یادداشتی بر انیمیشن ران اشتباه رفته است - Ron's Gone Wrong
درباره کارگردان
سارا اسمیت، انیماتور، تهیهکننده و کارگردان صاحبنام انگلیسی است. او کار خود را به عنوان تهیهکننده کمدیهای رادیویی در سال 1999 میلادی آغاز کرد. ورود او به دنیای انیمیشن با پیوستن به استودیو انیمیشن Aardman آغاز شد. اسمیت سال 2014 و با حمایت مالی الیزابت مرداک، استودیو انیمیشن Locksmith را تاسیس کرد. انیمیشن «آرتور کریسمس-Arthur Christmas» محصول سال 2011 میلادی، نخستین تجربه سارا اسمیت در عرصه کارگردانی انیمیشن را رقم زد. یک سال بعد «دزدان دریایی! گروهی از ناجورها-The Pirates! In an Adventure with Scientists» را روانه پرده نمایش کرد. 9سال بعد و اواخر سال 2021، سومین تجربه کارگردانی اسمیت با عنوان «ران اشتباه رفته است -Ron's Gone Wrong» وارد چرخه اکران شد. ژان فیلیپ واین، سارا اسمیت را در تولید این محصول کمپانی انیمیشن فاکس قرن بیستم یاری کرده؛ این انیمیشن 107 دقیقهای تاکنون در حدود 61 میلیون دلار فروش داشته است.
داستان فیلم
داستان انیمیشن «ران اشتباه رفته است -Ron's Gone Wrong» که با عنوان «ران خراب شده» نیز در ایران منتشر شده، روایت تنهاییهای بارنی، دانشآموز گوشهگیر مهاجر آمریکایی است. بارنی که اصالتی روس دارد در خانوادهای سنتی، همراه پدر و مادربزرگش زندگی میکند. مرگ مادر بارنی باعث گوشهگیری بیش از حد او شده؛ تا حدی که توانایی برقراری ارتباط دوستانه با همسن و سالان خود را از دست داده است. اما علاوه بر ضعف بارنی در ارتباطگیری با دیگران، یک عامل دیگر نیز به عمق تنهایی این نوجوان افزوده است؛ بارنی در جامعهای زندگی میکند که تمام هم سن و سالان او، یک نسخه از سری روباتهای هوشمند حبابی به نام B را با خود به همراه دارند.
این روباتها که محصول شرکت bubble هستند بر اساس آنالیز علاقهمندیهای هر فرد، دوستانی را به کاربر خود معرفی میکنند. روباتهای حبابی شکل به گونهای طراحی شدهاند که تمامی تعاملات مجازی و حقیقی کاربر را پوشش بدهند. بارنی تنها کسی است که در اطرافیانش از داشتن این روبات محروم است. سرانجام پدر و مادربزرگ بارنی تصمیم میگیرند به مناسبت تولد او، یک نسخه از روباتهای حبابی را به پسرک تنها هدیه داده و بارنی را شگفتزده کنند. بارنی در تعامل با روباتش که «ران» نامگذاری شده، متوجه تفاوتهایی نسبت به دیگر روباتهای حبابی میشود. ران به اینترنت متصل نیست و نمیتواند بر اساس علایق بارنی برای او دوستیابی کند. علاوه بر این، بسیاری از قفلهای امنیتی سری روباتهای حبابی بر روی ران غیر فعال است. یکی از مهمترین پروتکلهای امنیتی که ران فاقد آن است، درگیری فیزیکی است. ران قادر به درگیری با افرادی است که قصد آزار بارنی را دارند.
ریچ یکی از همکلاسیهای بارنی است که متوجه تفاوت ران با روبات حبابی خودش شده. او کدهای ران را بر روی روبات خود و بچههای مدرسه کپی میکند. در نتیجه تمام روباتهای مدرسه پروتکلهای امنیتی خود را از دست میدهند و یک شورش روباتی شکل میگیرد. تصاویر زد و خورد روباتها به صورت لایو در سراسر جهان پخش میشود. این حادثه، اعتراض گسترده والدین به تولید کننده روباتها را به همراه دارد. اندرو مدیرعامل مکار شرکت که قصد سوء استفاده از این موقعیت بحرانی را دارد با طراحی نقشهای ... .
دستیارهای سنگ صبور!
