مصاحبه اوباما در مورد آینده‌ی فناوری
مقدمه:
از زمان اختراع رایانه انسان‌ها با پیشرفت سریعی در بسیاری از زمینه‌های مختلف مواجه شدند. یکی از مفاهیمی که اختراع رایانه‌ها باعث شد جدی گرفته شده و با سرعت بسیار بالایی توسعه پیدا کند هوش مصنوعی است. امروزه این فناوری به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان‌ها تبدیل شده و با وجود نقشه راه‌های توسعه، به سختی می‌توان 50 سال آینده‌ی آن را پیش‌بینی کرد. به عنوان مثال الگوریتم‌های یادگیری ماشینی به رایانه‌ها اجازه می‌دهد از یکدیگر یاد گرفته و عملکرد بهتری را از خود ارائه بدهند.
هم‌اکنون هوش مصنوعی در صنعت خودروسازی، پزشکی، بازی‌های ویدئویی، محاسبات رایانه‌ای و مقابله با حملات سایبری استفاده می‌شود. با وجود این هنوز نگرانی‌های بسیاری در مورد فناوری مذکور وجود دارد. چه کسی این فناوری را کنترل می‌کند؟ آیا هوش‌های مصنوعی شغل انسان‌ها را تصاحب می‌کند؟ آیا آن‌ها خطرناک بوده و باعث انقراض انسان می‌شوند؟
به همین دلیل بسیاری از دانشمندان فناوری اطلاعات مانند بیل گیتس و ایلان ماسک با توسعه‌ی بدون نظارت هوش مصنوعی مخالف بوده و حتی بنیادهایی برای مقابله با توسعه‌ی آن ایجاد کرده‌اند. از طرفی شرکت‌هایی مانند گوگل عقیده‌ای متفاوت داشته با سرعت بالا و به‌صورت روزانه هوش مصنوعی خود را توسعه می‌دهند.
اسکات دادیچ (Scott Dadich)، خبرنگار نشریه وایرد (wired)، مصاحبه‌ای را با باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا و جوی ایتو (Joi Ito)، مدیر آزمایشگاه رسانه‌ای اِم. آی. تی (MIT Media Lab) در مورد هوش مصنوعی و آینده‌ی آن انجام داده است که می‌توان متن مصاحبه را در ادامه مشاهده کرد.
متن مصاحبه
دادیچ: از حضور هر دوی شما در جلسه تشکر می‌کنم. روز خود را چطور گذرانید آقای رییس جمهور؟
اوباما: شلوغ و مفید، همان‌طور که می‌دانید در برخی نقاط دنیا بحران‌هایی وجود دارد.
دادیچ: من قصد دارم موضوع اصلی مصاحبه را هوش مصنوعی که از داستان‌های علمی تخیلی به زندگی واقعی وارد شده و آن را تغییر داده است، قرار دهم. شما چه زمانی متوجه شدید که ما به دوره‌ی هوش مصنوعی پا گذاشته‌ایم؟
اوباما: من معتقدم بدون اینکه ما متوجه شویم، هوش مصنوعی در حال ورود به زندگی ما است. یکی از دلایل این تفکر تغییر فرهنگ مردم در مورد هوش مصنوعی است. بین هوش مصنوعی‌هایی با کاربرد عمومی و اختصاصی یک تفاوت بزرگ وجود دارد. در داستان‌های تخیلی بیشتر به بخش عمومی هوش مصنوعی پرداخته می‌شود، درست است؟ در این داستان‌ها، رایانه‌ها به‌مرور زمان باهوش‌تر شده و از انسان‌ها پیشی می‌گیرند و درنهایت نتیجه‌گیری می‌شود، انسان‌ها موجودات مفیدی نیستند. سپس رایانه‌ها یا ما را تحت کنترل خود در آورده و به موجودی شاد و چاق تبدیل می‌کنند یا ما را برای ادامه‌ی زندگی در دنیایی مانند ماتریکس وارد می‌کنند. من در مورد این موضوع با مشاوران علمی خود صحبت کرده و به این نتیجه رسیدم زمان بسیار زیادی تا رسیدن به این شرایط موردنیاز است. تفکر در مورد این موضوع از ارزش بالایی برخوردار است؛ زیرا افکار ما را در مورد مسائل مختلفی مانند حق انتخاب و آزادی داده شده به هوش مصنوعی، بسط و گسترش می‌دهد. این دو مسئله به بخش اختصاصی هوش مصنوعی و استفاده‌ی الگوریتم‌ها و رایانه‌ها برای حل مسائل مربوط می‌شود. هم‌اکنون مشاهده می‌کنیم که هوش مصنوعی تخصصی در جنبه‌های مختلفی از زندگی ما مانند درمانی، حمل‌ونقل و نحوه‌ی توزیع برق وارد شده و وعده‌ی ایجاد یک اقتصاد سازنده‌تر را در آینده می‌دهد.
