تأسیس هنرستان تخصصی IT راهی برای جبران کمبود نیروی کار ماهر
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان به نقل از روزنامه ایران، مشکات اسدی، معاون زنان و توانمندسازی سازمان فناوری اطلاعات درباره کمبود نبروی ماهر در حوزه IT علی‌رغم تعداد بالای فارغ‌التحصیلان این رشته گفت: «جامعه فناوری اطلاعات بخصوص اکوسیستم استارتاپی از نبود نیروی ماهر در حوزه‌ای سی تی رنج می‌برد و بااینکه سالانه تعداد زیادی از افراد تا مقطع دکترا هم پیشرفته و فارغ‌التحصیل می‌شوند ولی بسیاری‌شان جذب بازار کار نمی‌شوند و آن‌هایی هم که در این مسیر خبره شده‌اند، راه مهاجرت را در پیش می‌گیرند. سازمان فناوری اطلاعات نه‌تنها دو سالی است که در راستای مهارت‌آموزی و تربیت نیروی انسانی در حوزه‌ای سی تی و حتی تربیت مربی، گام برداشته است بلکه باهمکاری وزارت آموزش‌وپرورش، هنرستان تخصصی IT راه‌اندازی می‌کند تا کمبود نیروی ماهر را در آینده جبران کند.»
نظر به اینکه دانشجویان زیادی در حوزه IT (فناوری اطلاعات) جذب دانشگاه‌ها شده و فارغ‌التحصیل می‌شوند چرا کشور بازهم در این زمینه با کمبود نیروی ماهر مواجه است؟
بله درست است. وقتی به سراغ آمار فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و دانش‌آموزان هنرستان‌ها می‌رویم، می‌بینیم بااینکه تعداد آن‌ها زیاد است حتی بعضی‌ها تا مقطع تحصیلی دکترا را هم پیش رفته‌اند و مدارک تحصیلی تکمیلی هم دارند ولی نمی‌توانند جذب بازار کار در این حوزه شوند. حقیقت این است که مهارت‌هایی که در دانشگاه‌ها به دانشجویان و دانش‌آموزان داده می‌شود، متناسب با نیاز حوزه بازار و کسب‌وکارها نیست ازاین‌رو یکی از بزرگ‌ترین معضلات اکوسیستم فناوری اطلاعات بخصوص در حوزه استارت‌ها، نبود نیروی انسانی ماهر است.
اگر دانشگاه‌ها در حوزه فناوری اطلاعات به دانشجویان مهارت آموزش نمی‌دهند، چگونه است که فارغ‌التحصیلان از کشور مهاجرت می‌کنند؟
معمولاً استارت‌ها نیروهایی را به‌عنوان کارآموز جذب کرده و هزینه‌های فراوانی برای تربیت این نیروها صرف می‌کنند ولی متأسفانه وقتی صاحب مهارت و رزومه خوبی شدند، مهاجرت کرده و به‌عنوان نیروی انسانی ماهر جذب دیگر کشورها شده و مشغول به کار می‌شوند ازاین‌رو اکوسیستم فناوری اطلاعات با کمبود نیروی انسانی ماهر روبه‌رو می‌شود.
برای رفع این معضل سازمان فناوری اطلاعات چه رویکردی را در تربیت نیروی ماهر در پیش‌گرفته است؟
اول باید گفت وزارت ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات متولی آموزش نیست و اگر در این حوزه ورود کرده از حیث تخصصی است که در حوزه فناوری اطلاعات دارد. بنابراین در حقیقت وارد کمک به آموزش نیروی ماهر شده است. هدف اصلی هم این است که فرآیندی را در این حوزه ریل‌گذاری کنیم تا نهادهای آموزشی بر اساس این ریل‌گذاری تخصصی در فناوری اطلاعات، فرآیند آموزش را به‌گونه‌ای مهارت محور کنند تا ضمن بالا رفتن توانمندسازی اجتماعی، متناسب با نیاز بازار باشد و کمبودها رفع شود.در همین راستا سازمان فناوری اطلاعات تلاش کرده با رویکرد توانمندسازی تا به موضوع آموزش نگاه دوباره‌ای داشته باشد بدین ترتیب نیز دو نگاه و رویکرد را پیش روی خود قرار داده که یکی آموزشICT و دیگری ICT ابزاری برای آموزش است. در رویکرد اول تلاش کردیم دو رویداد و محور آموزشی یعنی کارآفرینی بر بستر فناوری اطلاعات و دیگر آموزش برنامه‌نویسی در چند رده سنی کودکان و نوجوانان و تربیت مربی را پیش ببریم. در رویکرد دوم هم تلاش کردیم از ابزارهای ICT برای آموزش‌های الکترونیکی در کشور استفاده کنیم.
تاکنون چه تعدادی در حوزه فناوری اطلاعات آموزش‌دیده‌اند؟
با برگزاری 25 دوره کارآفرینی بر بستر فناوری اطلاعات و 20 کمپ برنامه‌نویسی برای کودکان و نوجوانان در دو سال گذشته، حدود 3 هزار دانش‌آموز و کودک را در سراسر کشور آموزش دادیم.
