علی کیهانیان دکتری منابع انسانی، کارشناس فناوری و منابع اطلاعات و از معاونین بازنشسته شرکت مخابرات ایران است. او همچنین مدرس دانشگاه ، پژوهشگر و فعال سیاسی نیز می باشد. در ادامه مصاحبه سایبربان با وی را می خوانید.
-
مدتی است شاهد افزایش اختلالات اینترنت در ایران هستیم و این موضوع، پلتفرم‌های گوناگون را در ارائه خدمات دچار مشکل کرده است. آیا تعمدی در کار است؟
مجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی از متولیان و اپراتورهایی هست که باید خدمات را برای مردم فراهم کند، قاعدتا این خدمات نیاز به زیرساخت هایی دارد که فراهم شده است. یک بخش اعظمی از این مجموعه به بخش خصوصی واگذار شده است که به صورت شرکت های یازده گانه آی اس پ قرار گرفته اند که این شرکت ها خدمات اینترنت را در اختیار مردم قرار می دهند.
این امر باعث شد تا یک رقابتی بین بخش خصوصی و دولتی صورت گیرد و ضمن اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تقسیم کار خود به عنوان ناظر این شبکه عمل می کند.عملا شرکت مخابرات ایران هم یک مجموعه خصوصی است که شامل یازده شرکت زیر مجموعه می باشد.
اختلالات ناشی از شبکه را می توان به دلیل موارد زیر قلمداد کرد:
با پیشرفت تکنولوژی زیرساخت ها و به این علت که به بخش خصوصی واگذار شده، افراد علاقه ای نسبت به هزینه کردن در این امر ندارند یا امکان تامین بعضی از تجهیزات وجود ندارد و به طور کلی کمبود زیرساخت ها و تجهیزات مربوط به adsl یکی از این موارد می باشد.
مورد دوم مربوط به پهنای باند است، یک تفاهم نامه ای بنام بیت استریم (beat stream) در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تنظیم شد؛ در گذشته بخش های خصوصی با بخش های دولتی متفاوت بود اما پس از این تفاهم نامه هر بخش که توانایی بیشتری در جذب مشترک داشته باشد، می تواند از آن استفاده کند.
پس از اتصال به بیت استریم تمام آی پی های مودم هایی که از آن استفاده نمی کنند به صورت هوشمند خاموش شده و پهنای باند به کسی انتقال می یابد که در حال استفاده از اینترنت است.
سرعتی که مدنظر مشترکین است به صورت شبانه روزی در حال تغییر بوده و دلیل آن رقابت ایجاد شده بین بخش دولتی و خصوصی می باشد؛ در نتیجه قربانی این ماجرا کاربران اینترنت هستند. به همین دلیل است که نوسان در سرعت اینترنت دیده می شود.
نکته بعدی کشور هایی هستند که پهنای باند در اختیار کشور متقاضی مثل ایران قرار می دهند. این کشورها تمایلی به افزایش این فضا ندارند و باید سیاست گذاری ها به گونه ای باشد که مشترکین از ارائه این خدمات راضی باشند، به همین خاطر است که برخی اوقات افت و خیز هایی صورت می گیرد.
به طور مثال در یک مقطع زمانی پهنای باند مشترک A به دلیل قطع باند مشترک B سرعت فوق العاده خوبی را دارا می باشد که در مقطع زمانی بعدی این وضعیت جابه جا خواهد شد تا مشترک B هم بتواند از سرعت بالا بهره مند شود.
و مورد آخر که می توان به آن اشاره داشت فرسودگی برخی از شبکه ها و کابل های مسی است که می تواند در اختلالات و کندی شبکه موثر باشد.
-
الزام توسعه پهنای باند در حال حاضر چقدر پیشرفت داشته و چشم انداز آن را چگونه می بینید؟
در دولت سیزدهم پیشرفتی نمی بینیم، هر چه که درحال حاضر موجود است، منابع و بستری هست که از دولت های قبل تحویل گرفته شده و همان امکانات و شبکۀ سابق در حال بکار گیری است؛ البته وزیر فعلی قول راه اندازی شبکه ملی اطلاعات را داده و یکی از عوامل بهبود کیفیت اینترنت، سرعت انتقال است و سرور های موجود خریداری شده (برای مثال:سرور کشور آلمان) انتقال داده از نقطه A به نقطه B را همراه با زمان و افت انتقال اطلاعات مواجه می کند، اما برخی اطلاعات نیاز به سرور های خارجی ندارند و یک شبکه ای بنام CNR تعبیه می شود که این مراکز پیاده ساز و تبدیل کننده اطلاعات داخلی را بدون نیاز از سرور های خارجی انتقال می دهند و در هزینه و افزایش سرعت موثر خواهد بود.
