ایران بهشت چینی‌ها برای استخراج رمزارز

هرچند کاربران در شبکه رمز ارز با یکدیگر مراودات مالی دارند، اما تمام این تراکنش‌ها باید در جایی نگهداری شود. برای مثال شبکه بیت کوین اطلاعات تراکنش‌ها را در یک بازه زمانی مشخص جمع‌آوری کرده و آن‌ها را درون یک لیست به نام بلوک ذخیره می‌کند.
اطلاعات مربوط به این تراکنش‌ها توسط کاربران ثبت شده و آن‌ها در مقابل پاداش‌هایی را در قالب درصدی از تبادل دریافت می‌کنند. استخراج رمز ارز هم درواقع به معنی پردازش و ثبت این اطلاعات توسط سیستم شخصی کاربران است.
سازمان‌های قانون‌گذار چین هیچ رمز ارزی را به‌عنوان پول قانونی به رسمیت نمی‌شناسند و سیستم بانکداری این کشور هم نه تنها خدمات مربوط به این ارزها را ارائه نمی‌کند بلکه از پذیرش آن‌ها هم منع شده است.
دولت پکن ضوابط و معیارهای مختلفی را برای ایجاد مانع در برابر فعالیت‌هایی ازاین‌دست در پیش‌گرفته که شامل ممنوع کردن تأمین سرمایه از طریق عرضه اولیه ارز (ICO)، محدود کردن پلتفرم‌های تجارت ارز مجازی و استخراج آن‌ها می‌شود.
طی ماه‌های اخیر دولت مرکزی از مقامات محلی در مناطق مختلف این کشور خواسته با افزایش قیمت حامل‌های انرژی و تصویب قوانین زیست‌محیطی سخت‌گیرانه، شرکت‌ها را به ترک استخراج ارزهای رمز پایه ترغیب کنند.
این کشور حالا به خاطر هدر رفت منابع به خاطر استخراج ارز و آثار زیست‌محیطی مخرب ناشی از آن در پی ممنوع ساختن استخراج بیت کوین و سایر پول‌های مجازی است.
 

برآوردهایی که مدتی قبل صورت گرفته حاکی از این است که سه‌چهارم از مجموع رمز ارزهای دنیا در چین استخراج می‌شوند. سود سرشار این تجارت (که حالا کمتر شده) باعث شده که عاملان آن به روش‌های مختلفی برای دور زدن محدودیت‌های دولتی دست بزنند، برای مثال یک مدیر مدرسه رگ پردازش را به آموزشگاه منتقل کرده بود تا از انرژی برق آنجا استفاده کند.
بااین‌حال افزایش قیمت برق در چین و کاهش قیمت ارزها در اواخر ۲۰۱۸ باعث شد که ماینرها به مناطق با انرژی ارزان‌تر مثل نواحی مجاور نیروگاه‌های برق‌آبی کانادا یا نیروگاه‌های زغال‌سنگ استرالیا مهاجرت کنند.
درحالی‌که استخراج‌کنندگان بزرگ مقاصدی نظیر آمریکا، کانادا و ایسلند را انتخاب کرده‌اند، مؤسسات متوسط و کوچک به تایلند، کامبوج و ویتنام به خاطر نزدیکی به چین روی آورده‌اند. در این اواخر اما همه آن‌ها از آرمان‌شهری برای استخراج رمز ارز نام می‌برند که نیروی برق را با قیمتی بسیار پایین و بدون هرگونه آلودگی فراهم می‌سازد: ایران.
دلیل گرایش ماینرهای چینی به ایران به برق ارزان‌بر می‌گردد که برای هر کیلووات ساعت تنها ۰.۰۰۶ دلار تمام می‌شود. شاید این نرخ برای ما که دخل‌وخرجمان با ریال می‌گذرد چندان ارزان نباشد اما برای خارجی‌هایی که با دلار، یورو و حتی یوان سروکار دارند، بسیار ارزان به نظر می‌رسد.
 

برای مقایسه این نرخ کافی است بدانید که قیمت هر کیلو وات ساعت برق در چین ۰.۰۱۵ دلار است که در زمستان به ۰.۰۴ دلار هم می‌رسد؛ یعنی نرخی حدود ۶.۶۶ برابر ایران!
لیو فنگ یکی از نخستین ماینرهایی است که توسط همین نرخ پایین انرژی ایرانی وسوسه شد. او ۲۰ هزار دستگاه استخراج رمز ارز انتماینر T9 از کمپانی بیتمین (BITMAIN) را در اختیار دارد که هر کدام از آن‌ها به لطف ۳ چیپ بورد و ۱۷۱ تراشه، هش ریت بالایی را به ارمغان می‌آورند.
