تأثیرات شبکه‌های اجتماعی بر ذهن کاربران

به گزارش کارگروه شبکه های اجتماعی سایبربان ، با افزایش سرعت اینترنت در چند سال اخیر بسیاری از کاربران به استفاده از شبکه‌های اجتماعی روی آورده‌اند و به‌نوعی شبکه‌های اجتماعی به عضوی جدانشدنی از زندگی افراد تبدیل‌شده است. شبکه‌های اجتماعی تا حدی بین مردم جاافتاده است که حتی کاربران شبکه‌های اجتماعی این پلتفرم‌ها را یک منبع خبری می‌دانند و اخبار روز را از این مراجع پیگیری می‌کنند.
شبکه‌های اجتماعی حتی روی زندگی افراد و بسیاری از تصمیمات کاربران نیز تأثیر می‌گذارد، اما در این میان بسیاری از گرایش‌های سیاسی از این فرصت استفاده می‌کنند تا در مراسم‌های مختلفی که مهم‌ترین آن‌ها به انتخابات یا برگزاری تجمعات مردم مربوط می‌شود، جهت دهند.

انتخابات آمریکا و شبکه‌های اجتماعی

برگزاری انتخابات امسال ایالات‌متحده یکی از مهم‌ترین موضوعاتی بود که شبکه‌های اجتماعی مثل توییتر را درگیر کرد و مسئول این شبکه اجتماعی برای جلوگیری از هرگونه جهت‌دهی به کاربران و یا اعلام نتیجه دروغ انتخابات این کشور، محدودیت‌های خاصی را روی پلتفرم خود اعمال کرد. این پلتفرم حتی توییت ترامپ مبنی بر برنده شدنش در انتخابات آمریکا را برچسب‌گذاری و اعلام کرد که پست منتشرشده از سوی ترامپ فاقد ارزش است و وی در حال انتشار دروغ در فضای مجازیست.

شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد حباب خبری می‌شوند

بسیاری از منتقدان حوزه شبکه‌های اجتماعی بر این باورند افرادی که از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان منابع خبری استفاده می‌کنند غالباً در حباب‌های خبری باقی می‌مانند؛ این همان جهت‌دهی شبکه‌های اجتماعی به ذهن کاربران است که حباب نامیده می‌شود. این موضوع می‌تواند یکی از خطرناک‌ترین موضوعات برای هر جامعه‌ای باشد چراکه استفاده کاربران از شبکه‌های اجتماعی به‌جای رسانه‌های اصلی هر کشور می‌تواند روی بسیاری از موارد ازجمله فرهنگ، دین، سیاست، اقتصاد یا حتی نحوه زندگی آن‌ها تأثیر بگذارد.
اما نباید فواید شبکه‌های اجتماعی را نیز نادیده گرفت چراکه این فضا به محیطی تبدیل‌شده است که باعث می‌شود کاربران بتوانند بدون واسطه و به‌طور مستقیم با سیاستمداران کشور خود گفتگو کنند؛ این همان چیزی است که در اصطلاح به آن عدم فیلترینگ رسانه‌ای گفته می‌شود. در کشورهای غربی بسیاری از مشکلات مردم توسط رسانه‌ها فیلتر می‌شود و این موضوع باعث شده بسیاری از شهروندان این کشور به رسانه‌های خود کم اعتماد شوند.

تبلیغات رایگان در فضای مجازی دردسری برای احزاب سیاسی

از طرفی نباید فراموش کرد شبکه‌های اجتماعی به محیطی برای انتشار تبلیغات رایگان تبدیل‌شده است و کاربران می‌توانند حتی طرز تفکر خود را با کاربران به اشتراک بگذارند. این موضوع در مسائل سیاسی نیز صدق می‌کند و کاربران گرایش‌های سیاسی خود را در هرکدام از شبکه‌های اجتماعی به یک‌شکل به اشتراک می‌گذارند و دولتمردان هر کشور به‌ویژه آمریکا نیز از این موضوع به هر نحوی استفاده می‌کنند تا بتوانند ذهن مردم را به سمت‌وسوی خود بکشند.
برای مثال شبکه توییتر برای دونالد ترامپ یکی از مهم‌ترین ابزارها به شمار می‌رود چراکه وی حتی پیش از اعلام رسمی اخبار کشورش از منابع اصلی، آن‌ها را از طریق شبکه‌ اجتماعی خود به اشتراک می‌گذارد. این موضوع در آمریکا بسیار حائز اهمیت است و بر اساس اطلاعات منتشرشده از سوی منتقدان این کشور، برخی روزها توئیت‌های ترامپ به‌طور کامل اخبار آن روز را تغییر می‌دهد و صفحه توئیتری وی به یکی از مهم‌ترین منابع برای اخبار سیاسی آمریکا تبدیل‌شده است.
این در حالی است که در شبکه فیسبوک نیز بارها اطلاعات غلطی درباره انتخابات آمریکا منتشرشده بود اما هرگز مدیرعامل این شبکه اجتماعی تصمیم به حذف آن‌ها نگرفت و این موضوع سبب شد بسیاری از منتقدان بر این باور باشند که فیسبوک با دولت فعلی آمریکا همکاری دارد تا طرز تفکر کاربران را به سمت خود ببرد.