اگر هوش مصنوعی به درستی مهار شود به موفقیت‌های عظیمی دست پیدا می‌کنیم؛ اما این موضوع چندین جنبه‌ی منفی نیز دارد. یکی از این مسائل که باید به آن توجه کنیم از بین رفتن مشاغل است؛ زیرا می‌تواند باعث افزایش نابرابری شده و دستمزدها را تحت تأثیر قرار بدهد.
ایتو: تعدادی از دانشجویان من در ام. آی. تی ممکن است به علت این موضوع ناامید شوند؛ اما من نگرانی دیگری دارم. هم‌اکنون مردها که بیشتر آن‌ها سفیدپوست هستند با این فناوری ارتباط داشته و هسته‌ی علوم رایانه‌ی پیرامون هوش مصنوعی را ایجاد کرده‌اند. این افراد بیشتر از این که با انسان‌ها صحبت بکنند، راحت‌تر هستند که به گفت‌وگو با رایانه‌ها بپردازند. بسیاری از این افراد معتقدند اگر بتوان مشابه داستان‌های عملی و تخیلی یک هوش مصنوعی توسعه داد؛ دیگر نیازی نیست در مورد چیزهایی مانند مسائل سیاسی و اجتماعی نگرانی داشته باشیم؛ زیرا ماشین‌ها این کار را برای ما انجام خواهند داد.
اوباما: درسته
ایتو: من احساس می‌کنم آن‌ها به مشکلات توجه نمی‌کنند و زمانی که هوش مصنوعی از رایانه‌ها فراتر برود مشکلات بیشتری به وجود می‌آید. همه‌ی افراد باید متوجه شوند که هوش مصنوعی چگونه رفتار می‌کند. ما از عبارت هوش توسعه‌یافته (extended intelligence) در آزمایشگاه رسانه استفاده کرده و از خود می‌پرسیم چطور ارزش‌های اجتماعی را برای هوش مصنوعی ایجاد کنیم؟
اوباما: ایتو در گذشته از مثال خودروهای بی راننده استفاده کرده بود. این فناوری هم‌اینک در دسترس بوده و می‌تواند به سرعت اطلاعات را پردازش کرده و تصمیم‌گیری کند. این فناوری میزان تصادفات و مرگ‌ومیر و ترافیک جاده‌ای را کاهش داده و بازدهی را افزایش می‌دهد. همچنین با استفاده از آن مشکل گرم شدن زمین و انتشار گازهای گلخانه‌ای حل خواهد شد؛ اما جویی به نکته‌ی بسیار ظریفی اشاره کرد. کدام ارزش‌ها باید به حافظه‌ی خودروها وارد شود؟ مجموعه‌ی عظیمی از انتخاب‌ها وجود داشته و مشکل همین‌جا است. اگر یک خودرو، بی راننده باشد. در هنگام مواجهه با یک عابر می‌تواند ترمز گرفته و از برخورد با وی جلوگیری کند؛ اما در مقابل راننده‌ی خود را به کشتن می‌دهد. این موضوع یک تصمیم اخلاقی است. به‌علاوه چه کسی این تصمیمات را اتخاذ می‌کند؟
ایتو: ما در زمان تحقیق در مورد مسئله‌ی تراموا در خودروهای بی راننده متوجه شدیم، بیشتر مردم معتقدند بهتر است برای نجات عابران، راننده و سرنشینان آن کشته شوند. البته آن‌ها تأکید کردند که خودشان هیچ‌گاه خودروی بی راننده نمی‌خرند.
دادیچ: حالا که وارد سؤالات اخلاقی شدیم، دولت چه نقشی در این زمینه ایفا می‌کند؟
اوباما: من فکر می‌کنم در اول ظهور یک فناوری مانند هوش مصنوعی هزاران جنبه و نکته‌ی ریز به وجود می‌آید و دولت در ابتدا باید برخورد ساده‌ای با آن‌ها داشته باشد. دولت باید روی تحقیقات این فناوری سرمایه‌گذاری و از تعامل سازنده‌ی بین پژوهش‌های پایه و کاربردی اطمینان حاصل کند. زمانی که این فناوری به میزان مشخصی توسعه پیدا کرد، دولت برای مقابله با مشکلات جدید ایجاد شده باید در قوانین موجود، بازنگری کرده و بیش از گذشته در آن ورود پیدا کند. تنظیم قوانین باید به گونه‌ای باشد که ارزش‌های کمی از جامعه را تحت تأثیر قرار داده و اجباری در آن به کار نرفته باشد؛ در غیر این صورت بخشی از گروه‌ها و مردم جامعه آسیب می‌بینند.
ایتو: من نمی‌دانم در مورد جنبش تنوع عصبی1 (neurodiversity movement) چیزی می‌دانید یا نه؛ اما تمپل گراندین2 (Temple Grandin)، در مورد آن صحبت‌های بسیاری انجام داده است. از نظر گراندین اگر افرادی مانند موزارت، انیشتین و تسلا در حال حاضر زنده بودند، به‌عنوان بیماران اوتیسمی شناخته می‌شدند.
