افزایش خطا در شبکه شاپرک
به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ متأسفانه در سالهای اخیر هرچند بانکها تلاش کردهاند با تعریف خدمات ویژه خود خصوصاً بر بستر تلفن همراه یا اینترنت از بار ترافیک در شبکه شاپرک بکاهند اما نبود نیازسنجی درست و درگیر شدن بانکها در ارائه خدمات مشابه به فاصله کمی از رقیب و همچنین علاقه عجیب مسئولان شرکت شاپرک برای قرار گرفتن هر چه بیشتر در متن همه تحولات پرداخت الکترونیکی کشور بر بار ترافیکی در این شبکه افزوده است.
سالهای اولی که تلاش میشد خدمات الکترونیکی ابتدایی ازجمله پرداخت قبوض از طریق دستگاههای خودپرداز یا انتقال وجه در بین کاربران جا بیفتد به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها مدام با قطعی شبکه روبرو بودیم، یکی از دلایل وجودی شرکت شاپرک و از مهم‌ترین اهداف آن، بهبود امکان دسترسی به خدمات و انجام تراکنش موفق در هرزمانی است.
از حق نباید گذشت که در سالهای اخیر میزان تراکنش‌های موفق باوجود افزایش بی‌سابقه حجم آن‌ها به‌شدت افزایش‌یافته است؛ اما نشانههایی از احتمال معکوس شدن روند رشد بهبود کیفیت خدمات خصوصاً با توجه به افزایش مداوم تقاضا برای استفاده از خدمات دیده میشود که مسئولان هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت باید راهکارهایی برای جلوگیری از آن اندیشه کنند.
لزوم توجه به افت کیفی خدمات
بر اساس جدولها و آماری که شرکت شاپرک از عملکرد تراکنش‌ها در بهمن سال ۹۴ منتشر کرده است، تعداد تراکنش‌های معوق در بهمن‌ماه نسبت به دی‌ماه افزایش ۶٫۲۱ درصدی داشته است و شاخص نسبت تعداد تراکنش‌های معوق به‌کل تراکنش‌ها نیز به نسبت دی‌ماه افزایش ۰٫۰۰۰۵ درصدی داشته است. افزایش تراکنش‌های ناموفق به هر دلیلی باشد در بهمن‌ماه که نسبت تعداد تراکنش‌ها نسبت به دی‌ماه افزایش‌یافته نشان میدهد کاسه صبر ظرفیتهای طرح‌ریزی‌شده در شبکه شاپرک کم‌کم در حال لبریز شدن است و اگر با همین سرعت بر میزان حجم تراکنش‌ها در این شبکه افزوده شود به‌احتمال بسیار زیاد درصد خطاها هم افزایش خواهد یافت. ازاین‌رو به نظر میرسد باید از هم‌اکنون با آنالیز هشدارها و نشانههایی که دیده میشود به‌سرعت چارهاندیشی صورت بگیرد.
به این منظور بهرهگیری از توان‌بخش خصوصی در حوزه پرداخت و ساماندهی به مسئله نظام کارمزدی میتواند جزو راهکارهای دم‌دستی برای تقویت مدیریت تراکنش‌ها باشد. بر کسی پوشیده نیست میزان نارضایتی مردم از خدمات بانکی الکترونیکی در تعطیلات نوروز امسال نسبت به سالهای قبل افزایش‌یافته بود. بسیاری از دستگاههای خودپرداز و کارتخوانها و حتی خدمات همراه بانک دچار خطا بودند و این‌ها عملاً در درصد خطاهای ثبت‌شده در شبکه شاپرک درج نمیشود چون اساساً امکان انجام خدمات وجود نداشته که موفق یا ناموفق باشد.
ازاین‌رو لزوم تقویت توان مدیریت شبکه شاپرک و اساساً ساماندهی به خدمات پرداخت الکترونیکی به‌شدت احساس میشود و اگر بیش از این کوتاهی شود اعتراضات عمومی در آینده نزدیک علنی خواهد شد.
انواع خطاها در شبکه شاپرک
در حال حاضر در شبکه پرداخت الکترونیک کارتی خطاها در ۵ گروه اصلی خطای صادرکنندگی، خطای پذیرندگی، خطای شاپرکی، خطای کاربری و خطای کسب‌وکار طبقه‌بندی می‌شوند. اطلاعات مربوط به تعداد تراکنش‌های موفق و ناموفق (خطادار) کل شبکه شاپرک حاکی از سهم ۸۸٫۶۲ درصدی تراکنش‌های موفق و ۱۲٫۳۸ درصدی خطاهای رخ‌داده در بهمن‌ماه سال جاری است.
اطلاعات شاپرک حاکی از بالاتر بودن سهم خطای کاربری به نسبت سایر انواع خطاهای تعریف‌شده با سهم ۸٫۶۸ درصدی از کل تراکنش‌های ناموفق است. بر اساس اعلام شرکت شاپرک این نوع خطابه عملکرد شبکه پرداخت الکترونیکی ارتباطی نداشته و ناشی از اطلاعات نادرست دارنده کارت است؛ اما کاربران نظر دیگری دارند. آن‌ها اعتقاددارند برخی موارد اطلاعات کارتی نادرست اعلام میشود اما چند ساعت بعد با همان اطلاعات میشود دوباره خدمات موردنظر را دریافت کرد. به نظر میرسد در نحوه تقسیم‌بندی خطاهای رخ‌داده هم برای به دست آوردن اطلاعات دقیقتر باید تجدیدنظر شود.
آمارها حاکی از در دسترس بودن ۹۹٫۷۵ درصدی خدمات شرکت شاپرک در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۴ بوده که نسبت به دی‌ماه بهبود ۰٫۵۲ درصدی و نسبت به بهمن ۱۳۹۳ کاهش ۰٫۲ درصدی داشته است.
به‌هرحال بازهم مشاهده میشود که خدمات ارائه‌شده در شبکه شاپرک در بهمن سال ۹۴ نسبت به بهمن ۹۳ ازنظر کیفی افت داشته است و اگر فرض را بر این بگذاریم که این روند امسال هم ادامه داشته باشد و در بهمن ۹۵ هم شاهد افت کیفی نسبت به بهمن ۹۴ باشیم، چرخه افت کیفی تکمیل میشود به همین دلیل است که مسئولان باید به‌صورت جدیتر مسئله را موردبررسی قرار دهند.
