راهکار‌های تأمین امنیت روانی مردم در فضای مجازی

به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ، متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سؤال: آقای دکتر علمیه، مصادیقی را اگر بخواهیم درباره آن چیزی که موضوع امشب گفتگو است یعنی برهم زدن امنیت روانی جامعه در بستر فضای مجازی، به کدام موارد اشاره می‌کنید مثال‌هایی برای ما بزنید که بحث را با آن آغاز کنیم.
آقای علمیه: یک مثال خیلی ساده بزنم الان چند ماهی است که ما اخبار گران شدن بنزین را به کرات می‌شنویم و می‌بینیم در فضای مجازی، البته یک نکته را عرض کنم این کلمه فضای مجازی را من یک مقدار مشکل دارم از این جهت که مجازی ویرچوال نیست واقعاً ما فضای سایبری داریم در آن زندگی می‌کنیم و حکمرانی این فضا اهمیت خیلی ویژه‌ای دارد. این فضایی است که مردم در آن دارند زندگی می‌کنند درس می‌خوانند کاسبی می‌کنند و پول درمی آورند لذا این شاید یکی از بی توجهی‌هایی که دارد به این حوزه می‌شود بخاطر همین واژه‌ای است که انتخاب شده است بابت این موضوع. بحث گران شدن بنزین را بار‌ها و بار‌ها از رسانه‌های مختلف و بعضاً حتی داخلی یعنی از نشریات حتی داخلی داریم می‌شنویم. حالا خارجی یک موضوع دارد داخلی هم یک موضوع. این اتفاقی که می‌افتد چه است بحث گران شدن بنزین اقشار مختلف جامعه فارغ از گرایشات شان به هر حال حساسیت ایجاد می‌کند امنیت روانی را واقعاً به هم می‌زند، چون دست می‌گذارد روی اقتصاد و زندگی و معیشت مردم، قاعدتاً امنیت روانی به هم خواهد خورد. ما ببینیم چرا این اتفاق دارد می‌افتد، این علت و معلول‌های مختلفی دارد نمی‌توانیم ما فقط نبضش را بگیریم نه علائم حیاتی این موضوع را اگر بخواهیم چک کنیم می‌بینیم که چند جا متأسفانه مشکل داریم. یک بخشی سواد رسانه‌ای مردم است که کوچکترین بخش هم است. اگر روی موضوع سواد رسانه‌ای کار کنیم آموزش دهیم اطلاع رسانی کنیم مسائل قانونی اش را بگوییم که بعضی از مجموعه‌ها این را شروع کرده اند و کار می‌کنند قوه قضائیه هر از گاهی پیامک به مردم می‌دهد اطلاع می‌دهد کارت‌های بانکی تان را اجازه ندهید در اختیار قرار ندهید هر لینکی که برایتان می‌آید باز نکنید قرعه کشی نکنید و ... این یک بخش داستان است یک بخش دیگر بخش حاکمیت است. ۱۶ اردیبهشت سال ۱۳۹۹، شصت و هشتمین جلسه شورای عالی فضای مجازی در رابطه با الزامات پیشگیری و مقاله با محتوای خلاف واقع در فضای مجازی یک مصوبه‌ای را تصویب کردند چهار مجموعه و نهاد و سازمان هم موظف شدند که پای کار بیایند، وزارت ارشاد، قوه قضائیه، وزارت امور خارجه و وزارت ارتباطات.

سؤال: قرار شد که هر سه ما یکبار یک گزارشی دهند درباره اینکه چه اتفاقی می‌افتد در انتشار اخبار جعلی.
آقای علمیه: دقیقاً علاوه بر گزارش باید اقدام می‌کردند. به طور مثال وزارت ارشاد موظف بود ظرف سه ماه یک اقداماتی را بند ۱ تا بند ۴ انجام بدهد.
سؤال: انجام شد؟
آقای علمیه: متأسفانه خیر. چرا با این ترک فعل‌ها برخوردی صورت نمی‌گیرد، شاید خود این یک گفت و گوی خیلی ویژه خبری بخواهد که بررسی شود. از آن طرف می‌بینیم که در مجلس در برخی موارد، بعضی از نمایندگان محترم مجلس خیلی علاقه‌ای به حمایت از این موضوع و صراحت بیان روی این موضوع ندارند متأسفانه. این از بخش حاکمیت مسئله بسیار مهمی است.
سؤال: پس شما اشاره می‌کنید که ما یک مصوبه‌ای داریم که هنوز اجرا نشده است مصوبه دی ۹۹ شورای عالی فضای مجازی.
آقای علمیه: نه؛ متأسفانه اجرا نشده است.
سؤال: که جلوگیری می‌کند از بسیاری از انتشار اخبار جعلی؟
آقای علمیه: نمی‌توانیم بگوییم جلوگیری می‌کند، ولی در بخش پیشگیری و مقابله در آن مصوبه خیلی صریح اقدامات لازم را بیان کرده است که هر مجموعه‌ای چه کار کند، ما نمی‌توانیم بگوییم که اگر آن انجام شود دیگر هیچ تخلف و خبر و شایعه‌ای پخش نخواهد شد، قطعاً اتفاق می‌افتد چه بسا که الان در خارج از بحث فضای مجازی ما در نشریات خودمان هم می‌بینیم که این موضوعات را مردم به کرات با آن مواجه هستند.