اوباما: آن‌ها ممکن است نشان اوتیسم را داشته باشند.
ایتو: بله امکان آن وجود دارد. اگر ما می‌توانستیم با اوتیسم مقابله و آن را درمان کنیم و همه‌ی انسان‌ها را از نظر عصبی برابر کنیم، بسیاری از افراد حاضر در دانشگاه ام. آی. تی به موقعیت فعلی دست پیدا نمی‌کردند. زمانی که ما در مورد اوتیسم یا تنوع گسترده صحبت کنیم و به جامعه اجازه می‌دهیم در مورد آن قضاوت کند، یکی از مشکلات خودنمایی می‌کند. احتمالاً بسیاری از شما تمایلی ندارید فرزندی مشابه انیشتین داشته و می‌گویید فرزندی عادی می‌خواهید؛ اما این موضوع بهره‌وری اجتماعی را کاهش می‌دهد.
اوباما: این مسئله، موضوع بسیار مهمی است که همیشه پیرامون فناوری هوش مصنوعی وجود دارد. مشکلات چیزی است که باعث می‌شود ما انسان باشیم. آیا همین نقص‌ها باعث پیشرفت و اختراع فناوری‌های جدید نمی‌شود. ما باید فرض کنیم در صورتی که یک سیستم کامل باشد ایستایی به وجود می‌آید. چیزی که ما را به آنچه هستیم تبدیل می‌کند و زنده نگه می‌دارد؛ پویایی انسان‌ها است. یکی از مشکلات این است که ما باید فکر کنیم در چه زمان و مکانی پیشرفت کافی بوده و دیگر نیازی به پویایی وجود ندارد.
دادیچ: زمانی که در مورد هوش مصنوعی توسعه‌یافته و پذیرش آن در دولت، بخش خصوصی، صنعت و دانشگاه‌ها صحبت می‌کنیم، مرکز این تحقیقات باید در کجا واقع شود؟ آیا مرکزی برای این تحقیقات وجود دارد؟
ایتو: به عقیده‌ی من، دانشگاه ام. آی. تی فکر می‌کند تحقیقات باید در آنجا متمرکز شود. هم‌اکنون دانشگاه‌هایی وجود دارند که دولت از آن‌ها حمایت می‌کند؛ اما در حال حاضر آزمایشگاه‌هایی با ارزش چند میلیارد دلاری در این زمینه فعالیت می‌کنند.
اوباما: ما از افرادی که از تحقیقات در حال انجام حمایت می‌کنند، شناخت کافی داریم. اگر شما به افرادی مانند لری پیج فکر می‌کنید باید بیان کرد نگرش آن‌ها قابل درک است. از نظر این افراد آخرین چیزی که ما به آن نیاز داریم انجام کاغذبازی و کاهش سرعت پیشرفت است. یکی از مشکلات ما، کاهش تعهد جامعه به فعالیت‌های بنیادی است. به‌علاوه به علت ایدئولوژی‌های موجود، اعتماد مردم به انجام کارهای جمعی با کاهش مواجه شد.
ما حتی در 50 سال آینده نیز برای اشاره به دست یافتن به یک فناوری از اصطلاح سفر به ماه (آپولو هوا کردن.) استفاده می‌کنیم. به‌علاوه شخصی به من یادآوری کرد تنها 0.5 درصد از تولید ناخالص ملی متعلق به برنامه‌های فضایی است. این رقم زیاد به نظر نمی‌رسد؛ اما در شرایط حال حاضر، به‌صورت سالانه 80 میلیارد دلار را به خود اختصاص می‌دهد. در مورد هوش مصنوعی این مبلغ احتمالاً به کمتر از یک میلیارد دلار می‌رسد؛ اما این هزینه به‌مرور زمان افزایش پیدا می‌کند.
اگر ما می‌خواهیم ارزش‌های یک جامعه برای دستیابی به موفقیت حفظ شود، باید درک کنیم، دولت باید بخشی از هزینه را پرداخت کند. اگر دولت این هزینه را تقبل نکند تمام صحبت‌های که جویی ایتو در مورد استفاده از ارزش‌های انسانی در فناوری انجام داد، بی‌اهمیت یا کم‌اهمیت می‌شود.
