناد همین تفکر هرگز به دنبال ساخت سلاحهای سایبری نبوده و لذا تبلیغاتی که در این زمینه صورت میگیرد جز یک پروپاگاندای رسانهای چیز دیگری محسوب نمیشود.