همان‌طور که می‌دانید بیش از ۹۰ درصد از انرژی برق کشور از طریق گاز تأمین می‌شود. وزارت نفت برای سرمایه‌گذاران در حوزه نیروگاه‌های تولید انرژی مزایای زیادی در نظر گرفته که در اینجا از زبان فنگ آن را می‌شنویم:
اگر بخواهید در یک نیروگاه ایرانی سرمایه‌گذاری کنید دولت تا پنج سال گاز طبیعی را به‌صورت رایگان در اختیارتان قرار می‌دهد که درنهایت قیمت برق را بیش‌ازپیش کاهش می‌دهد. بنزین در این کشور تنها ۰.۰۹ دلار و گازوییل تنها ۰.۰۶ برای هر لیتر تمام شود. هزینه نیروی کار هم بسیار ارزان است.
مرکز ملی فضای مجازی استخراج ارز را به‌عنوان یک صنعت در ایران پذیرفته و فیروزآبادی، مدیر این مرکز از تلاش برای تدوین مجوزهایی در این زمینه خبر داده است. این موارد ایران را به بهشت استخراج رمزارز تبدیل کرده اما این تنها شروع داستان است و برپایی مراکز استخراج آن‌قدر هم ساده نیست:
دولت به خاطر پرداخت سوبسیدهای سنگین برای حامل‌های انرژی، دستگاه‌های با مصرف بالا را به لیست ۲۰۰۰ اقلام ممنوعه دیگر اضافه کرده است.
انرژی ارزان آن‌قدر برای فنگ جذاب بود که تصمیم گرفت این محدودیت را دور بزند و در نهایت با کمک برخی واسطه‌ها توانست ۳۰۰۰ دستگاه استخراج رمز ارز T9 را در قالب پردازنده‌های رایانه جا زده و وارد کشور کند.
بااین‌حال ریسک واردکردن این تجهیزات به خاطر قیمت بالای آن‌ها بسیار زیاد است و به گفته برخی منابع گمرک ایران تاکنون ۴۰ هزار دستگاه استخراج را کشف و مصادره کرده است.
واردکردن تجهیزات تنها قدم اول است و پس‌ازآن چالش‌های دیگری نظیر برپا کردن مراکز استخراج در محیطی کاملاً ناآشنا برای چینی‌ها از راه می‌رسد. فنگ تجربه خودش را این‌گونه بیان می‌کند:
نیروگاهی را پیدا کردم که برق را باقیمت ۰.۰۰۹ دلار به ازای هر کیلووات ساعت فراهم می‌کرد. پس از کاهش هزینه‌های عملیاتی قرار شد سود نهایی را به‌صورت ۷۰ – ۳۰ با هم تقسیم کنیم اما دو ماه بعد مسئولان نیروگاه خواستار دریافت ۵۰ درصد از کل سود شده و هزینه برق را هم دو برابر کردند.
اولین تلاش فنگ در ایران چندان موفق نبود اما چند ماه بعد به کمک دوستانش یک کارخانه فولاد محلی پیدا کرد که حاضر به شراکت با او بود. کارخانجات آهن و فولاد آن‌چنان انرژی مصرف می‌کنند که ۳ هزار ریگ او در برابر آن زیاد به چشم نمی‌آید. بااین‌حال نویز ناشی از دستگاه‌های استخراج رمز ارز باعث شد که ساکنین محلی به مقامات شکایت ببرند و درنتیجه ماینرهاش مصادره شد.
اوضاع در حال تغییر است و در برخی مناطق ویژه اجازه واردات، صادرات و راه اندازی ماینر داده می‌شود. تأسیس پارک‌های صنعتی محاسبات ابری در این نقاط که با پشتیبانی رئیس‌جمهور همراه بوده به گسترش این فعالیت‌ها کمک می‌کند.
این پارک به شرکت‌های کوچک و بزرگ اجازه می‌دهد با پرداخت مبلغ خاصی برای توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، در آن مشغول فعالیت شوند. ظاهراً با فراهم ساختن حدود ۹۰۰ مگاوات برق، می‌توان بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار ماشین استخراج را راه‌اندازی کرد که این پارک را به بزرگ‌ترین مزرعه ماینینگ دنیا تبدیل می‌کند.
