هوشمند سازی شهرها نیاز به فرهنگ سازی و آموزش دارد

به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ، دکتر علیرضا جعفری ،معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید در گفتگو با رادیو ایران گفت: برای استفاده از ظرفیت های نرم افزاری و سخت افزاری و بهره گیری از فرصت های هوشمند سازی در فضای شهری نیاز به آموزش داریم .

سوال : در ابتدا تعریفی از شهر هوشمند داشته باشید .

جعفری : در حوزه بحث شهر هوشمند تعاریف زیادی متخصصین ما در این حوزه دارند اما اگر بخواهیم در یک جمله شهر هوشمند را تعریف کنیم ، شهر هوشمند شهری است که در آن زمان و انرژی مدیریت می شود . زمان از باب این که شاید برای انسان ها بالاترین و ذی قیمت ترین کالا و چیزی که در اختیارشان است زمان است ، ما اگر زمان را در طول عمرمان لحاظ کنیم آن چه که به عنوان زمان مفید زندگی صرف می شود را بخواهیم تحلیل کنیم به عنوان نقاط مثبت زندگی. لذا ما در نگاه بحث زندگی در فضای شهری باید به این نکته توجه کنیم که بتوانیم بیشترین استفاده را از زمان به عنوان یک کالای با ارزش داشته باشیم ،  پس شهر هوشمند باید شهری باشد که بتواند در حوزه مدیریت زمان به انسانی که در شهر زندگی می کند و در فضای اجتماعی زندگی می کند بتواند کمک کند ، نکته دوم انرژی است ما در بحث انرژی نیازمند این هستیم که در فضای بحث حفظ محیط زیست و نگاه توسعه پایدار هم در فضایی که در مقطع زمانی حال که زندگی می کنیم هم برای زندگی آینده و نسل آینده انرژی را به عنوان یک کالای ذی قیمت بتوانیم حفظ کنیم ، مدیریت زمان و انرژی در این فضا دست اندرکاران شهری را به این سمت برد که ما باید برویم زیرساخت های هوشمند سازی را برای مدیریت هوشمند این دو کالا بتوانیم استفاده کنیم ، از همین منظر مجموعه های دانش بنیان و مجموعه هایی که در حوزه فناوری های نوین کار می کنند و فعالیت می کنند دستاوردهای تحقیقاتی و پژوهشی زیادی را در این حوزه ارائه دادند که من همین جا باز تاکید می کنم که جوانان نخبه ما که در فضاهای دانشگاهی تحصیل می کنند امروز در منظر ارتقا سطح کیفیت زندگی و ارتقا سطح خدمات فضاهای شهری تلاش های بسیار ارزشمندی را انجام می دهند ، دانشجویانی که علاقمندی زیادی در حوزه کارهای مطالعاتی و نگاه تحقیقاتی و پژوهشی در موضوعات کاربردی فضای شهری انجام می دهند بسیار زیاد هستند .  ما در نگاه هوشمندسازی بالغ بر 20 محور به عنوان ظرفیت هوشمندسازی برای ارتقا این کیفیت زندگی داریم دنبال می کنیم ، شاید نکته اصلی نگاه هوشمندسازی بحث انسان هوشمند است، انسانی که در شهر زندگی می کند باید این رویکرد هوشمندسازی خودش را تقویت کند ، من اگر بخواهم سرفصل های این ظرفیت های هوشمندسازی را اشاره کنم که فکر می کنم خالی از لطف نباشد بحث مدیریت منابع اب هوشمند، بهینه سازی مصرف انرژی هوشمند، حمل و نقل هوشمند ما حتی بحث معماری ایرانی اسلامی هوشمند را داریم که متخصصین ما الان دارند روی موضوع معماری کار می کنند ، یکی از بحث هایی که ما الان شاید با آن درگیر هستیم و حتما این مشکل و مسئله برای خود شما و همه شنوندگان عزیز یک پارامتر تاثیرگذار در حوزه زندگی است بحث مسکن است ، این که ما بتوانیم در ظرفیت بحث مسکن و امکان خانه دارشدن هموطنان که وظیفه اصلی ما در مجموعه بحث وزارت راه و شهرسازی است ، برای آن برنامه ریزی کنیم .یکی از رویکردهای ما در نگاه بحث معماری ایرانی اسلامی هوشمند این است که باید بتواند ظرفیت های نیاز زندگی یک شهروند ایرانی مبتنی بر فرهنگ اسلامی را تامین کند و این قابلیت را داشته باشد که سایر نیازهای زندگی اش هم در یک محیط کوچک و یکی از موضوعاتی که متاسفانه الان بر زندگی های ما مترتب شده بحث ابعاد متراژ زندگی و مسکن ما است ما باید در یک فضای محدود و کوچک بتوانیم زندگی مورد نظر و ایده آل یک خانواده حداقل چهار نفره را تامین کنیم ، ما در حوزه معماری خیلی بحث داریم ، بحث گردشگری هوشمند ، زیرساخت های شهری هوشمند ، بحث محیط زیست که مهم ترین رسالت هم اعتقادی فرهنگی ما است و هم بحث تاثیرگذار بر حوزه فرآیند نسل آینده ما . در نگاه محیط زیست ، بحث ایمنی هوشمند که یکی از موضوعات بسیار مهم امروز در فضای مدیریت بحران و پدافند غیرعامل ما است ، امروز به دلیل گستردگی و به دلیل ظرفیت هایی که در فضاهای شهری بوجود می آید در عین حال که سطح خدمات افزایش پیدا می کند ، آسیب پذیری و لزوم توجه به بحث ایمنی در شهرها بسیار جدی تر می شود ما امروز بحث ایمنی هوشمند را در دستور کار داریم ، بحث بهداشت و سلامت هوشمند، این تجربه تلخ اما ذی قیمتی که در حوزه بیماری همه گیر کرونا بر کشور ما مترتب کرد و در کل دنیا بود بحث بهداشت و سلامت هوشمند است ، ما در حوزه نوآوری های اجتماعی و فرهنگی هوشمند، بحث ساختمان های هوشمند که امروز یکی از موضوعاتی که دارد الحمدلله توسعه می یابد بحث ساختمان های هوشمند ما است ، بحث پسماند هوشمند که یکی از بحث های جدی ما در حوزه مدیریت بازیافت است و موضوعات نگاه بحث پسماند و زباله هایی که در سطح شهر تولید می شود ، بحث امنیت اطلاعات هوشمند ، امروز خود شما هم حتما تاکید دارید که یکی از ابزارهای به نوعی تاثیرگذار در جنگ بین المللی بحث اطلاعات است و امنیت اطلاعات خودش یکی از بحث های جدی است که باید به آن توجه شود ، بحث خود امنیت شهروندی و فضای سایبری هوشمند، بحث شهروند هوشمند ، حکمروایی هوشمند ، یکی از بحث های جدی که در حوزه ارتقا سطح رضایتمندی شهروندان در حوزه اداره کشور دارد بحث حکمروایی است که اگر این حکمروایی در نگاه هوشمندسازی تبدیل شود به دولت الکترونیک ، ظرفیت دسترسی به خدماتی که شهروندان نیاز دارند و آن تاثیراتی که در حوزه حمل و نقل درون شهری شکل می گیرد بسیار حائز اهمیت است . در حوزه بحث کشاورزی هوشمند ، مهندسی ارزش هوشمند که ما در حوزه مهندسی بسیار نیاز داریم که بحث هزینه تمام شده فعالیت هایمان پایین ترین قیمت باشد خوب این اتفاقی که هوش مصنوعی الان دارد در حوزه طراحی ها و فعالیت های مهندسی ایجاد می کند ظرفیت های بسیار خوبی را ایجاد می کند ما حتی نمای هوشمند در حوزه بحث ساختمان هایمان که بتواند در حوزه سیر انرژی و مدیریت انرژی بتواند تاثیرگذار باشد این هم در دستور کار است و مواردی که عرض کردم با توجه به نیاز و گستردگی مسائل شهری و در کنارش نخبگان و جوانان با انگیزه ما هر روز در این حوزه مطالعات خوبی انجام می شود . ما به عنوان شهرهای جدید خودمان را مکلف می دانیم که اگر برای نسل آینده شهرها در حال برنامه ریزی هستیم و نقاط سکونتگاهی را داریم به عنوان یک مکان جمعیت پذیر برای شکل گیری سکونت مناسب شکل می دهیم باید امروز توجه ویژه داشته باشیم به این موارد ، چرا که زندگی نسل آینده و فرزندان آینده این مرز و بوم حتما در یک دنیای متفاوت با دنیای امروز ما است با توجه به سرعت پیشرفت تکنولوژی و فناوری هایی که در دسترس همه عزیزان و جوانان آینده این کشور قرار است قرار بگیرد .

