توسعه فناوریهای مخرب اطلاعات و ارتباطات یک عامل بیثبات کننده جهانی
به گزارش کارگروه بینالملل سایبربان؛ پژوهشگران حوزه مسائل امنیت اطلاعات بینالملل مؤسسه تحقیقات ملی اقتصاد جهانی و روابط بینالملل ای. ام. پریماکووا آکادمی علوم روسیه ناتالیا روماشکینا و دمیتری استفانوویچ در مجله «مسائل امنیت سایبری» این مؤسسه نوشتند توسعه پرشتاب فناوریهای اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین ویژگیهای دنیای مدرن است که فرصتهای استثنایی و تهدیدات جدیدی در تمام عرصههای زندگی بشر ایجاد کرده است.
امروزه در قالب گفتگوهای بینالمللی و ملی طیف گستردهای از مسائل مربوط به تهدیدات سایری علیه جهان، امنیت و ثبات بینالملل موردبحث و بررسی قرار میگیرند منجمله فعالیت سازمان ملل در حوزه تأمین امنیت بینالملل اطلاعات و اعتمادسازیها، توافقنامههای حوزه فضای سایبری، مسائل اخلاقی، فنی و حقوقی استفاده از هوش مصنوعی در عرصه نظامی، ابتکار عملهای کنترل تسلیحات سایبری، پیشنهادات مربوط به منع حملات سایبری به زیرساختهای فوق حساس دولتی خصوصاً تأسیسات هستهای نظامی و غیرنظامی.
اگرچه چندی پیش ارتباط میان مشکلات هستهای و سایبری در عرصه نظامی همچون تهدید فزاینده تأثیر فناوریهای اطلاعات و ارتباطات بر سطح ثبات استراتژیک تقریباً کاملاً نفی شدند، اما رفتهرفته جامعه علمی و متخصص به این مجموعه مشکلات پی برده است.
این آگاهی تا حدود زیادی به دنبال رشد فزاینده موارد خاص بهکارگیری فناوریهای اطلاعات و ارتباطات مخرب در درگیریهای نظامی، نفاقافکنی میان قومی، تغییر حکومت و رهبری یک کشور، در نتیجه افزایش میزان حملات سایبری به زیرساختهای بسیار حساس دولتی و ماهوارههای مصنوعی، امکان استفاده توان نظامی حتی نه در پاسخ بلکه با اهداف جلوگیری از حمله سایبری و در اثر تغییراتی که در دکترینهای بسیاری از کشورها وارد میشود، حاصلشده است.
بهاینترتیب، در راستای امنیت و ثبات بینالملل، ازنقطهنظر لزوم پیشگیری، خطرات احتمالی و تهدیدات برخاسته از فضای سایبری که جنبه جهانی و استراتژیک دارند از مهمترین ریسکها و تهدیداتی هستند که نیازمند پیشگیری هستند. امروزه تجزیهوتحلیلها ثابت کردهاند تمام عوامل بیثبات کننده نظام امنیت بینالملل با توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتباط هستند. بنابراین، در درگیریهای امروزی با سرعت فزاینده ابزارهای مخرب و جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات بهطور فزاینده به کار گرفته میشوند. در عرصه بینالملل نیز فناوریهای نوین دیجیتال جهت دستیابی به اهداف نظامی و سیاسی مورداستفاده قرارگرفتهاند. نمونههای بارز آن استفاده از برنامههای مخرب Stuxnet ،Duqu ،Wiper و Flame در حملات سایبری گسترده و پیچیده علیه تأسیسات بسیار حساس و زیرساختهای دولتی است.
بنابراین، توسعه پرشتاب فناوریهای مخرب اطلاعات و ارتباطات و تهدیدات امنیت اطلاعات مرتبط با آن را میتوان بهعنوان یک عامل بیثبات کننده جهانی در نظر گرفت. ضمن اینکه هر یک از سایر عوامل بیثبات کننده که از مدتها پیش وجود داشتهاند، در شرایط کنونی در اثر استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات در راستای اهداف نظامی سیاسی مخرب، نظامی سازی فناوریهای اطلاعات صلحآمیز، سهولت، ناگهانی و سرعت عمل تسلیحات روانشناختی اطلاعاتی و فناوری اطلاعات بهشدت افزایش مییابد. مکانیسمهای الزامی جهانی کنترل در این حوزه فعلاً وجود ندارد که بر کاهش سطح ثبات استراتژیک نیز تأثیر میگذارد.