پتانسیل بی سابقه همکاری ناتو و اتحادیه اروپا
بخش چهارم از اعلامیه مشترک، برخورد با همکاری اتحادیه اروپا و ناتو کوتاه و واضح است. اعلامیه مشترک اتحادیه اروپا و ناتو از نشست ورشو، همان‌طور که در قرارداد فنی بین گروه پاسخ‌گویی حوادث رایانه‌ای اتحادیه اروپا(CERT-EU) و مرکز منابع اطلاعاتی جنایی ملی (NCIRC) نیز آمده است. به دنبال همکاری‌های مدون اخیر در سال 2017، سازمان‌ها اقدام به تبادل مفاهیم مربوط به ادغام جنبه‌های امنیت سایبری در برنامه‌ریزی، انجام مأموریت‌ها و عملیات مربوطه، هماهنگ کردن نیازهای آموزش، دوره‌های آموزشی، تمرینات متقابل آزاد و همکاری پژوهشی را توسعه دادند.
بااین‌وجود، برای دو سازمانی که اکثریت کشورهای عضو را داشته و با توجه به چالش‌های سیاست سایبری، بسیار مشترک هستند، همکاری بین اتحادیه اروپا و ناتو قطعاً با توجه به پتانسیل شناخته‌شده متقابل، توسعه‌نیافته است.
بنا به اظهارات سیم آلاتالو (Sim Alatalu) از اعضای مرکز تعالی همکاری دفاع سایبری ناتو:
«یکی از راه‌هایی که می‌تواند موردبررسی قرار گیرد، به مجوز جدید انیسا بازمی‌گردد. برای یک سازمان که در خدمت جامعه بین‌المللی است، انیسا می‌تواند توانمندی بیشتری داشته باشد تا به ناتو اجازه دهد که در همکاری با همتایان شرکت کند. درحالی‌که این توافقنامه بین گروه پاسخ‌گویی حوادث رایانه‌ای اتحادیه اروپا و مرکز منابع اطلاعاتی جنایی ملی امضاشده، مؤسساتی را که با دفاع روزانه سایبری این دو سازمان تعامل دارند، اغلب تحقیقات و پیشرفت‌های وسیع‌تری برای کشورهای تشکیل‌دهنده که در انیسا (برای اتحادیه اروپا) و در انتقال فرماندهی متحدین ناتو و سازمان‌های وابسته به ناتو مانند ناتو مرکز تعالی همکاری‌های دفاعی ناتو انجام می‌شود. بنابراین، فعالیت‌هایی مانند تقویت همکاری‌های امنیتی اینترنتی بین انیسا، یک مرکز جدید و مرکز تعالی همکاری‌های دفاعی ناتو می‌تواند منافع متقابل باشد.»
علاوه بر این، در کنار اعلامیه ورشو، امکان بالا بردن سطح همکاری دو سازمان یادشده در بستر وسیع‌تری در زمینه‌هایی که اعلامیه مشترک خارج از محدوده همکاری‌های خاص اتحادیه اروپا و ناتو باشد، بررسی می‌شود. با اشاره به توافق برلین در سال 2002، اتحادیه اروپا عملاً می‌تواند به توانمندی‌های ویژه ناتو برای عملیات خود پایبند باشد. از سوی دیگر، آژانس دفاع اروپا، توسعه توانمندی‌ها برای اتحادیه اروپا را هدایت می‌کند که در اصل می‌تواند به ناتو نیز کمک کند.
ریاست شورای استونی با سازماندهی اولین تمرین دفاع سایبری برای وزرای دفاع اعضای اتحادیه اروپا، آن را رهبری کرد. روشن است که عادی شدن این روند نه‌تنها بین کشورهای عضو، بلکه همچنین در نهادهای دائمی اتحادیه لازم است. در سال 2017، ناتو و اتحادیه اروپا، برای یک رویکرد موازی و هماهنگ برای مدیریت بحران خود توافق کردند. به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا برای پیوستن به نیروهای ناتو در مورد رزمایش‌های سایبری ، از قبیل هماهنگی بهتر و حضور متقابل در رزمایش‌های اروپای سایبری و ائتلاف سایبری، تلاش بیشتری داشته است.
موارد مذکور، نشان‌دهنده دیدگاه‌های مستقل محققان ناتو است. این دیدگاه‌ها لزوماً منعکس‌کننده سیاست یا نظر مرکز تعالی مرکز دفاع سایبری ناتو ، حمایت از ملت و شرکت‌کنندگان مرکز تعالی یا ناتو نیست. مرکز تعالی ممکن است مسئولیت هرگونه از دست دادن یا آسیب ناشی از استفاده از اطلاعات موجود در این نشریه را نداشته باشد و مسئول محتوای خارجی، ازجمله وب‌سایت‌های خارجی یادشده در این سند باشد.
مرکز تعالی همکاری دفاع سایبری ناتو، پايگاه اطلاع‌رسانی وابسته تالين است، که یک نهاد آموزشی و رزمایشی نیز محسوب می‌شود. سازمان بین‌المللی نظامی، جامعه‌ای است که در حال حاضر 20 کشور با تمام قوا در دفاع از امنیت سایبری هستند و دارای تخصص درزمینه فناوری، راهبردی، عملیاتی و قانون هستند. این مرکز همچنین سازماندهی بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین رزمایش‌های بین‌المللی دفاع سایبری به نام لاکت شیلدز (Locked Shields) را به عهده دارد.
این مرکز توسط دولت‌های بلژیک، جمهوری چک، استونی، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، هلند، لهستان، اسلواکی، اسپانیا، ترکیه، انگلستان و ایالات‌متحده به‌عنوان طرفداران سازمان ملل متحد و کشورهای پشتیبان مرکز تعالی همکاری دفاع سایبری ناتو مدیریت می‌شود. کشورهای اتریش، فنلاند و سوئد نیز به عضویت این گروه درآمدند و کشورهای غیر عضو ناتو به شمار می‌روند.