اما نکته ای که در دولت سیزدهم قابل توجه است حضور این مراکز در کشور امارات می باشد، در حالی که باید این مراکز در داخل ایران قرار می گرفت تا افراد سودجو با استفاده از اختلافات ارزی از این نظر سود نبرند. پس یکی از عوامل کاهش سرعت اینترنت را می توان حضور افراد سودجو هم دانست.
-
آمار های کاربری کشور از سرویس های ADSL-ftth-vdsl به چه صورتی است؟
بستر فیبرنوری قبل از خصوصی سازی در سال 1383 "تمام حلقه ها و ارتباط بین مراکز" اصطلاحا با رینگ فیبر نوری شکل گرفته بود و فقط کافی بود این رینگ ها در خیابان ها تعبیه شود تا مورد استفاده قرار گیرند، بعد از سال 1390 که تجهیزات مورد نیاز تامین شد شرکت مخابرات تصمیم گرفت که سرویس ADSL را به صورت فیبر نوری در اختیار مردم قرار دهد. اولویت اصلی برای این امر پاساژ های نوساز بود که شبکه داخلی به باکس های FTTH مجهز شود، حدود 10 سال است که از فرایند تجهیز شبکه با فیبر نوری، ادامه یافته است و در صورت اجرای کلی این امر می تواند به مواردی چون اینترنت اشیاء و کنترل لوازم خانگی از راه دور توسط اپلیکیشن ها کمک کند که در شهر های بزرگ درصد قابل توجهی از این مورد استفاده می کنند.
سیستم های OLT که از تبدیل نور به صوت ایجاد می شوند در مراکز اصلی کشور مورد استفاده قرار می گیرند اما بارگذاری این شبکه برای تمامی مکان ها و دسترسی عمومی فراهم نیست چون شرایط فیزیکی برای پست نوری تعبیه نشده است.
-
به نظر شما فرایند خصوصی سازی در مخابرات مفید بود؟
ببینید در آمریکا سازمانی به عنوان مخابرات وجود ندارد بلکه دو شرکت وجود دارد که در خدمت رسانی در حال رقابت هستند پس به شکل واقعی در حال رقابت اند اما در ایران شرکت های ارائه دهنده خدمات که ریاست آن ها به طور مثال به عهده ی منصب داران دولتی سابق بوده و مورد بازخواست قرار نمی گیرند؛ در صورتی که این مسئولان از منابع دولتی استفاده می کنند و حتی باید سرمایه را نیز به دولت بازگردانند که این مورد اصلا صورت نمی گیرد. افراد مسئول در این جایگاه به سرمایه گذاری های کاذب مانند خرید و سرمایه گذاری در زمین و ... پرداخته که موجب نارضایتی و بلاتکلیفی هفتاد هزار خانوار و کارمندان این مجموعه شده است، البته این موارد در تمامی وزارت خانه محتمل است که نتیجه آن بدبینی و آسیب به نظام مقدس جمهوری اسلامی می باشد.
خصوصی سازی بسیار خوب است اما باید نظارت ها و کنترل ها منظم صورت گرفته و اشخاص حقیقی و حقوقی امثال افراد هیئت مدیره و ...در آن حضور نداشته باشند و حق سهم اشخاص در زمان معین صورت گیرد اما مسئله مهم بحث لیبرال انحصاری است که در آن باید خلاقیت ،تلاش و ... صورت گیرد و به نتیجه مطلوب رسید تا بتوان در بازار سرمایه رشد کرد.
در لیبرال انحصاری افرادی که توانایی مادی و علمی ندارند، امکانات را در اختیار می گیرند و پس از انجام و احداث پروژه های شبکه پول در اختیار ایشان قرار گرفته و چون تخصص کامل ندارند به رفع مشکلات و پشتیانی نمی پردازند که همین امر موجب اختلالات در سرویس دهی می شود.
در حال حاضر خصوصی سازی در ایران به صورت استعمار نوین است چون درآمد با دلار آزاد است اما پرداخت با حقوق وزارت کار است که مسبب مشکلات فعلی جامعه شده است.