دادیچ: شما به موضوع بسیار جالبی در صحبت‌های ایتو اشاره کردید. این موضوع در مورد تفاوت‌های علمی نوآوری‌های در حاشیه و نوآوری‌های برنامه‌های فضایی است. چطور می‌توانیم از اجرایی شدن ایده‌ها اطمینان حاصل کنیم؟
اوباما: من سعی دارم روی این که دولت علاوه بر کمک‌های مالی به جمع‌آوری اطلاعات نیز کمک می‌کند تأکید کنم و این موضوع به معنی کنترل کامل فناوری یادشده توسط دولت یا ارتش نیست. به‌عنوان یک مثال روشن، بخشی از پروژه‌ی ما در زمینه‌ی دارویی به ایجاد یک پایگاه داده‌ی بسیار عظیم از ژنتیک انسان‌های ساکن آمریکا است؛ اما به دانشگاه‌هایی مانند استنفورد و هاروارد کمک مالی نمی‌کنیم تا این فناوری را در انحصار آن‌ها قرار بدهیم. بلکه به همه‌ی بخش‌های تحقیقاتی اجازه می‌دهیم به پایگاه داده‌ی ایجاد شده دسترسی پیدا کنند. این کار به علت وجود بعضی ارزش‌ها و ساختارهای مشخص موجود صورت می‌گیرد تا علاوه بر به اشتراک گذاشتن شدن اطلاعات، تحقیقات در انحصار یک گروه خاص نباشد.
دادیچ: اما خطرهایی نیز وجود دارد. ما از طرف افرادی مانند ایلان ماسک و نیک باستروم (Nike Bostrom) فیلسوف سوئدی، می‌شنویم که هوش مصنوعی توانایی درک و سبقت گرفتن از ما را دارند. هم‌زمان با پیشرفت این فناوری، چگونه باید به نگرانی‌های آن عکس‌العمل نشان داده و در برابر خودمان و انسان‌ها از آن محافظت کنیم؟
اوباما: اجازه دهید در مورد چیزی که از نظر من مهم‌ترین خطر امروزی است، صحبت کنم. البته می‌توان این مشکل را با تحقیق و فکر کردن در مورد آن در زمینه‌ی هوش مصنوعی با کارکرد اختصاصی برطرف کرد. اگر شما یک رایانه که توانایی انجام بازی گو3 (Go) را دارد تهیه کنید که می‌تواند محاسبات بسیار پیچیده را انجام دهد، ساخت الگوریتمی که سود شما را در بازار بورس به بیشترین اندازه برساند، کار سختی نخواهد بود؛ بنابراین اگر یک فرد یا سازمان قبل از دیگران به این الگوریتم دست پیدا کند، می‌تواند بازار بورس را در سراشیبی شدیدی قرار داده و سرمایه‌گذاری‌ها را مورد تهدید قرار می‌دهد. به علاوه رایانه‌هایی با توانایی ذکر شده می‌توانند به سیستم‌های حیاتی نفوذ کرده و کد راه‌اندازی بعضی از انواع موشک‌ها را به دست بیاورند. اگر الگوریتم‌ها توانایی یادگیری و توسعه‌ی خودکار نیز داشته باشند شما با مشکل بسیار بزرگ‌تری مواجه می‌شوید. راه برد ابلاغ‌شده‌ی من به گروه امنیت ملی بیان می‌کنید، فعلاً نگرانی زیادی در مورد فتح دنیا توسط ماشین‌ها نداشته باشند. هم‌اینک نگرانی اصلی ما در مورد قدرت نفوذ این نوع فناوری‌ها به سامانه‌ها است. به همین دلیل فعالیت‌های بسیاری در زمینه‌ی امنیت سایبری انجام می‌دهیم. هدف ما بهتر شدن در این زمینه است؛ زیرا مهاجمین نیز به‌صورت پیوسته در حال پیشرفت هستند.
ایتو: من با صحبت‌های مطرح شده موافق هستم. هم‌اکنون افرادی وجود دارند که باور دارند به‌احتمال زیاد در 10 سال آینده یک هوش مصنوعی اختصاصی به وجود می‌آید. من فکر می‌کنم برای به تحقق پیوستن این اتفاق ما باید در تعداد زیادی زمینه‌ی مختلف به‌صورت هم‌زمان پیشرفت کنیم. در نتیجه می‌توانیم زمان موردنظر رخ دادن اتفاق مذکور را کنترل کنیم.
اوباما: و شما تنها به افرادی نیاز دارید که به منابع قدرت نزدیک باشند. درسته، زمانی که شما می‌بینید اتفاقی در حال رخ دادن است باید سریعاً دو شاخه را بیرون بکشید.
ایتو: مسئله‌ی مهم، پیدا کردن و کمک رساندن به افرادی است که می‌خواهند از هوش مصنوعی در جهت مثبت استفاده کنند.
اوباما: از قدیم، زمانی که در مورد امنیت و محافظت از خودمان فکر می‌کنیم، عبارت‌هایی مانند سپر یا دیوار به ذهنمان می‌رسد؛ اما من به‌مرور زمان به ویروس‌ها و پادتن‌ها فکر می‌کنم. دلیل اینکه امنیت سایبری با مشکلات بسیاری مواجه می‌شود، حمله‌ی یک گروه تانک نیست؛ بلکه تعداد زیادی سیستم هستند که می‌توانند تنها با یک کرم رایانه‌ای تهدید شوند. به همین دلیل ما باید ذهنیت خود را در مورد امنیت تغییر بدهیم. همچنین باید سرمایه‌گذاری‌هایی صورت بگیرند که هرچند در ظاهر مناسب نیستند؛ اما اهمیت پایینی نیز نسبت به مسائل دیگر نداشته باشند.