سؤل: نکته‌ای الان دارید در صحبت هایتان اشاره می‌کنید می‌گویید شایعه گران شدن بنزین در فضای مجازی، همه مصادیقی که ما در فضای مجازی مرورشان می‌کنیم رصد می‌کنیم یا برمی خوریم همه شایعه‌ها هستند یا خیر؟
آقای علمیه: نه؛ قاعدتاً بخشی از آن اخبار واقعی است، ولی تکنیک‌هایی که استفاده می‌شود برای منتشر کردن اخبار غالباً یک هدفی دارد دنبال مخاطب هستند دنبال درآمدزایی هستند یا اینکه نه اهداف فرهنگی یا سیاسی یا هنری دیگری پشت آن است که ممکن است به نفع مردم و مخاطب باشد یا خدایی ناکرده به ضرر آنها. یک مثال خیلی شفاف بزنم، این مسئله فقط در ایران نیست و همه جای دنیا با آن مواجه هستند. در امریکا مارس امسال ۲۰۲۳ چند ماه پیش یک سندی منتشر شد به نام سند راهبرد ملی امنیت سایبری، این هنوز نرفته است که کامل قانون شود سند بسیار مهمی است یعنی اهمیت این سند را نمی‌توانیم نادیده بگیریم. یک بخش از آن این است که یک جایی در این سند اشاره و صراحتاً بیان شده است که مقابله با متخلفانی که در فضای سایبری که ما به آن فضای مجازی می‌گوییم، دارند فعالیت می‌کنند چندین برابر جریمه‌ها و بسیار سنگین‌تر از حالت عادی در نشریات معمولی است، چرا پرواضح است بخاطر اینکه من می‌آیم خبر گران شدن بنزین در چهار تا نشریه زرد و سفید و قرمز پخش می‌کنم و به گوش مردم می‌رسد، این تبعات و تأثیر منفی آن خیلی بیشتر از آن است که در دو مجله و دو روزنامه و دو نشریه باشد، چون امروز مخاطب آن‌ها خیلی بیشتر است؛ لذا آن‌ها آمده اند و جلویش را خیلی سفت و سخت می‌گیرند. گرچه قبلاً هم سفت و سخت می‌گرفتند ما بار‌ها و بار‌ها در کشور‌های مختلف و اخبار مختلف شنیده ایم دیده ایم اگر دقت کنیم یا مرور کنیم می‌بینیم که یک بچه دانش آموز را که یک حرفی را که در اینستاگرام، فیس بوک یا توئیتر زده است با او برخورد بسیار جدی کرده اند در صورتی که مشابه آن همچنین برخوردی نبوده است.

سؤال: همین جا بحث را نگه داریم یعنی مجازات‌هایی که در پس این موضوع وجود دارد. آقای جاویدنیا یک نکته‌ای است بعضی‌ها عنوان می‌کنند که ما قوانین لازم را برای برخورد نداریم، برخی عنوان می‌کنند باید قوانین جدیدی تصویب شود و روی آن کار شود، بپرسیم که ظرفیت‌های قانونی که وجود دارد به طور کل ظرفیت‌ها و بستری که وجود دارد برای برخورد با برهم زنندگان و موضوعاتی که برهم می‌زند امنیت روانی مردم را در بستر فضای مجازی چه است؟
آقای جاویدنیا: قوانین همان طور که در فرمایش مقام معظم رهبری هم اشاره شد، در حال حاضر به اندازه‌ای که ما بتوانیم رفع نیاز کنیم موجود است و اگر همین قوانین اجرا شود ما می‌توانیم فضای سالم تری را داشته باشیم. اما در برخی از بخش‌ها با کمبود یا ضعف قوانین مواجه هستیم که نیازمند یک گفت و گوی تفصیلی است و در این گونه موارد آن چیزی هم که در بخش دیگر موضوع خیلی حائز اهمیت است، ایجاد بستر‌های اجرای این قوانین است که باید در نظر داشته باشیم و هم قوانین خوب در کنار بستر اجرای مناسب می‌تواند ما را به آن مطلوب مان برساند.