چرا سازمان فناوری اطلاعات در حوزه تربیت مربی IT نیز ورود کرده است؟
واقعیت این است آموزش 3 هزار دانش‌آموز در برابر وجود 13 میلیون دانش‌آموز در کشور رقمی بسیار ناچیز است ازآنجایی‌که قصد داشتیم تعداد زیادی از دانش‌آموزان را آموزش دهیم بنابراین امسال به تربیت مربی روی آوردیم تا بتوانیم در کل کشور تعداد بیشتری از کودکان و دانش‌آموزان را از طریق مربیان تربیت‌شده، آموزش دهیم تا این آموزش‌ها به‌صورت پایدار ادامه یابد. تاکنون هم دو پایلوت تربیت مربی در شهرستان‌های استان تهران و ایلام برگزار کرده‌ایم.
هدف‌گذاری بعدی شما برای آموزش تربیت مربی در سال جاری چیست؟
بعد از برگزاری دو پایلوت، قرار است در چند ماه باقیمانده از دولت، 31 رویداد و دوره آموزش تربیت مربی به‌صورت سراسری در کشور برپا کنیم. بعد در این رویداد، ایده‌های برتر باهم رقابت خواهند کرد و هرکسی به رویداد نهایی راه یابد، می‌تواند در آموزش تکمیلی سازمان فناوری اطلاعات شرکت کند.
فکر می‌کنید با اجرای این دو رویکرد بتوانید آموزش‌ها را پایدار کرده و کمبود نیروی ماهر در این حوزه را در آینده جبران کنید؟
رویکرد دیگری که سازمان فناوری اطلاعات در پیش‌گرفته است، تأسیس و راه‌اندازی هنرستان تخصصی IT است تا بتواند تربیت نیروی ماهر را در آینده جبران کند. در این راستا تفاهمی را با بخش متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش امضا کردیم و قرار شد تا هنرستان‌های تخصصی فناوری اطلاعات مشخصاً برای تربیت دانش‌آموزان در حوزه تخصصی فناوری اطلاعات راه‌اندازی شود. این نیز یکی از اقدام‌هایی است که می‌تواند تربیت نیروی ماهر در کشور را پایدار سازد.
در مسیری که سازمان فناوری اطلاعات برای آموزش نیروی ماهر و تأسیس هنرستان تخصصی IT پیش روی خود دارد، از چه نهادهایی کمک گرفته است؟
همان‌طور که گفتم سازمان فناوری اطلاعات، متولی آموزش نیست تنها هدفش کمک به متولیان آموزش در کشور برای آموزش تخصصی و بهینه‌سازی آن برای تربیت نیروی ماهر در آینده است تا با خروجی خوب به بازار هدف کمک کند در همین راستا با دو وزارتخانه آموزش‌وپرورش و وزارت کار و رفاه اجتماعی همکاری داریم. وزارت آموزش‌وپرورش به تمام مراحل آموزش و تربیت مربی نظارت دارد و با راهبری و پروتکل‌های آن‌ها برگزار می‌شود. مربیانی هم که در دوره‌های کارآفرینی و برنامه‌نویسی سازمان فناوری اطلاعات شرکت می‌کنند همه از مربیان آموزش‌وپرورش هستند و گذراندن این دوره‌ها، جزو دوره‌های ضمن خدمت آن‌ها محسوب می‌شود. بخش فنی و حرفه‌ای وزارت کار هم با سازمان فناوری اطلاعات در دو حوزه اعطای گواهینامه فنی و حرفه‌ای به مربیان و دانش‌آموزان و برگزاری مسابقه‌های مهارت ملی در 6 حوزه‌ای تی و معرفی به رقابت‌های جهانی نقش محوری دارد.
کلاس‌های آموزشی فناوری اطلاعات در چه مناطقی از کشور برگزار می‌شود؟
ازآنجایی‌که تمام دوره‌های ما در راستای عدالت اجتماعی رایگان است، به همین دلیل بالای 80 درصد دوره‌ها در مناطق روستایی وکم برخوردار و حاشیه شهرها برگزار می‌شود و جزو اولویت‌های سازمان فناوری اطلاعات است. به‌عنوان‌مثال یکی از پایلوت‌ها را منتورهای ما که همه از اکوسیستم استارتاپی کشور هستند، در روستاهای سیستان و بلوچستان برگزار کردند و گاهی برای آموزش هر مفاهیم 8ساعت وقت گذاشته‌اند تا خروجی مناسبی داشته باشد.
آیا در حوزه آموزش فناوری اطلاعات بخش خصوصی هم نقش دارد؟
تمام آموزش‌های لازم را آموزشگاه‌های حوزه IT بخش خصوصی انجام داده‌اند در حقیقت آن‌ها به‌عنوان بازوهای کمکی سازمان فناوری اطلاعات به میدان آمدند و سازمان فناوری اطلاعات تنها روی محتوا نظارت دارد.
در صحبت‌های خود به رویکرد دوم سازمان فناوری اطلاعات در آموزش که همانا ICT به‌عنوان ابزاری برای آموزش است، اشاره کردید در این زمینه توضیح می‌دهید؟
تمام تلاش سازمان فناوری اطلاعات حمایت از آموزش با استفاده از ابزارهای ICT و پتانسیل‌های آموزش‌های الکترونیکی کشور است. بخصوص که با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس این روزها استفاده از ابزارهای آموزشی ICT اهمیت بسیاری دارد. یکی از این ابزارها، شبکه هوشمند «دانا» است که بحث مفصلی می‌طلبد.
آیا برای دانشگاه‌ها هم بحث مهارت‌آموزی را در دستور کاردارید؟
واقعیت این است که در این زمینه کار جدی انجام نداده‌ایم و تمرکز خود را روی آموزش کودکان و تربیت مربی گذاشته‌ایم و فکر نمی‌کنم بتوانیم در مدت باقیمانده از دولت کار جدی در این زمینه انجام دهیم.