-
لزوم راه اندازی سریع تر شبکه ملی اطلاعات در چیست؟
اگر شبکه ملی تشکیل نشود تمامی اطلاعات در سرور رقیب قابل دسترسی می باشد و امنیت اشخاص و گروه های هدف به مخاطره خواهد افتاد، اما اگر بستری فراهم باشد مانند عربستان و کشور های دیگر اطلاعات ما مصون بوده و هزینه ی اضافی از کشور خارج نمی شود، به نظر بنده یکی از دلایل تاخیر در اجرای این موضوع، عدم همسان سازی با موتور های جستجو مانند گوگل است که پس از جستجو کلمات نتایج کامل و مکفی در دسترس متقاضی قرار نگیرد که البته این امر هم به سادگی قابل حل می باشد.
پس بحث فیلترینگ در این موضوع باور غلطی است اما اگر منظور دسترسی به سایت هایی با محتوای غیر اخلاقی می باشد، موضوع فرق خواهد کرد، در حال حاضرکشور های اروپایی نیز این نوع مراقبت ها را در نظر می گیرند و در رده های سنی متفاوت دسترسی های مخصوص و متفاوتی ارائه می شود.
اما دلیل تاخیر در اجرای این شبکه ملی، حضور سودجویانی است که در این مجموعه ها حضور دارند. با وجود کارگروه ها و دستور شخص رئیس جمهور برای تسریع در اجرا پروژه و قول هایی که از طرف وزیر ارتباطات داده شده است به دلیل ضرر رسیدن به کشور های خارجی و حضور سودجویان داخلی که پول زیادی از این طریق بدست می آورند، مطمئنا به این زودی، این امر تحقق نمی یابد.
-
انتخابات الکترونیک و انتخابات مجلس
ابتدا سیستم به صورت آنالوگ بود اما در حال حاضر سیستم های دیجیتال موجود بوده و تجهیزات آن هم فراهم است. یک نکته مهم در انتخابات حفظ امنیت و اصالت آن است که یکی از مبانی ارزشی نظام جمهوری اسلامی است. برای شروع بهتر است انتخابات الکترونیک در چند شهر به صورت آزمایشی انجام شود تا جو روانی و آشنایی با این روش در جامعه صورت گیرد و از انتخابات بعدی این شیوه گسترش یاید.
در انتخابات آتی مجلس چون مردم نا آشنا هستند و تصور های مردم ممکن است موجب مخدوش شدن ارزش این نوع انتخابات شود همانطور که گفته شد، بهتر است در چند شهرستان صورت گرفته تا به نتایج مطلوب تری دست پیدا کنیم.
یک بحث مهم در انتخابات الکترونیک حفط امنیت اطلاعات رای دهندگان و آمار آراء می باشد پس باید شبکه ی طراحی شده غیر قابل دسترسی بوده و تیم پشتیبانی متخصص مداوم امنیت شبکه را کنترل کنند، در غیر این صورت تمامی اطلاعات و مکان ها قابل رویت عوامل نفوذی می باشد، پس نیاز به یک شبکه امنیتی فوق العاده تدوین شود تا ذهنیت ها و انتقادات رو به حداقل برساند.
-
پلتفرم های داخلی و عوامل پیشرفت
قدرشناسی مسئولین از پلتفرم های داخلی فوق العاده کم بوده در صورتی که پلتفرم های خارجی به ازای انتقال اطلاعات کاربران درآمدزایی دارند اما در پلتفرم های داخلی این امر دیده نمی شود و امتیاز خاصی در نظر گرفته نشده است.
بخش دوم قوانین نظارتی و صیانت است که همچنان بلاتکلیف هست؛ البته برخی از موارد آن جای بحث دارد، اما باید قوانین به گونه ای طراحی و پردازش شود که کسی جرأت دسترسی به اطلاعات کاربران را نداشته باشد.مانند ماجرایی که برای پیام رسان بله رخ داد.
ارائه خدمات باید به گونه ای باشد تا مردم به پلتفرم های داخلی ترغیب شوند و این موضوع هم باید بپذیریم که برای پیشرفت بیشتر باید شبکه های اجتماعی ما به شبکه ی ارتباطات جهانی مرتبط باشد تا با شبکه های اجتماعی دیگر لینک و مرتبط شویم؛ اگر پلتفرم های داخلی فقط برای ارتباط داخلی در کشور باقی بمانند فقط یک نرم افزار ساده بوده و پیشرفت چندانی حاصل نخواهد شد.
در جمع بندی به نظر بنده باید فضای سایبری یک متولی مشخص داشته باشد تا چند دستگی نظرات کاهش یابد و بتوانیم در زمینه های مختلف با سرعت بیشتری پیشرفت کنیم.