سؤال: شما الان سه بخش کردید صحبت‌های خودتان را، قوانین جایی که باید قانون تصویب شود و لازم است در اجرا ما ضعف داریم و یک بخشی هم بستر‌ها هستند. اگر بخواهید به طور خلاصه در هر کدام اشاره کنید که کدام موارد، کدام بخش‌ها باید تقویت شود به ما می‌گویید که در فضای مجازی باید چه ابزارهایی، چه بسترهایی، چه قوانینی و چه روش‌های اجرایی اتخاذ شود یا اصلاح شود؟
آقای جاویدنیا: ببینید قوانین الان آن قوانینی که موجود است، در بحث‌هایی مثل نشر اکاذیب، مقابله با شایعات و تشویق به خشونت، موارد خلاف عفت و اخلاق عمومی، محتوا‌های نامناسب برای اطفال و اینگونه موارد تقریباً قوانین مناسبی داریم هم قوانین اصلی داریم هم مجازات‌های تکمیلی موضوع ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی را داریم که می‌شود از این ظرفیت استفاده کرد. در بخش محتوا‌های نامناسب برای اطفال شاید آن تنوع لازم را نداریم برای اینکه آن پیشگیری لازم را انجام دهیم ضمن اینکه خود بستر موجود برای این امر اعمال این موارد با مشکل مواجه است بحث انتشار برخی اخباری که آن اخبار صحیح است، اما انتشار آن‌ها می‌تواند امنیت روانی مردم را برهم بزند. مثل تصادفات مرگباری که اتفاق می‌افتد خودکشی‌ها و مسائلی از این دست که خدایی ناکرده اتفاق می‌افتد، قانون مشخصی در خصوص این‌ها نداریم. درخصوص بحث مسئولیت سکو‌ها و بازنشردهندگان محتوا‌ها باز اینجا اینکه آن نرم افزار‌هایی که وجود دارند مسئولیت شان چه است. همانطور که در آن سندی که اشاره فرمودند اشاره شده است که خود سکو‌ها و کسانی که بازنشر می‌کنند برای آن‌ها مسئولیت‌های شفافی در نظر گرفته شده است این‌ها داریم مواردی که بتوانیم با قوانین موجود با آن برخورد کنیم، اما قوانین مشخص و مدونی در این خصوص وجود ندارد. قانون مطبوعات را داریم در این موضوع، اما در بحث اینکه چرا این اجرا نمی‌شود قوانین موجود، دلایل مختلفی وجود دارد، آموزش‌های تخصصی که برای قضات و پلیس فتا در این زمینه باید وجود داشته باشد یک مقدار با ضعف و نقص مواجه است و از همه این‌ها مهمتر آن بسترسازی حکمرانی در فضای مجازی است. ما تا زمانی که قوانین خوبی هم داشته باشیم مجریان خوبی هم داشته باشیم، اما این مجریان و قوانین بسترشان برای اجرا فراهم نباشد. مثال عرض کنم، وقتی که یک اقدامی در یک نرم افزار خارجی اتفاق می‌افتد و ما از قبل مثل بسیاری از کشور‌های همسایه حتی نیامده ایم این‌ها را الزام کنیم دفتر پاسخگویی داشته باشند برای ما، این قطعاً با مشکل مواجه خواهیم شد و نمی‌توانیم این را اجرا کنیم.