در حال حاضر حدود ۱۰ هزار ریگ در این پارک عملیاتی شده اما سؤال اینجاست که اگر این فعالیت آن‌قدر برای چینی‌ها سودآور است که از آن‌سوی قاره کهن برای راه اندازی آن به ایران آمده و پیه چالش‌های کوچک و بزرگ را به تن خود مالیده‌اند، دولت چه مقدار مالیات را برای آن‌ها در نظر گرفته است؟
سؤال دیگر این است که چرا دولت به کمپانی‌ها و مؤسسات داخلی برای فعالیت در این حوزه کمک نمی‌کند چراکه به گفته برخی کارشناسان نظیر «امید علوی»، عضو گروه ویراماینر و فعال حوزه ارز مجازی دولت به‌جای صادرات برق ارزان می‌تواند از همین مقدار ارز مجازی به مراتب باارزش‌تری استخراج کرده و آن را تبدیل به کالا و پول برای کشور کند.
از سوی دیگر یکی از دلایل ممنوعیت استخراج رمزارز در چین آثار مخرب زیست‌محیطی آن است. این تجارت در چین به تولید سالیانه ۵ میلیون تن دی‌اکسید کربن منجر شده و باید دید در صورت تمایل برای گسترش این حوزه چه برنامه‌هایی برای غلبه بر آلودگی هوا تدوین می‌شود. سؤال دیگری که در این زمینه باقی‌مانده این است که با توجه به خارجی بودن ریگ‌های استخراج و عدم نیاز کارفرماهای چینی به پرسنل ایرانی متعدد، راه‌اندازی این مراکز از نظر اشتغال‌زایی در چه جایگاهی قرار می‌گیرد.
 

اولین تلاش فنگ در ایران چندان موفق نبود اما چند ماه بعد به کمک دوستانش یک کارخانه فولاد محلی پیدا کرد که حاضر به شراکت با او بود. کارخانجات آهن و فولاد آن‌چنان انرژی مصرف می‌کنند که ۳ هزار ریگ او در برابر آن زیاد به چشم نمی‌آید. بااین‌حال نویز ناشی از دستگاه‌های استخراج رمز ارز باعث شد که ساکنین محلی به مقامات شکایت ببرند و درنتیجه ماینرهاش مصادره شد.
اوضاع در حال تغییر است و در برخی مناطق ویژه اجازه واردات، صادرات و راه اندازی ماینر داده می‌شود. تأسیس پارک‌های صنعتی محاسبات ابری در این نقاط که با پشتیبانی رئیس‌جمهور همراه بوده به گسترش این فعالیت‌ها کمک می‌کند.
این پارک به شرکت‌های کوچک و بزرگ اجازه می‌دهد با پرداخت مبلغ خاصی برای توسعه انرژی‌های تجدید پذیر، در آن مشغول فعالیت شوند. ظاهراً با فراهم ساختن حدود ۹۰۰ مگاوات برق، می‌توان بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار ماشین استخراج را راه‌اندازی کرد که این پارک را به بزرگ‌ترین مزرعه ماینینگ دنیا تبدیل می‌کند.
در حال حاضر حدود ۱۰ هزار ریگ در این پارک عملیاتی شده اما سؤال اینجاست که اگر این فعالیت آن‌قدر برای چینی‌ها سودآور است که از آن‌سوی قاره کهن برای راه اندازی آن به ایران آمده و پیه چالش‌های کوچک و بزرگ را به تن خود مالیده‌اند، دولت چه مقدار مالیات را برای آن‌ها در نظر گرفته است؟
سؤال دیگر این است که چرا دولت به کمپانی‌ها و مؤسسات داخلی برای فعالیت در این حوزه کمک نمی‌کند چراکه به گفته برخی کارشناسان نظیر «امید علوی»، عضو گروه ویراماینر و فعال حوزه ارز مجازی دولت به‌جای صادرات برق ارزان می‌تواند از همین مقدار ارز مجازی به مراتب باارزش‌تری استخراج کرده و آن را تبدیل به کالا و پول برای کشور کند.
از سوی دیگر یکی از دلایل ممنوعیت استخراج رمزارز در چین آثار مخرب زیست‌محیطی آن است. این تجارت در چین به تولید سالیانه ۵ میلیون تن دی‌اکسید کربن منجر شده و باید دید در صورت تمایل برای گسترش این حوزه چه برنامه‌هایی برای غلبه بر آلودگی هوا تدوین می‌شود. سؤال دیگری که در این زمینه باقی‌مانده این است که با توجه به خارجی بودن ریگ‌های استخراج و عدم نیاز کارفرماهای چینی به پرسنل ایرانی متعدد، راه‌اندازی این مراکز از نظر اشتغال‌زایی در چه جایگاهی قرار می‌گیرد.