به گزارش کارگروه بین‌الملل سایبربان؛ اِدی راما (Edi Rama)، نخست وزیر آلبانی گفت که این کشور اوایل سال جاری مورد حمله سایبری قرار گرفت، به طوری که دولت به فکر استناد به بیانیه ناتو بود که می‌توانست همه کشورهای عضو را به رویارویی با ایران بکشاند.
این اولین باری بود که یک کشور عضو ناتو از حمله سایبری برای استناد به ماده 5 استفاده می‌کرد که حمله به یک عضو را به عنوان حمله علیه همه کشورها تلقی می‌کند و نیاز به دفاع جمعی دارد.
راما در مصاحبه‌ای از دفتر خود در پایتخت آلبانی اعلام کرد که در نهایت آلبانی تصمیم گرفت به جای خطر تشدید تنش و دشمنی با متحدان قدرتمند، این اقدام را انجام ندهد. وی نگفت که گزینه فعال کردن ماده 5 تا چه حد جدی یا برای چه مدت در نظر گرفته شده است.
نخست وزیر آلبانی تصریح کرد :
«من برای دوستان و متحدانمان احترام زیادی قائل هستم و نمی‌توانم به آنها بگویم چه کاری باید انجام دهند. ما همیشه بسیار مراقب هستیم که در ارزیابی‌های خود بسیار متواضع باشیم.»
بحث در دولت آلبانی بر سر اجرای ماده 5، بر بحث‌های جاری در مورد اینکه آیا حمله سایبری به اندازه کافی جدی خواهد بود که واقعاً یک واکنش دفاعی جمعی کامل ناتو را ایجاد کند که می‌تواند شامل تلافی سایبری علیه کشور مهاجم از سوی همه اعضای ناتو یا متضمن انتقام سایبری باشد، تأکید می‌کند. تحریم‌های فلج کننده این ماده تنها یک بار، چند روز پس از حملات 11 سپتامبر به ایالات متحده، اجرا شده و عواقب آن به طور کامل برای یک حمله سایبری بیان نشده است. کشورهای عضو ناتو باید به کمک کشوری بیایند که ماده 5 را مورد استناد قرار می‌دهد، اما هر کشور عضو می‌تواند میزان پاسخ خود را تعیین کند.
به گفته راما، حمله ژوئیه امسال، این کشور را مجبور کرد تا وب‌سایت‌های دولتی را که برای همه چیز از پرداخت آب و برق تا دریافت گواهینامه رانندگی استفاده می‌کردند، ببندد.
نخست وزیر آلبانی در مورد حمله سایبری، که به طور گسترده به هکرهای ایرانی نسبت داده شد، توضیح داد :
«این مانند بمباران یک کشور است. 95 درصد از خدمات دولتی آلبانی به صورت آنلاین ارائه می‌شود، به این معنی که عملیات‌های روزانه در ادارات دولتی در سراسر کشور متوقف می‌شوند. هکرها همچنین سعی کردند اطلاعات حساس دولتی را پاک کنند، اما موفق نشدند.»
آلبانی در واکنش به این اقدام روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد؛ گمان می‌رود اولین بار است که یک کشور به دلیل یک حمله سایبری این اقدام را انجام می‌دهد. اما راما تصمیم گرفت که این حادثه را به ناتو نبرد.
وی افزود :
«فکر کردن و رسیدن به این تصمیم برای ما خیلی سخت بود که باید از ناتو بخواهیم ماده 5 را فعال کند.»
کارشناسان ادعا کردند که در تلافی احتمالی قطع روابط، هکرهای ایرانی بار دیگر در اوایل سپتامبر امسال به آلبانی حمله کردند و برخی سیستم‌های مورد استفاده در پردازش مرزی و گمرکی را غیرفعال کردند. راما هشدار داد که کشورش انتظار حملات بیشتری از سوی ایران را دارد و برای تقویت دفاع سایبری تلاش می‌کند.