سؤال: همین نکته یعنی بسترسازی حکمرانی در فضای مجازی را نگه دارید، نظر آقای علمیه را هم درباره این موضوع از شما بپرسم، آن چیزی که بسیار هم مورد تحلیل است ساز و کار‌هایی که در بعد حقوقی باید تعریف شود برای پیگیری‌های قضائی سکو‌های خارجی که بعضاً ما می‌بینیم اخبار خلاف واقعیت و جعلی را منتشر می‌کنند. درباره این حکمرانی صحبت کنیم.
آقای علمیه: باز برگردیم به همان مصوبه شصت و هشتم شورای عالی فضای مجازی سال ۹۹ آنجا مشخصاً دستور داده و خواسته شده است که وزارت امور خارجه و نهاد‌های ذیربط در این مسئله از ظرفیت و توانشان استفاده و اقدام کنند وارد عمل شوند، ولی من احساس می‌کنم ببخشید خیلی شفاف روی آنتن عرض می‌کنم از استاد بزرگوار جاویدنیا عذرخواهی می‌کنم، انگار ما یک جورایی این بازی را باخته تصور کردیم و یک جا‌هایی اصلاً به داستان ورود نکرده ایم. اگر فلان کشور یا فلان رسانه یا حتی فلان مقام اجرایی آمده است در بستر فضای مجازی در توئیتر به طور مثال یک حرفی زده و حاکمیت ما را نقض کرده است مثلاً در حوزه اقتصادی یا حوزه فناوری اطلاعات، ما هیچ اقدام متقابلی نکرده ایم در صورتی که مورد مشابه اش مثل هند اقدام کرده است دادگاه‌های مرتبط و جریمه و حق و حقوقش را گرفته است. این بازدارندگی را ما نداشته ایم. از آن بگذریم من یک سؤالی از آقای جاویدنیا بپرسم، من و عامه مردم احساس می‌کنیم که حتی قوه قضائیه در رابطه با مسائل داخلی و منتشرکنندگان یا بازنشرکنندگان اخبار جعلی در فضای داخلی هم یک مقدار منفعل عمل می‌کند. یعنی ما اگر آمار بگیریم و بررسی کنیم همین اتفاقات اخیری که افتاد در حوزه‌های اقتصادی مختلف، اخبار کذب ما خیلی زیاد می‌دیدیم همین امروز هم آخرین آن در رابطه با یکی از سران یک خبر کذبی منتشر شد که تبعات دارد ذهن مردم امنیت روانی مردم به هم می‌ریزد. چه اقدامی می‌شود چرا اقدامی نمی‌شود، آیا خارج از این است که قوه قضائیه می‌تواند به صورت ویژه این مسئله را در دستور کار قرار دهد و ورود پیدا کند.

سؤال: پاسخ شما را از آقای جاویدنیا بپرسیم.
آقای جاویدنیا: قطعاً همینطور است که می‌فرمایید. کاملاً صحیح است و ما در این زمینه البته یک توجیهی متأسفانه آقایان به این قضیه دارند وقتی که یک بستر بسیار بزرگی را داریم در فضای شبکه‌های اجتماعی خارجی و آن امکان برخوردمان را بسیار پایین آورده ایم آن ترک فعل‌هایی که انجام شده است وقتی که در بستر‌های داخلی هم چنین اتفاقاتی می‌افتد می‌گویند که آنجا که هست اینجا هم چندان برخوردی نمی‌شود متأسفانه و آن عده عُده‌ای که باید وجود داشته باشد در این زمینه وقتی ما یک بستری را فراهم می‌کنیم آن بحث نظام هویت در آن اجرا نشده است بحث اعمال قانون را ما جدی نگرفته ایم یک بی نظمی جدی در این زمینه شکل می‌گیرد و هرج و مرجی شکل می‌گیرد که متأسفانه هرچقدر هم مقام معظم رهبری گلایه می‌کنند ظاهراً اتفاقی نمی‌افتد.