سوال : توضیحاتتان خیلی جامع بود فقط دو قسمت را می خواهم خواهش کنم توضیح دهید یکی بُعد آموزش است که آن چیزی که شما فرمودید الان پیش نیاز آموزش است و دوم صرفه اقتصادی حاصل از هوشمندسازی شهرها را برای ما قدری تبیین بفرمائید .

جعفری : من در ابتدای عرضم گفتم که اندیشه سازی این نگاه و ذائقه جامعه را به سمت زندگی هوشمند سوق دادن یکی از بحث های اصلی است که باید آموزش و فرهنگ سازی در این حوزه شکل بگیرد در هر صورت همین اپلیکیشن هایی که الان در فضاهای دسترسی همگان قرار گرفته و مورد استفاده قرار می گیرد خودش نیاز به آموزش های لازم دارد . همین که ما بتوانیم ظرفیت های نرم افزاری و سخت افزاری را برای بهره گیری از فرصت های هوشمند سازی در فضای شهری استفاده کنیم نیاز به آموزش دارد که عرض کردم از نگاه تحقیقاتی و مطالعاتی و پژوهشی دانشگاهی شروع می شود و در بدنه جامعه بعنوان یک نیاز کاربردی اجرایی می شود . در حوزه بحث هزینه هم که کاملا ظرفیت هایی که ما امروز در حوزه مدیریت انرژی داریم یکی از بحث های اصلی آن صرفه جویی در هزینه هایی است که بسیار هم تاثیرگذار است . در حوزه حمل و نقل عمومی یکی از بحث های جدی ما کاهش هزینه های سفر است و این ها مواردی است که بسیار تاثیرگذار است که البته خوب دنیا خیلی خیلی زودتر از این مقطعی که ما شروع کردیم ، کار را شروع کرده و آثار صرفه جویی های اقتصادی که در این حوزه انجام شده را شاهدش هستیم و امیدوار هستیم که انشاالله ما هم در یک حرکت شتاب دهنده و تاکیدی که در این دولت است و آقای بذرپاش وزیر محترم راه و شهرسازی هم در این حوزه بسیار تاکید دارند که ما باید از تمام ظرفیت های تحولی و رشد و توسعه استفاده کنیم و امیدوارم انشاالله الگوهای طراحی ما به این سمت برود که آیندگان از ارزیابی عملکرد ما احساس رضایت کنند .

سوال : امیدوارم اتفاقات خوبی بیفتد، این مسیر خیلی سریع پیش رود و ما هم حداقل از این نسل بتوانیم ببینیم این تفاوت و ما هم تجربه اش کنیم .