موضوعی که بیشتر از هر چیزی ذهن من را درگیر خود می‌کند، مسائلی مانند بیماری‌های همه‌گیر است. شما نمی‌توانید برای محافظت در برابر یک بیماری مانند آنفولانزا که از طریق هوا منتقل می‌شود یک دیوار بسازید. در عوض ما نیاز به ساخت و راه‌اندازی یک سامانه‌ی سلامت عمومی در همه‌ی نقاط جهان داریم. این سامانه به ما کمک می‌کند زمانی که یک اپیدمی در حال شکل‌گیری است متوجه شویم و درنتیجه اقدامات سریعی برای ایجاد واکسنی مؤثرتر ایجاد کنیم. افراد بسیار زیادی هستند که می‌توانند به شما در مورد ایجاد مدل سلامت عمومی در امنیت سایبری و تهدیدات هوش مصنوعی، کمک بکنند.
ایتو: موضوعی که توجه من را به خود جلب می‌کند، زمانی است که به همزیستی میکروب‌ها (microbiome) فکر می‌کنم. شواهد بسیار زیادی وجود دارد که باکتری‌های مفید را برای مبارزه باکتری‌های مضر و مبارزه با آن‌ها معرفی می‌کنند.
اوباما: دقیقاً. من نمی‌خواهم سگ‌هایم باکتری‌ها را به من منتقل کنند زیرا زمانی که در خیابان قدم می‌زنم، چیزهایی را از روی زمین برمی‌دارند که من از آن‌ها خوشم نمی‌آید.
ایتو: ما باید دوباره به معنی پاکیزگی فکر کنیم. همین مسئله در مورد امنیت سایبری یا ملی نیز وجود دارد. من معتقدم شما می‌توانید برای مقابله با هر تهدیدی، دستوراتی سخت‌گیرانه‌ای را در سطح ملی صادر کنید.
دادیچ: آیا موضوع یاد شده خطر ایجاد نوعی رقابت تسلیحاتی را به وجود می‌آورد؟
اوباما: به نظر من، هیچ شکی وجود ندارد که ایجاد هنجارها، پروتکل‌ها و مکانیزم‌های تأیید بین‌المللی، پیرامون امنیت سایبری و به طور خاص هوش مصنوعی، هنوز در ابتدای راه قرار دارد. موضوعی که این بخش را بسیار جالب می‌کند، مبهم بودن خط بین دفاع و حمله است. شرایط زمانی سخت‌تر می‌شود که بی‌اعتمادی‌های بسیاری به دولت وجود داشته باشد. وقتی شما کشورهایی را در اطراف دنیا دارید که آمریکا را یک ابر قدرت سایبری تصور می‌کنند، باید گفت: «اگر شما بتوانید خود را مهار کنید، ما نیز توانایی مهار خود را داریم.» یکی از چالش‌های موجود در این بخش، اصلی‌ترین بازیگران آن یعنی کشورهای روسیه، چین و ایران هستند که با همه‌ی ارزش‌ها و چالش‌های ما موافق نیستند؛ اما اگر می‌خواهیم در مورد این موضوع مؤثر باشیم، باید به چشم یک مشکل بین‌المللی به آن نگاه کنیم.
ایتو: من فکر می‌کنم در یک دوره‌ی طلایی به سر می‌بریم که مردم می‌خواهند با یکدیگر صحبت کنند. اگر از کمک‌ها و انرژی موجود برای پشتیبانی از به اشتراک‌گذاری آزاد داده‌ها اطمینان حاصل کنیم، پیشرفت‌های چشمگیری به دست می‌آید. این موفقیت به تنهایی کسب نشده و باید به‌صورت جهانی به آن نگاه کنیم.
