موانع فراروی حزب کمونیست چین: اینترنت، تبلیغات و قدرت
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان؛ با نزدیک شدن به هفته تبلیغات امنیت ملی سایبری که سالی یکبار در چین برگزار میشود، مرکز مطالعات نظری حزب کمونیست چین، با انتشار مقالهای در مجله مطرح خود به نام هایشی (Qiushi)، به تشریح تفکر راهبردی شی جین پینگ درباره تبدیل ساختن کشور چین به یک ملت قدرتمند سایبری (یا ابرقدرت سایبری) پرداخت. این مقاله به طور خاص، تصوری را که حزب کمونیست چین از قدرت و کنترل در فضای سایبر دارد، به روشنی توضیح میدهد. نویسندگان مقاله با جدیت اعلام کردهاند که «اگر حزب نتواند موانع ناشی از اینترنت را کنار بزند، قادر نخواهد بود که حضور بلندمدتی در عرصه قدرت داشته باشد.»
دستور کار شی جین پینگ برای تبدیل کردن چین به یک قدرت سایبری شامل اقداماتی میشود که با تقویت توان حزب در اعمال کنترل بر اثرگذاری ایدئولوژیک در این حوزه جدید، در پی حصول اطمینان از ثبات و دوام نظام است. حزب کمونیست تحت دولت شی، تمرکز خود بر «اقدامات مرتبط با افکار عمومی در فضای مجازی» را مضاعف ساخته است. اقدامات یادشده، عنصری درونی از برنامه جامع این حزب برای اقدامات تبلیغاتی و ایدئولوژیک به شمار میرود که اقدامات آنلاین و آفلاین را به هم پیوند میدهد. رهبران چین در تلاشند تا با طیف وسیعی از خطرات مقابله کنند. حوادث انبوه که ممکن است در فضای مجازی رخ دهد یا اینترنت باعث تشدید آن شود، مانند آنچه در بهار عربی اتفاق افتاد، از جمله این خطرات است که به طور خاص باعث نگرانی شده است. رویکرد حزب کمونیست چین به امنیت سایبری را باید با شناخت مفهوم گسترده «امنیت کشور» - که امنیت سیاسی، داخلی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی (یعنی کنترل و ثبات حزب کمونیست چین) و امنیت اطلاعات را در بر میگیرد – درک کرد. شی جین پینگ گفته است که «بدون امنیت سایبری، از امنیت کشور هم خبری نیست». او فضای سایبر را رزمگاهی ایدئولوژیک میداند.
بنابراین، حزب با کنترل محتوا و انتشار تبلیغات مثبت در فضای مجازی، در جستجوی آن است که از تسلط ایدئولوژیک خود در فضای سایبر، به عنوان عنصری کلیدی از برنامه گسترده تبلیغاتی خود، حمایت کند. در واقع، سازمان فضای سایبری چین از بدو پیدایش، با نظام تبلیغاتی رابطه نزدیکی داشته است و مدیر سابق آن، لو وی (Lu Wei) که پیش از آن، رئیس وزارت تبلیغات چین بود، همواره بر اهمیت اقدامات مرتبط با افکار عمومی در امنیت کشور و امنیت ایدئولوژیک تأکید میورزید.
در جریان هفته تبلیغات امنیت ملی سایبری در سال جاری، لیو یانشان (Liu Yunshan)، از اعضای کمیته دائمی پولیتبورو (کمیته مرکزی حزب کمونیست وقت) و رئیس گروه پیشروی تبلیغات و ایدئولوژی، درخواست کرد که یک محیط مناسب سایبری برای پیروزی حزب در نوزدهمین کنگره خود، فراهم گردد. اجرای قانون تازه امنیت سایبری چین و تصویب قوانینی برای محدودسازی گمنامی، نشانگر تلاش وسیع برای نهادینه کردن کنترل بر فضای سایبری و اطلاعات است.
حزب کمونیست چین با ورود به درگیریهای آنلاین در حوزه افکار عمومی، در پی آن است که با تمرکز بر حصول اطمینان از یکپارچگی و ثبات، افکار عمومی را به طور صحیح هدایت نماید. ظرفیت حزب در کنترل اطلاعات و بهرهگیری از آن، برای نمونه با استفاده از نظام اعتبار اجتماعی، به برنامه گسترده «مدیریت اجتماعی» کمک میکند. برای حزب کمونیست چین، اینترنت میتواند همچون سازوکاری برای نظارت بر احساسات عمومی عمل کند و امکان اعلان هشدارهای اولیه درباره بحرانهای احتمالی را فراهم سازد و همزمان، توزیع تبلیغات مد نظر خود را تشدید نماید. اخبار موفقیتهای کشور در حوزه پیشرفت اقتصادی از جمله این تبلیغات است. در این رابطه، فضای سایبر به ابزاری توانمند ساز بدل شده است که به چین امکان حرکت به سوی اقتدارگرایی واکنشی (ریسپانسیو) را میدهد. اقتدارگرایی واکنشی، در برخی موارد، شامل پاسخ فعال به شکایات مطرح شده در فضای مجازی است تا جلوی تهدیدات ناشی از اقدام جمعی گرفته شود.
در عمل، حزب کمونیست چین برای هدایت احساسات عمومی، دست به سانسور پیشرفته و حتی خودکار زده و با ایجاد و ارسال سالانه حدود 448 میلیون نظر در شبکههای اجتماعی، «حواسپرتی راهبردی» را در پیش گرفته است. حزب با این اقدامات در تلاش است تا زیستبوم سایبری را به زیستبومی پاک و مثبت تبدیل کند که فعالیتهای آن به شیوهای نظاممند و در راستای منافع و ادامه حیات آن صورت گیرد.
تعجبی ندارد که با گسترش منافع چین، چنین اقداماتی برای حمایت از «آزادی بیان» حزب کمونیست چین یا «غلبه روایت» این حزب در فضای سایبر نیز رو به گسترش برود و به تلاش برای اعمال نفوذ در سطح جهانی منتهی شود. اینترنت میتواند ابزاری برای «نقل مناسب خبرها و روایتهای چین» باشد؛ به همین دلیل، شی، نشریات و رسانههای چینی را به شدت مورد تشویق قرار میداد؛ چراکه امکان تعامل با مخاطبان برونمرزی را به طور ایده آلی فراهم میکردند.
حزب کمونیست چین با سرمایهگذاری گسترده روی توسعه رسانههای خود در سطح جهانی، به گسترش فعالیتهای تبلیغات خارجی خود ادامه داده و در انجام این کار، از شبکههای اجتماعی و فضای مجازی هم بهره برده است. همانطور که نظریه هایشی نشان میدهد، چین همچنین در پی آن است که تأثیر بیشتری بر حاکمیت جهانی اینترنت داشته باشد و به حمایت از اجماع بر سر مواضع مطلوب چین، نظیر پایبندی به حاکمیت سایبری، ادامه میدهد. در حالی که اینترنت به روشنی، در موارد خاص، چین را متحول ساخته است، حزب کمونیست چین با متحول ساختن فضای سایبری در داخل کشور و پیشبرد برنامه و جایگاه خود به عنوان یک قدرت سایبری در سطح جهانی، فعالانه در صدد متحول ساختن اینترنت است.