تأثیر وب تاریک بر امنیت سایبر و حاکمیت اینترنت

گستره ای از اطلاعات که در فضای اینترنت به راحتی به آن دسترسی پیدا می کنیم و توسط موتور های جستجوی معمول مانند گوگل و بینگ قابل دسترس هستند «وب سطحی» (Surface Web) نامیده می شود. اما تمامی این اطلاعات، تنها 4 درصد محتوای موجود در فضا وب را تشکیل می دهند و مابقی آن در فضایی دیگر به نام «وب عمیق» (Deep Web) قرار داده شده که 96 درصد از اطلاعات را در خود گنجانده است. اما دسترسی به این اطلاعات ممکن است هزینه ای سنگینی برای ذهن های کنجکاو در پی داشته باشد.

وب تاریک، ورود ممنوع!

حتماً بسیار شنیده اید ورود به وب تاریک و وب عمیق بسیار خطرناک است اما توضیح دقیقی در مورد خطرات آن در دسترس نیست. وب تاریک را می توان به چاقویی تشبیه کرد که هم قابلیت استفاده مفید دارد و هم مضر؛ با این تفاوت که این چاقو در دست شخص دیگری است. لذا ورود به این فضا به منزله قبول کردن تمام احتمالات خطرناک و مضر آن است. بستر وب تاریک به دلیل ماهیت مخفی و غیر قابل ردیابی خود باعث شده است، فعالیت های اینترنتی مخرب به طور فزاینده ای افزایش یابد. همچنین رشد فناوری های نوین در زندگی روزمره مردم و سازمان ها، آن ها را از گذشته آسیب پذیر تر کرده است. از این جهت هدف هر فرد یا سازمانی حفاظت از امنیت اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی اش است. اما حس اطمینان و اعتماد در انسان موجب می شود تا مجرمان و کلاهبرداران سایبری با شیوه های نوین مهندسی اجتماعی بتوانند با وجود رعایت تمام نکات و اصول امنیتی از سوی شخص، به هر سیستمی نفوذ کنند. از این رو فضای سایبر به قلمرویی تبدیل شده است که ورود به آن هر فردی را متحمل آسیب خواهد کرد. حال در مقیاس بزرگتر، وب تاریک خطرات بیشتری خواهد داشت. ویژگی هایی چون نبود قانون مشخص (No Rules)، ناشناسی کاربران (Anonymously)، نبود نهاد نظارتی بر محتوا و ... باعث می شود تا محیط وب تاریک به یک جولانگاه مجرمانه تبدیل شود. در واقع هر کجا که ویژگی های ذکر شده در آن یافت شود می تواند بستر امنی برای کلاهبرداران و مجرمان سایبری شود. اخبار شنیده شده در خصوص تلگرام و حضور کلاهبرداران سایبری در آن، نمونه ای بارز از اثبات همین موضوع است.

روزنه هایی از نور در اعماق وب تاریک:

یکی از بستر های معروف و شناخته شده ورود به وب تاریک، شبکه تور (Tor) است. شبکه تور با سیستم محافظت آی پی (IP) رمزگذاری شده لایه ای (Onion)، به صورت تصادفی چندین بار موقعیت مکانی کاربر (IP Location) را تغییر می دهد. اما این شبکه، کاربرد یک فیلتر شکن را ندارد زیرا در لحظات مختلف IP آن تغییر می کند و امکان به مشکل خوردن حساب های کاربری بسیار محتمل است. همچنین سیستم تغییر IP چند لایه باعث شده است که سرعت این سامانه بسیار کند باشد. در توضیحات شبکه تور بیان شده است، بهره‌گیری از این سامانه ردگیری و شنود داده‌های کاربر را بسیار سخت می‌کند؛ اما اخبار و گزارش های گوناگونی در خصوص ردیابی و دستگیری مجرمانی به گوش می رسد که از این شبکه برای پنهان سازی هویت حقیقی خود استفاده می کردند. لذا به نظر می رسد سازمان های نظارتی کشورهایی چون ایالات متحده آمریکا، انگلیس، آلمان و ... توانسته اند لایه های رمز گذاری شده این شبکه را کنار زده و هویت حقیقی افراد را کشف نمایند.