انیمیشن سینمایی «ران اشتباه رفته است -Ron's Gone Wrong» یکی از آثار قابل توجه مرتبط با حوزه تکنولوژی در گروه سنی نوجوان است. روایت جذاب این محصول باعث شده تا علاوه بر جذب گروه هدف، بزرگسالان را نیز پیگیر ماجرای خود کند. این مهم مرهون تبحر پیتر بینهام است. بینهام نویسنده آثاری چون بورات، بورات ۲، برونو، آرتور، آرتور کریسمس، هتل ترانسیلوانیا و گریمزبی است که در کنار سارا اسمیت فیلمنامه «ران اشتباه رفته است» را به نگارش درآوردهاند. ظرافتی که نویسندگان در طراحی داستان به خرج دادهاند پوشش کامل بسیاری از دغدغههای انسانی در مواجهه با تکنولوژی و به خصوص هوشمصنوعی، شبکههای اجتماعی و صد البته شرکتهای ارائه دهنده فناوری است.
«ران اشتباه رفته است» نه در تایید تکنولوژی است و نه در تقبیح آن؛ اساسا تکنولوژی را متهم نمیداند. این فیلم اتهام اصلی را متوجه شیطنت آنهایی میکند که امروز خود را صاحبان تکنولوژی میدانند. شباهت کاراکتر صاحب شرکت با استیو جابز و البته شباهت آوایی نام شرکت اندرو یعنی bubble با apple تاکید کارگردان بر همین گزاره است؛ هر چند شیطنت کاربران تکنولوژی هم از دید کارگردان پنهان نمانده؛ در سکانسی که بچههای مدرسه متوجه غیرفعال بودن قفلهای امنیتی ران میشوند، فرصت را مغتنم شمرده و کدهای معیوب را در روباتهای خود نیز کپی میکنند تا هم به اینترنت بدون محدودیت دستری داشته و هم روباتها را به عنوان جنگجو در اختیار داشته باشند. وسوسه دور زدن محدودیتها از دیرباز جزو تمایلات اصلی انسان بوده است؛ در «ران اشتباه رفته است» این وسوسه هم به سراغ اندرو میآید و هم دانشآموزان کاربر روباتهای حبابی؛ هر کس به اندازه اختیار و اندازه خود دوست دارد بیمحدودیتی را تجربه کند!
نکته دیگری که این انیمیشن به خوبی به آن پرداخته، عنصر "وابستگی" است. بارنی به عنوان یک نوجوان درونگرا و فاقد مهارتهای اجتماعی لازم برای برقراری تعامل، آنچنان وابسته ران میشود که حاضر است برای از دست ندادن او، جان خودش را نیز به خطر بیاندازد. اکثر ما خطرناکترین تهدید تکنولوژی برای کودکان و نوجوانان را "اعتیاد" به آن میدانیم؛ اعتیاد به بازی ویدئویی، اعتیاد به وبگردی یا اعتیاد به فعالیت افسارگریخته در شبکههای اجتماعی؛ حال آنکه تهدید اصلی، مساله وابستگی است؛ وابستگی فراتر از اعتیاد است؛ این تهدید در مرحلهای که به وابستگی عاطفی منجر شود میتواند همه آنچه را که در انیمیشن «ران اشتباه رفته است» در قالب کمدی دیدیم و خندیدم به واقعیتی تلخ تبدیل کرده و پیشرویمان قرار دهد. دستیارهای هوشمند ممکن است تا همین چند سال آینده مانند تلفنهای هوشمند به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شوند. این هوش مصنوعی زمانیکه یک ظاهر فیزیکی دوست داشتنی مانند همین روباتهای انیمیشن «ران اشتباه رفته است» پیدا کند قطعا جذابیتی چندین برابر خواهد یافت. آن روز نه تنها کودکان، که شاید همه ما برای رفع تنهایی و ساعات خلوت خود به این روباتهای هوشمند پناه ببریم. ساعات خلوت، یعنی اوقاتی که به هر دلیل دوست داریم به کنج تنهایی خودمان بخزیم. در این اوقات دستیارهای صوتی همدم ما خواهند بود. روباتهایی که برخلاف سگها با ما حرف میزنند؛ به ما میآموزند و از ما خسته نخواهند شد! برخلاف حیوانات خانگی این ما نیستیم که از روباتها نگهداری میکنیم، اینجا دیگر آنها مراقب ما خواهند بود. روزی که این اپیدیمی آغاز شود، شروعی بر پایان انسانیت خواهد بود؛ روزی که انسان از خودش بریده و به ساخته دسته خودش پناه خواهد برد.