سؤال: این نظام هویتی که گفتید درباره آن بحث داریم اینکه در فضای مجازی چه کسی دارد چه کاری انجام می‌دهد البته با تأکید بر حفظ حریم شخصی، درباره آن حتماً صحبت خواهیم کرد.
پخش گزارش
سؤال: خانم شریفی در گزارشتان اشاره کردید به اجرای قوانین مختلف در ارتباط با موضوع امشب در کشور‌های متفاوت، به ترکیه اشاره کردید از استرالیا نام بردید نمایندگان پارلمان اروپا را اشاره کردید که چندین سند را به تصویب رسانده اند. یک مروری هم داشته باشیم بر آنچه که شکل می‌گیرد و البته موضوعاتی که در فضای مجازی در کشور ما است.
خانم شریفی: اول درباره اتحادیه اروپا بگویم. اروپا برای اینکه با اطلاعات نادرست، مقابله کند چندین سند را اخیراً تدوین کرده است. یکی از این سند‌ها سند مقابله با مداخلات خارجی و دیگری همانطور که در گزارش گفتم سند وی اس‌ای دیجیتال سرویس اکت، قانون خدمات دیجیتال. حالا چرا اینقدر این اطلاعات نادرست برایش مهم است چرا این تنظیم سند و تدوین کردند؟ اینطور که اتحادیه اروپا گفته، اهدافی داشته است برای اینکه از حملات سایبری جلوگیری کند از اختلال در زیرساخت‌های حیاتی جلوگیری کند و مهمترین چیزی که همانطور که در گزارش هم دیدیم گفتند انتشار اطلاعات نادرست است. نمایندگان اتحادیه اروپا از اطلاعات نادرست به عنوان سلاح جنگ‌های ترکیبی نام می‌برند چرا، عضو کمیسیون اروپا می‌گوید که این سکو‌های اجتماعی همان مثلاً اینستاگرام و ... همه به خودی خود در حال ایجاد ارسالات نادرست هستند و اطلاعات نادرست باعث می‌شود که، چون انسان وقتی که می‌خواهد تصمیم بگیرد حالا اکثراً با وجود این گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی وقتی می‌خواهیم ببنیم که یک چیزی واقعیت دارد یا نه برخی‌ها می‌رویم به سراغ شبکه‌های اجتماعی که شبکه‌های اجتماعی الگوریتم هایش طوری تعبیه شده است که ممکن است آن واقعیت را به ما بخواهد نشان دهد بر اساس آن اطلاعات نادرست ترسیم شود. کار کمیسیون اروپا چه است، آنطور که برخی از نماینده‌های اتحادیه اروپا گفته اند این است که بیایدهمه حفره‌های ورود اطلاعات نادرست را ببندد. حالا چه ساز و کاری دارد، اینکه همان طوری که گفتم ساز و کار‌هایی که کشور‌های مختلف دارند یکی قوانینی است که بازدارنده است مثلاً در قانون خدمات دیجیتال در ماده ۵۲ آمده است که اگر سکویی قواعد را که باید مثلاً آن اطلاعات نادرست یا برچست گذاری کند یا باید پاک کند این کار را انجام ندهد می‌آید یک درصد از درآمد سال پیش خود را باید جریمه بدهد. مثلاً اگر اینستاگرام ۵۲ میلیارد دلار سال پیش جریمه داشته است یک درصد آن را اگر محاسبه کنید رقم خیلی سنگینی است حالا کار دیگری هم که دیدیم خودمان انجام دادند این بود که پارلمان اروپا از دولت‌های عضو اتحادیه خواسته بود که تیک تاک شبکه اجتماعی چینی را برای کارکنان دولت ممنوع کند. یک بحث دیگری هم که در اروپا داریم در مقابله با اطلاعات نادرست این است که بیشتر نگران این هستند که الان اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ انتخابات دارد و باید با قوانین تنظیم گرانه خودش با اخبار جعلی و اطلاعات نادرست مقابله کند.

سؤال: آقای شجاعی اطلاعاتی به ما بدهید از اجرای قوانین فضای مجازی و همچنین آن چیزی که امشب مورد بحث ما در گفتگو است یعنی تأمین امنیت روانی و برخورد‌هایی که در آلمان صورت می‌گیرد با برهم زنندگان امنیت روانی در بستر فضای مجازی.
آقای شجاعی: سال ۲۰۱۷ در مجلس آلمان قانونی به تصویب رسید در مورد محتوای شبکه‌های اجتماعی و در آنجا گفته شد که اقداماتی مثل تحریک عمومی، نفرت و انزجار یا تهمت و افترا، اخبار دروغ، توهین به پیروان مذاهب و مزاحمت‌های جنسی از مصادیق مجرمانه هستند. این دو وجه دارد یکی برای همین سکو‌ها است یا شبکه‌های اجتماعی که بیش از ۲ میلیون مخاطب دارند، این‌ها باید ظرف ۲۴ ساعت این محتوا‌ها را حذف کنند اگر چنانچه حذف نکنند بین ۵ تا ۵۰ میلیون یورو جریمه خواهند شد. اما در حوزه دیگر یعنی درمورد مخاطبانی که اقدام به چنین کار‌هایی می‌کنند حفظ حریم شخصی مطرح است که در قوانین مختلفی که بازنگری شده یا تبصره‌ای هم به آن اضافه شده است گفته شده است که تصویر گرفتن و فیلم گرفتن از افرادی که راضی نیستند از حوزه حریم خصوصی شان، از منزل شان، از شرایط ویژه‌ای که در آن قرار دارند، این‌ها مشمول مجازات می‌شود. هم گرفتن آن و هم انتشار آن. یعنی اگر کسی بگیرد و منتشر هم نکند این مشمول جریمه خواهد شد. مثلاً فرض کنید در برنامه صحبت از تصادفات شد، کسی حق ندارد که از مثلاً از افراد درمانده تصویر بگیرد هم مانع کمک رسانی می‌شود و هم این عمل مشمول جریمه خواهد شد. در مورد کودکان هم که اشاره‌ای شد این را هم عرض کنم که کودکان هم که قوانین بسیار سفت و سختی در مورد آن است که انتشار تصاویر کودکان با مجازات‌های شدیدی مواجه می‌شود.