درخصوص خط زمانی که یک حمله سایبری می‌تواند ماده 5 را آغاز کند، همه چیز نامشخص است. مرکز تعالی دفاع سایبری تعاونی ناتو کاربرد آن را برای حمله سایبری به عنوان موضع مبهم اما ثابت ناتو توصیف کرد، در حالیکه یِنس استولتنبرگ (Jens Stoltenberg)، دبیرکل ناتو در سال 2018 گفت که سطح حمله سایبری برای راه‌اندازی دفاع جمعی باید به طور هدفمند مبهم بماند.
استولتنبرگ در آن زمان اظهار داشت :
«اغلب از من می‌پرسند که در چه شرایطی ناتو ماده 5 را در مورد حمله سایبری آغاز می‌کند؟ پاسخ من این است : خواهیم دید.»
جیم لوئیس (Jim Lewis)، مدیر برنامه فناوری‌های راهبردی در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، گفت که ناتو احتمالاً هنوز در حال کار روی منوی گزینه‌ها است که برای پاسخ به یک حمله سایبری استفاده می‌کند. این برای مدتی نابه‌سامان خواهد بود.
بنابر ادعای کارشناسان غربی، حملات سایبری ایران ممکن است اختلالات گسترده‌ای ایجاد کرده باشد، اما منجر به مرگ یا تخریب دائمی سیستم‌ها نشده است. این حقایق، همراه با وسعت کوچک‌تر آلبانی از نظر جغرافیایی و جمعیت، شروع به کار ماده 5 را بسیار دورتر کرد.
لوئیس گفت :
«اگر حمله آسیب‌رسان‌تر بود، ممکن بود از حمایت‌هایی برخوردار شوند. هیچ کس صدمه‌ای ندیده، بنابراین دشوار است که ادعا کنیم که این ماده پنج است.»
حمله روسیه به اوکراین با توجه به هشدارهای اخیر مبنی بر اینکه روسیه در حال آماده شدن برای تشدید حملات سایبری علیه اوکراین با نزدیک شدن به ماه‌های زمستان است و اینکه حمله سایبری علیه اوکراین ممکن است به کشورهای همسایه متعلق به ناتو سرایت کند، این بحث ها را تشدید کرده است.
بسیاری از اعضای ناتو، از جمله آلبانی، از اوکراین حمایت امنیت سایبری کرده‌اند.
راما در مورد کمک آلبانی ادعا کرد :
«ما سهم خود را انجام دادیم، اما آنچه در مورد ایران اتفاق افتاد سرعت متفاوتی را تحمیل می‌کند.»
ناتو و کشورهای عضو اقداماتی را برای حمایت از آلبانی پس از حمله ماه ژوئیه امسال انجام دادند. ناتو با انتشار بیانیه‌ای این حمله را محکوم کرد و متعهد شد برای تقویت دفاع سایبری آلبانی از این کشور حمایت کند. وزارت خزانه‌داری ایالات متحده سازمان اطلاعات ایران و رئیسش را تحریم و وزارت دادگستری آمریکا هکرهای ایرانی را به اجرای حملات گسترده علیه زیرساخت‌های حیاتی جهانی متهم کرد.
اف‌بی‌آی و آژانس امنیت سایبری و امنیت زیرساخت ایالات متحده در ماه سپتامبر 2022 یک توصیه مشترک منتشر کردند که در آن جزئیاتی از نحوه دسترسی هکرهای ایرانی به شبکه‌های قربانی آلبانیایی 14 ماه قبل از انجام این حمله و سرقت دوره‌ای ایمیل‌های مرتبط با دولت آلبانی وجود داشت. دولت بریتانیا در یک هشدار جداگانه خاطرنشان کرد که ایمیل‌های راما جزو ایمیل‌هایی بودند که به آنها دسترسی پیدا شد.
راما به کمک ایالات متحده پس از این حمله، که شامل ارائه تخصص حضوری برای بررسی این حادثه بود، به عنوان یک حمایت بزرگ اشاره و خاطرنشان کرد که آلبانی در حال حاضر در انتظار کمک مالی ایالات متحده برای تلاش‌های دفاع سایبری است.
نخست وزیر آلبانی ادامه داد :
«هر دلاری که بیاید بسیار قدردانی خواهد شد. فکر می‌کنم آنها باید نشان دهند که در این شرایط از ما حمایت می‌کنند.»
