پرتاب اولین تلسکوپ فضایی اسرائیلی به فضا
به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان؛ ناسا اولین تلسکوپ فضایی اسرائیل، ماهواره نجوم گذرا فرابنفش یا اولتراسَت (ULTRASAT)، را اوایل سال 2026 به عنوان بخشی از مشارکت تازه امضا شده بین ناسا و وزارت نوآوری، علم و فناوری اسرائیل به مدار مرتفع زمین پرتاب خواهد کرد.
انتظار میرود که اولتراسَت، پروژه برتر آژانس فضایی اسرائیل (ISA) در وزارت نوآوری، علم و فناوری و مؤسسه علوم وایزمن (Weizmann)، انقلابی در توانایی دانشمندان برای شناسایی و تجزیه و تحلیل رویدادهای گذرا در جهان، مانند ادغام ستارههای نوترونی و انفجارهای ابرنواختر ایجاد کند.
طبق قرارداد امضا شده بین ناسا و آژانس فضایی اسرائیل، ناسا به عنوان شریک در اولتراسَت وارد شد و فرصت پرتاب، آداپتور بار پرواز و سایر مسئولیتهای مربوط به پرتاب را برای اولتراسَت فراهم میکند. ناسا همچنین در برنامه علمی اولتراسَت مشارکت خواهد داشت. آژانس فضایی اسرائیل رصدخانه تکمیل شده را برای پرتاب به مرکز فضایی کندی تحویل خواهد داد. رصدخانه در نهایت پس از پرتاب در یک مدار زمین ثابت ساکن خواهد شد.
کارشناسان ادعا کردهاند که میدان دید بیسابقه اولتراسَت با 204 درجه مربع، نشاندهنده یک جهش 100 برابری در حجم فراکهکشانی است که دانشمندان برای کشف منابع گذرا در مقایسه با رصدخانههای روی زمین در دسترس هستند. علاوه بر این، اولتراسَت نور ماوراء بنفش را که نمیتوان از زمین اندازهگیری کرد، اندازهگیری و به جامعه علمی هشدارهای بلادرنگ درباره رویدادهای گذرا ارائه میکند.
ترکیبی از این قابلیتهای منحصر به فرد به دانشمندان این امکان را میدهد که جهان را بیسابقه رصد و برخی سؤالات اساسی مانند منشاء عناصر سنگین در طبیعت و تأثیر سیاهچالههای غولپیکر بر محیطشان را روشن کنند. این تحقیق روی طیف گستردهای از موضوعات نجومی از جمله ابرنواخترها، ستارگان متغییر و شعلهور، کهکشانهای فعال، منبع امواج گرانشی و برافزایش ستارگان بهوسیله حفرههای پشتی عظیم را افزایش میدهد.
اوری اورون (Uri Oron)، مدیر آژانس فضایی اسرائیل در وزارت نوآوری، علم و فناوری گفت :
«علم پیشگامانه نیاز به فناوری پیشرفته دارد. الزامات ما از اولتراسَت، مانند میدان دید گسترده، حساسیت فرابنفش پیشرفته و انتقال و کنترل دادهها در زمان واقعی در خط مقدم تحولات فناوری قرار دارد. صنعت فضایی اسرائیل میتواند این قابلیتها را ارائه دهد. آژانس فضایی اسرائیل به همکاری با ناسا به عنوان نمونه مستقیم مشارکت قوی بین آژانسها و تلاشهای فناوری صنعت فضایی اسرائیل، دخیل در توسعه تلسکوپ، افتخار میکند.»
مارک کلامپین (Mark Clampin)، مدیر بخش اخترفیزیک دفتر مرکزی ناسا، نیز اظهار داشت :
«ما مفتخریم که به این مشارکت میپیوندیم؛ تلاشی بینالمللی که به ما کمک میکند اسرار جهان داغ و گذرا را بهتر درک کنیم. اولتراسَت به جامعه علمی جهانی قابلیت مهم دیگری برای انجام مشاهدات جدید در زمینه برنامههای اخترفیزیک دامنه زمان و چند پیامرسان میدهد.»
الی واکسمن (Eli Waxman)، اخترفیزیکدان مؤسسه علوم ویزمن و سرپرست اولتراسَت، توضیح داد :
«این یک پروژه پیشرفت است که اسرائیل را در خط مقدم تحقیقات جهانی قرار میدهد. نهادهای بینالمللی پیشرو مانند ناسا و مؤسسه تحقیقاتی «DESY» به عنوان شریک به این پروژه تحت رهبری اسرائیل ملحق شدهاند و اهمیت علمی آن را درک کردهاند. آنها منابع قابل توجهی را برای ساخت و پرتاب ماهواره سرمایهگذاری میکنند تا با دسترسی به محصولات علمی آن در این مأموریت مشارکت فعال داشته باشند. این یک مشارکت علمی است.»
بخش فضایی «MBT» صنایع هوافضای اسرائیل در حال ساخت این ماهواره است و بر مأموریت در فضا و همچنین ادغام تلسکوپ ساخته شده بهوسیله الکترواپتیکهای سیستمهای البیت (Elop) نظارت خواهد کرد. DESY در حال ساخت دوربین تلسکوپ است که آشکارسازهای تخصصی دارد و بهوسیله «Tower Semiconductor» برای این مأموریت توسعه یافته است.
انتظار میرود اولتراسَت تأثیر گستردهای فراتر از اکتشافات علمی آن داشته باشد. موفقیت این مأموریت امکان دستیابی به پیشرفتهای علمی با استفاده از ماهوارههای کوچک و نسبتاً مقرون به صرفه (تقریباً 90 میلیون دلار برای فضاپیما و ابزار) را نشان خواهد داد و راه را برای ابتکارات فضایی آینده اسرائیل هموار خواهد کرد.
بنابر ادعای کارشناسان، مشخصات علمی بالای این مأموریت به لطف مشارکتهایی که این مأموریت با آژانسها و صنایع پیشرو در این زمینه ایجاد و صنعت فضایی اسرائیل و جایگاه اسرائیل را در عرصه بینالمللی تقویت خواهد کرد.