محبوبیت شبکه‌های اجتماعی در بین شهروندان آمریکایی

مرکز تحقیقاتی Pew به‌تازگی آماری از میزان استفاده کاربران آمریکایی از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یک منبع خبری منتشر کرده است. بر اساس اطلاعات منتشرشده فیسبوک، اینستاگرام، یوتیوب، LinkedIn، Pinterest، Snapchat و توییتر مهم‌ترین شبکه‌های مورداستفاده توسط کاربران آمریکاییست. بانفوذترین شبکه اجتماعی در بین کاربران این کشور توییتر است. بر اساس اطلاعات منتشرشده ظاهراً از هر پنج آمریکایی حداقل یک نفر در این شبکه اجتماعی عضو است و از آن استفاده می‌کند.
نباید فراموش کرد که عده زیادی از افراد جهان، همچنان از رسانه‌های قدیمی مثل روزنامه و تلویزیون استفاده می‌کنند که بخش عمده‌ای از آن‌ها افراد مسن و افرادی هستند که توان کار کردن با دستگاه‌های هوشمند را ندارند. گفتنی است بر اساس اطلاعات موجود، تقریباً تمام جوانان زیر ۳۰ سال اخبار روز را از شبکه‌های اجتماعی پیگیری می‌کنند.

تبلیغات در فضای مجازی، معادلات سیاسی را برهم می‌زند

یکی از مهم‌ترین موارد موجود در شبکه‌های اجتماعی به امکان تبلیغ یا همان بیان تفکرات مربوط می‌شود. این موضوع می‌تواند حتی معادلات و هنجارهای سیاسی از پیش تعیین‌شده در یک کشور را به هم زند. برای مثال در صورت عدم وجود شبکه‌های اجتماعی در ماجرای کشته شدن یک سیاه‌پوست توسط پلیس آمریکا، ممکن بود این موضوع بدون هیچ واکنشی از سوی شهروندان این کشور مواجه شود اما باوجود فضای مجازی کاربران توانستند با یکدیگر تعامل فکری داشته باشند و از حقوق فردی که به‌ناحق کشته‌شده بود دفاع کنند از طرفی هم باید گفت رایگان بودن تبلیغات در شبکه‌‌های اجتماعی باعث حضور هر چه بیشتر شهروندان در آن شده است چراکه درصورتی‌که یک فرد قصد توضیح درباره طرز تفکر خود در تلویزیون را داشته باشد باید تحصیلات عالی داشته باشد اما این موضوع در شبکه‌های اجتماعی صدق نمی‌کند.

تبلیغات سیاسی ذهن کاربران را آشفته می‎کند

 بخش عمده‌ای از کارشناسان علوم سیاسی باور دارند بهتر است شهروندان هر کشور اخبار مهم آن کشور را از طریق رسانه‌های ملی آن کشور پیگیری کنند چراکه امکان انتشار اخبار دروغ در هر شبکه اجتماعی وجود دارد. علاوه بر این با توجه به چندقطبی شدن بسیاری از کشورها و تشکیل احزاب مختلف سیاسی در هر کشور، بسیاری از منتقدان بر این باورند که هر حزب سیاسی می‌تواند با انتشار اخبار نادرست یا با تفکرات خود، روی ذهن تمام کاربران آن شبکه اجتماعی تأثیر بگذارد و ازآنجایی‌که در این خبر یا پست نمی‌توان درباره مسائل سیاسی یک منطقه حرف زد، انتظار می‌رود ذهن مردم به‌طور کامل دچار تشویش شود و افراد قدرت تصمیم‌گیری در مسائل سیاسی را نداشته باشند.