اعتماد، تله ای گریبان گیر در وب تاریک:

فروشندگان بازار های سیاه (Black Market) در وب تاریک مجبور به پیروی از قوانینی هستند که آنان را مجاب به ارائه خدمات صحیح و اصولی می کند. در صورت عدم رعایت قوانین وضع شده و وجود ایراد در ارائه خدمات، مدیران بازار های سیاه فرد خاطی را به عنوان فروشنده غیر قابل اعتماد معرفی می کنند و همین امر باعث می شود، فروشندگان نا مطمئن خود به خود از چرخه فروش حذف شوند. از طرفی این فروشگاه ها برای افزایش اعتبار خود، هزینه پرداختی خریدار را به حساب آن بر می‌گردانند.
با توجه به موارد فوق، فروشندگان سعی می کنند تا مخاطب خود را در مکان هایی غیر از بازار های سیاه جستجو کنند تا از پرداخت های خارجی بدون ردیابی توسط قربانیان، به نیت شوم خود دست یابند. این نکته نیازمند استفاده از بستری بود که بتواند امنیت فروشنده را حفظ نماید تا امکان پیگیری از سوی مرجعان مال باخته میسر نشود. از طرفی برخی مشتریان ساده اندیش برای سهولت در خرید های خود از این روش برای ارتباط با فروشندگان استفاده می کنند اما غافل از اینکه هیچ نظارتی بر روی این شبکه وجود ندارد و تنها راه معامله در این شبکه فقط اعتماد یک طرفه است ...

تلاش برای پالایش و غبار زدایی از چهره وب تاریک:

از سال 2000 میلادی نگرانی ها در مورد وب تاریک شدت یافت؛ چرا که به تبع آن جرایم سایبری نیز روز به روز افزایش یافت. پژوهش ها اولیه این جرایم نشان می داد 61 درصد از جرایم سایبری متوجه اطلاعات محافظت شده در سازمان های دولتی بود. اما اکنون هر فرد می تواند مورد تهاجم قرار گیرد. این تهدید همگانی موجب شد تا شیوه ای اتخاذ گردد تا رشد این جرایم متوقف شده و فضای به وجود آمده پالایش شود. یکی از سازمان های دولتی در خصوص بررسی وب تاریک اذعان داشت: تقریباً شش ماه طول می کشد تا 2 درصد از محتوای موجود در وب تاریک تجزیه و تحلیل شود و از این رو کنترل آن بسیار دشوار است.

اما شنیده هایی در اخبار وب تاریک وجود دارد که نشان می دهد، نهاد های نظارتی توانسته اند بسیاری از فضاهای کثیف در وب تاریک را پاک سازند. مسدود سازی فروشگاه های غیرقانونی چون جاده ابریشم (Silk Road) و دستگیری برخی از مدیران آن، مسدود سازی سایت های غیر اخلاقی که در حوزه آزار و اذیت کودکان فعالیت دارند، دستگیری باند های مواد مخدر وب تاریک، شناسایی حلقه های قاچاق انسان و اعضای بدن انسان و ... .

القای ترس در دل مجرمان:

به نظر می رسد ایالات متحده آمریکا بیشترین ضربه را از وب تاریک متحمل شده است و اکنون در صدد پاکسازی این بستر از هجمه مجرمان سایبری است. اکنون بستر های قدیمی وب تاریک از گذشته خلوت تر است اما این بدان معنا نیست که جرایم سایبری در حال کاهش است. دستگیری مجرمان وب تاریک موجب شده است این افراد پراکنده شوند و بسترهای جدیدی برای فعالیت خود مهیا سازند. شاید چندی بعد شاهد پیوند وب تاریک با بلاکچین باشیم.