اوباما: دقیقاً حق با جویی است و به همین دلیل ما با افرادی که به این زمینه علاقه دارند، جلسات بسیاری برگزار می‌کنیم. موضوعی که زیاد در مورد آن بحث نمی‌شود و من می‌خواهم در مورد آن تجدید نظر کنیم، پیامدهای اقتصادی هستند؛ زیرا بسیاری از مردم به نگرانی‌های پژوهشگران اهمیتی نمی‌دهند. مردم می‌گویند: «بسیار خوب، آیا ماشین‌ها شغل من را تصاحب می‌کنند یا خیر؟»
من ترجیح می‌دهم خوش‌بین باشم، از قدیم ما در حال ایجاد فناوری‌های مختلف هستیم و شغل‌های جدیدی برای مردم به وجود آمده است. در نتیجه مردم مهاجرت کرده و سطح استانداردهای زندگی ما به‌آرامی افزایش پیدا می‌کند. من معتقدم در دوره‌ای به سر می‌بریم که کمی متفاوت است؛ زیرا هوش مصنوعی و فناوری‌های دیگر در حال فراگیر شدن هستند. افرادی با توانایی‌های بالا در این سیستم پیشرفت سریعی خواهند داشت. آن‌ها می‌توانند از استعدادهای خود را به کار گرفته و از این ابزارها برای افزایش تولید و فروش محصولات و خدمات خود استفاده کنند. در مقابل افرادی با مهارت کم و درآمد پایین شغل خود را از دست می‌دهند و نه‌تنها شغل جایگزینی نیز پیدا نمی‌کنند، بلکه درآمد آن‌ها نیز سرکوب خواهد شد. اگر می‌خواهیم با موفقت از این شرایط عبور کنیم، باید گفت‌وگوهای اجتماعی در مورد نحوه‌ی مدیریت آن، روشی که خود را آماده می‌کنیم و اطمینان از اقتصاد فراگیر، برگزار شود. در حقیقت، تولید ما بیشتر از هر زمان دیگری است؛ اما تنها به بخش کوچکی از افراد رده بالای جامعه تعلق می‌گیرند. چگونه باید از کسب در آمد کافی توسط مردم مطمئن شویم؟ عقیده‌ی بخش فرهنگ و هنر در مورد این موضوع چیست؟ تعهدهای اجتماعی و مدل‌های اقتصادی ما باید با فناوری‌های جدید سازگار شوند.
ایتو: نمی‌توان تشخیص داد چه شغل‌هایی جایگزین می‌شوند؛ زیرا من شرط می‌بندم اگر شما یک رایانه داشته باشید که مواردی مانند سیستم‌های بهداشتی را به‌خوبی درک کرده و توانایی بالایی در تشخیص بیماری‌ها داشته باشد، پزشکان شانس کمتری نسبت به پرستارها و داروسازها برای حفظ موقعیت خود دارند؛ زیرا دستمزد پزشکان بیشتر از دیگران است. در حقیقت مشاغل سطح بالایی مانند حسابداری و وکالت ممکن است در این چرخه حذف شوند. در مقابل بسیاری از خدمات تجاری، هنر و بسیاری موارد دیگر که رایانه‌ها در آن نقشی ندارند، آسیبی نخواهند دید.
من نمی‌دانم نظر شما در خصوص درآمد پایه‌ی جهانی چیست؛ اما با گذشت زمان و جایگزین شدن شغل مردم و بیکار شدن آن‌ها، ایده‌ی توجه بیشتر به دیگر بخش‌ها مانند آموزشی و هنر –محلی که هدف اول مردم کسب درآمد نیست.- شکل می‌گیرد. من معتقدم یکی از مشکلات موجود تصورات اشتباهی است که مردم در مورد کسب پول دارند. چگونه بدون وجود پول، می‌توان آدم باهوشی بود؟ در دانشگاه‌ها من مردم باهوش بسیاری را دیدم که وضع مالی مناسبی نداشتند.
اوباما: دقیقاً و منظور من از طراحی مجدد تعهدات اجتماعی همین است. صحبت در مورد اینکه یک روش درآمد بین‌المللی، مدلی صحیح باشد و بیشتر مردم آن را بپذیرند، موضوعی است که باید در 10 تا 20 سال آینده به آن توجه کرد. همچنین صحبت‌های شما در مورد شغل‌هایی که توسط هوش مصنوعی جایگزین شده و از بین می‌روند و حتماً مهارت‌های سطح پایین نیستند درست است. ممکن است شغل‌های سطح بالایی وجود داشته باشد که به واسطه رایانه‌ها حذف می‌شوند.
با افزایش توان هوش مصنوعی و درآمد اجتماعی و افزایش ارتباط میان تولید و توزیع، میزان کار و درآمد شما به مرور بی‌اهمیت می‌شود؛ زیرا بسیاری از کارها را رایانه‌ها انجام می‌دهند. به همین منظور باید تصمیماتی حیاتی گرفته شود. ما دستمزد پایینی به معلم‌ها می‌دهیم، در حالی که شغلی بسیار مشکل بوده و رایانه‌ها توان انجام آن را ندارند؛ بنابراین باید تصمیم‌های مجدد در مورد شغل‌های معلمی، پرستاری، خانه‌داری، هنر و تمام آن‌هایی که برای ما ارزشمند است، گرفته شود.
