یادداشتی بر مستند عصر کلان دادهها - BBC Horizion Age Of Big Data
عصر بمباران اطلاعات!
چند سالی است که واژه بیگ دیتا، در ادبیات علمی جهان جایگاه خاص و ویژهای یافته است. زمانیکه از بیگ دیتا یا کلان داده صحبت میشود، با وضعیتی روبه رو هستیم از حجم عظیمی از دادهها با تنوع و گستردگی بسیار بالا. تنها در چند سال گذشته، مقدار داده هایی که تولید شده، بیش از کل دادههای تولیدی در تاریخ بشری است. قائدتا حجم عظیم و بی ربطی از اطلاعات، در نگاه اول بدون کاربرد به نظر میرسد. اما هنر دسته بندی و علم بکارگیری از کلان داده، به یکی از شگفت انگیزترین رویاهایی که بشر در طول سالیان به دنبال دستیابی به آن بوده منجر شده است؛ این رویای به واقعیت ختم شده، توانایی پیشبینی است. بیگ دیتا و دانش قاعدهمندسازی آن به این رویا رنگ واقعیت بخشیده است.
یازدهمین اپیزود از فصل چهل ونهم سری مستندهای horizon شبکه بیبیسی، به عصر کلان دادهها پرداخته است. مستند «عصر کلان دادهها - BBC Horizion Age Of Big Data» به کارگردانی «جان فوترگیل» تهیه شده و در پنج فراز متفاوت، به کاربرد کلان داده در ابعاد استراتژیک جنایی، پزشکی، اقتصادی، تبلیغات و نجوم پرداخته است. کارگردان در این مستند به سراغ افرادی رفته است که متخصص استخراج و کاربردی کردن دادهها هستند.
جف برانتیگهم پروفسور انسان شناسی است. او معتقد است رفتار انسانی فارغ از موقعیت جغرافیایی، یعنی از قبایل سرخ پوستی گرفته تا شهروندان ساکن لسآنجلس، قابل پیشبینی است. بر همین اساس، وی با دستهبندی و الگوریتمسازی اطلاعات حاصله از پروندههای پلیسی شهر لسآنجلس، برنامهای طراحی کرده که با کمک آن، پلیس، توانایی پیشبینی مناطق جرمخیز را داشته باشد. در واقع این الگوریتم کامپیوتری، برای ماموران پلیس تعیین میکند که در کدام مناطق، بیشتر گشتزنی کنند. مناطقی که احتمال وقوع جرم در آنها بالاست.
پروفسور فیل بیلز سوژه بعدی مستند است؛ او در زمینه ژنتیک فعالیت میکند. وی با تکیه بر روشی که دانشمند انگلیسی جان گرانت، حدود 300 سال پیش، اقدام به جمعآوری و دستهبندی اطلاعات بیماریها میکرده، توانسته است یک بانک اطلاعاتی جدید از ژنومهای انسانی فراهم کند. چیزی در حدود 3میلیارد بیت اطلاعات ژنتیکی. فیل بیلز با مطالعه بر روی انواع دیانای به دنبال نشانههایی برای تشخیص و درمان بیماریهاست.
Horizon سپس به سراغ دیوید هاردین میرود. او از سی سال قبل، رفتهرفته پای تحلیل داده و الگوریتمسازی را به مراکز بازرگانی گشوده است. پاتوق این فارغالتحصیل کمریج، بازار بورس فلزات لندن است. او در ابتدای ورودش به این بازار بورس، با دنبال کردن صفحه قیمتها و با کمک رسم نمودار، پی برد باید میان افزایش و کاهش قیمتها یک الگوی منظم وجود داشته باشد. او ریاضیات را با بورس ترکیب کرده است. در واقع بوسیله ریاضیات، کلان داده را در جهت تولید ثروت به بند کشیده است.
چهارمین سوژه جان فوترگیل، مایک بیکر است. او از کلان داده در زمینه تبلیغات هوشمند بهره میبرد. بیکر با همکاری یک مهندس هوافضا به نام بیل سیمونز از دانشگاه MIT و با کمک "نظریه تصمیمگیری" موفق شد بر شلختگی اطلاعات حاصل از شبکههای اجتماعی، فروشگاههای اینترنتی و ... فائق آمده و به یک نظم قابل پیشبینی دست یابد. این دو، الگوریتمی برای تصمیمگیری طراحی کردهاند تا با پردازش اطلاعات، انتخابها را محدود و محدودتر کرده و به آنچه در زمینه تبلیغات هدفمند خواستهاند دست یابند.
آخرین فراز مستند Horizon یادی است از اولین علمی که انسان به قائدهمند بودن آن پی برد، علم نجوم؛ بابلیان نخستین گروهی بودند که صدها سال قبل، پی به تکرار و نظم ساختار کهکشان بردند. در واقع این از نخستین جرقههای ثبت داده و دستیابی به کلان داده بوده است. Horizon با نگاهی به این موضوع، به سمت جمعبندی در موضوع بیگ دیتا و کلان داده رفته است.
مستند «BBC Horizion Age Of Big Data» اثری است موفق که با زبانی ساده، توانسته یکی از مسائل پیچیده و استراتژیک جهان امروز را برای مخاطب تبیین و اهمیت آن را ترسیم کند. این مستند هم اکنون از طریق سایت های معتبر قابل دسترسی است.