سؤال: آقای جاویدنیا طراحی و اعطای نشان کیفیت نشر البته با هدف مقابله با اطلاعات گمراه کننده درنظر گرفته شده بود الان در وزارت ارشاد در چه مرحله‌ای است و به کجا رسیده است؟
آقای جاویدنیا: من اطلاع کافی در این زمینه ندارم، ولی علی الظاهر که نشانی از اجرایش نمی‌بینیم در این موضوع.

سؤال: آن نکته‌ای که اشاره کردید اجرای نظام هویت سازی که کمک خواهد کرد به امنیت بیشتر در فضای مجازی.
آقای جاویدنیا: این نکته همین است که بدون اینکه حریم خصوصی مردم دچار خدشه شود یا ملزم باشند حتماً در فضای عمومی خودشان را معرفی کنند با هویت واقعی ظاهر شوند، چون برای برخی از افراد شاید این میسر نباشد، اما این احراز هویت باید برای مراجع قضائی و قانونی فراهم باشد. کل بحث نظام هویت همین است که پایه اصلی برای ایجاد امنیت در فضای مجازی است.

سؤال: آقای علمیه برسیم به آن چیزی که به عنوان راهکار ارائه خواهیم داد در این برنامه و ببینیم که راهکار‌هایی که ایجاد امنیت می‌کند امنیت روانی مردم را در بستر فضای مجازی افزایش می‌دهد و با مصادیق‌های مختلف برهم زدن امنیت مقابله خواهد کرد چه است؟ می‌رسیم به آن نکته اول یعنی سواد رسانه‌ای که یکی از راهکار‌ها بود.
آقای علمیه: اقدامی که بخواهد به عمل منجر شود پیشنهاد بنده و کارشناس‌های حوزه این است که اول از همه بحث قانونی تخلف را با جریمه‌های سنگین و اقدام سریع با آن مقابله شود که این می‌دانیم وظیفه قوه قضائیه است. بخش دوم، نهاد‌های مختلف مثل وزارت ارشاد، مثل وزارت ارتباطات که بخشی از این عزیزان هم الان دارند کار می‌کنند در بحث سواد رسانه‌ای دارند آموزش می‌دهند در بحث زیرساخت‌های پلتفرم‌ها دارند کاری می‌کنند که انتشار محتوای خلاف واقع سخت شود شناسایی آن راحت شود سریع حذف شود این‌ها جای خود، اما امروز اگر ما بخواهیم به این مریض بدحال مان رسیدگی کنیم با اولویت ما باید علاوه بر این کار‌ها بیاییم یک مجموعه یک سازمانی نظارت کند روی ترک فعل ها، اگر قرار باشد که مصوبه‌ها اجرا شود؛ اگر نشد چه، اگر من و شما یک ماه دیگر سه ماه دیگر دوباره بخواهیم گفتگوی ویژه خبری در این حوزه داشته باشیم آیا کسی هست از او تقدیر کنیم بخاطر اینکه قدمی برداشته و کار مؤثری انجام داده است یا اینکه نه مثل مصوبه سال ۹۶ تا الان روی زمین می‌ماند و به نتیجه‌ای نمی‌رسد. راهکار هست هر کس در حوزه کاری خودش این چهار مجموعه هر کدام اقداماتی که می‌باید انجام دهند اگر جدی بگیرند و انجام بدهند ان شاالله به نتیجه مطلوبی خواهیم رسید.