دادیچ: آقای رییس جمهور، می‌خواهید برای حل کردن مشکلات دولت از کدام فناوری استفاده کنید؟
اوباما: ما باید کارهای بسیاری را برای کاربر پسندتر شدن خدمات دولتی انجام داده و به عنوان مثال امکانی را فراهم کنیم که پرداخت مالیات به سادگی خرید پیتزا و بلیت هواپیما باشد. همچنین می‌توان اقداماتی را انجام داد که روند رأی دادن مردم ساده‌تر شده و به این کار تشویق شوند. کارهای بسیار زیادی وجود دارد که دولت فدرال و ایالت‌ها به سمت قرن 21 هدایت می‌کنند. اختلاف زیادی بین استعدادهای بخش دولتی و خصوص وجود ندارد؛ اما شکاف فناوری بسیار گسترده است. زمانی که من تازه رییس جمهور شده بودم، تصور می‌کردم، اتاق وضعیت (Situation Room)، درست همانند ایفای نقش تام کروز در فیلم گزارش اقلیت، محلی بسیار جالب است؛ اما حقیقت چیز کاملاً متفاوتی است. وقتی روی مبارزه با تروریست‌ها در دیگر نقاط جهان تمرکز می‌کنیم، واقعیت با موضوعی که در فیلم‌ها می‌بینیم متفاوت است.
من باور دارم اگر نگاه خود را به فناوری گسترده‌تر کنیم و مشکلات آب و هوایی را برطرف کنیم، اگر بتوانیم از بالا آمدن آب اقیانوس جلوگیری کنیم، می‌توانیم از آن پس به مشکلات بشریت نیز رسیدگی کنیم. من به این موضوع خوش‌بین هستم. با وجود این که کارهای مفید بسیاری انجام می‌دهیم، راه درازی را در پیش داریم.
یکی از موضوعاتی که سرگرم بررسی آن ها هستیم، پیدا کردن راهکاری مناسب برای داشتن ارتباطات قابل‌اعتماد، شفاف و امن است؛ تا علاوه بر ایجاد قابلیت مبارزه با مجرمان، به مردم نیز فشاری وارد نشده، دولت قدرت چندانی، پیدا نکند. بعضی از این مسائل، مشکلاتی چون نحوه‌ی رمزنگاری فناورانه هستند.
من به دفعات زیاد با افراد مختلفی در بخش آزادی‌های مدنی و امنیت ملی صحبت کرده و مشکلات اساسی آن‌ها را درک کرده‌ام؛ زیرا بعضی از مسائل وجود دارند که هیچ‌کس قادر نیست پاسخ مناسبی برای آن‌ها پیدا کند.
آخرین چیزی که باید به آن اشاره کنم، این است که من هنوز یکی از طرفداران اصلی علوم فضا هستم و دوست دارم بدانم نسل بعدی سفرهای فضایی چگونه انجام می‌شود. درست برخلاف دولت، پروژه‌های تأثیرگذاری توسط بخش خصوصی انجام شده است؛ زیرا سازمان‌های خصوصی روی طرح‌هایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که دولتی‌ها آن را احمقانه می‌دانند.
زمانی که در مورد سفرهای فضایی صحبت می‌کنیم هنوز به سوخت‌های شیمیایی استفاده‌شده در مأموریت آپولو فکر می‌کنیم. من فکر می‌کنم بعد از 50 سال باید پیشرفت بیشتری در این زمینه داشته باشیم. ما هنوز نمی‌دانیم کریستال‌های دیلیتیوم موجود در فیلم پیشتازان فضا روی زمین وجود دارند یا نه.
دادیچ: من متوجه شدم شما هم یکی از طرفداران پیشتازان فضا هستید. آیا فناوری‌های علمی-تخیلی به نمایش در آمده در آن، به دیدگاه شما در مورد آینده‌ی فناوری جهت داده است؟
اوباما: من در زمان بچگی طرفدار پیشتازان فضا بودم و از تماشای آن لذت می‌بردم. این فیلم کاملاً در مورد فناوری، ساخته نشده بود؛ بلکه روابط و ارزش‌ها را به نمایش می‌گذاشت. به همین دلیل عدم وجود جلوه‌های ویژه‌ی با کیفیت، برای کسی مهم نبود. داستان این فیلم در مورد انسانیت و حل مشکلات با اعتماد به توانایی‌های خود است.
مریخی4 نام فیلم دیگری است که حس مشابهی را برای من ایجاد کرد؛ اما نه به خاطر داستان پیچیده‌ی فیلم؛ بلکه نمایش گروهی از افراد که سعی داشتند مشکلی را حل کنند. داشتن خلاقیت، اعتماد به نفس و سخت‌کوشی و باور به اینکه می‌توانند یک مشکل را حل کنند توجه من را جلب کرد. چیزی که من در مورد آمریکا دوست دارم و باعث جلب‌توجه به مردم جهان به آن شده است، وجود باور «می‌توان مشکل را حل کنم.» است. چیزی که باعث می‌شود من برای علم ارزش قائل شوم، توانایی حل مشکلات به کمک آن است. ما یک روش راه‌حل را امتحان می‌کنیم، اگر مناسب نبود، دلایل آن را جستجو کرده و راه بهتری برای رفع مشکلات ایجاد می‌کنیم. اگر این روحیه از بین برود، ماهیت آمریکا یا شاید تمام انسانیت از دست خواهد رفت.
ایتو: من کاملاً با شما موافقم. پیشتازان فضا دنیای بسیار گسترده‌ای را دارد و مردم زیادی در آن زندگی می‌کنند. آدم بعدهای این داستان نیز، افراد بدی نبوده و فقط مسیر اشتباهی را انتخاب کرده‌اند.
اوباما: پیشتازان فضا هم مانند هر داستان خوب دیگری، انسان‌ها را موجوداتی پیچیده نشان می‌دهد. ما ممکن است قسمتی از هر یک از موجودات به نمایش در آمده در این فیلم را در خود داشته باشیم و منظور من هم همین است. بخشی از درک این موضوع توانایی از مرزها و تفاوت‌های عبور کنیم. البته با وجود برتری داشتن عقلانیت، آن را همیشه باید در کنار فروتنی قرار داد. همین ماجرا برای هنر و علم هم صحت دارد. ما ذهنی بسیار بزرگ داریم و تنها بخش کوچکی از آن را استفاده می‌کنیم؛ اما نباید به خود مغرور شده و همیشه باید به یاد داشته باشیم که هنوز مسائل بسیاری است که اطلاعاتی در مورد آن‌ها نداریم.
نتیجه‌گیری:
با توجه به مصاحبه‌ی اوباما در مورد هوش مصنوعی می‌توان این‌گونه برداشت کرد که کشور آمریکا قصد دارد با افزایش سرمایه‌گذاری در این فناوری، کاربردهای گسترده‌ای از آن در زندگی انسان‌ها ایجاد کند.
اوباما معتقد است هوش مصنوعی روزبه‌روز به زندگی انسان‌ها وارد شده و پیشرفت می‌کند؛ اما هم‌اکنون هیچ دلیلی برای نگرانی در مورد حمله‌ی آن‌ها به انسان وجود ندارد؛ به همین دلیل هم‌اکنون نیازی نیست برای آن قوانین ویژه‌ای تصویب شود؛ اما در مقابل اعلام شد سرعت پیشرفت امنیت سایبری با هوش مصنوعی برابر نبوده و ممکن است خطرات بسیاری را برای کشورها به وجود بیاورد. از این رو آمریکا قصد دارد تا با ایجاد قوانین بین‌المللی در حوزه‌ی هوش مصنوعی و امنیت سایبری، اهداف خاصی را تحت فشار قرار دهد.
همچنین بیان شد از بین رفتن شغل‌ها به علت پیشرفت هوش مصنوعی اجتناب‌ناپذیر است و حتی ممکن است شغل‌های سطح بالایی مانند وکالت نیز از بین بروند؛ بنابراین باید سطح مهارت‌های اجتماعی افزایش یافته و ارزش‌گذاری مجددی برای شغل‌ها صورت بگیرد. به عنوان مثال دیگر می‌توان به وبگاهی اشاره کرد که مدتی قبل با هدف معرفی هوش مصنوعی واتسون به‌عنوان رییس جمهور آینده‌ی آمریکا، ایجاد شد.
به‌علاوه با توجه به صحبت‌های انجام شده مرکز تحقیقات هوش مصنوعی احتمالاً در دانشگاه MIT قرار دارد. در نهایت نیز اوباما و ایتو اعتراف کردند پیشرفت‌های انجام شده در صنایع فضایی با سرعت خوبی انجام نگرفته و از برنامه‌ی زمانی خود عقب‌مانده‌اند.
___________________________
1- جنبش تنوع عصبی، یک جنبش بین‌المللی است که افراد اوتیسم را یک بیماری ندانسته و سعی می‌کنند با این دیدگاه مبارزه کنند. همچنین این افراد معتقدند اوتیسم قابل‌درمان بوده و برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنند.
2- تمپل گراندین نام یک نویسنده، استاد دانشگاه و دام‌پزشک آمریکایی است که خود به بیماری اوتیسم مبتلا بوده و ماشبن فشاری با نام جعبه فشار (squeeze box) برای آرام کردن بیماران اوتیسمی اختراع کرد.
3- گو نام قدیمی‌ترین بازی تخته‌ای موجود است که از یک صفحه‌ی شطرنجی 19 در 19 تشکیل می‌شود. با وجود ساده بودن قوانین این بازی، پیروزی در آن بسیار سخت بوده و راه بردهای بسیار پیچیده و حالت‌های در آن سازی می‌شود. از زمان به وجود آمدن مبحث هوش مصنوعی تا این لحظه تنها هوش مصنوعی آلفو گو (Alpha Go) ساخته شده توسط آزمایشگاه دیپ مایند گوگل (Deep Mind) موفق به شکست انسان‌ها در این بازی شده است.
4- مریخی (The Martin)، فیلمی آمریکایی و علمی-تخیلی است که در اکتبر 2015 اکران شد.
