تأخیر در اجرای شبکه ملی اطلاعات؛ ضربه به پیشرفت و امنیت کشور

مهندس محمدحسن انتظاری در اولین اجلاس ملی مدیریت ریسک در زیرساخت‌ها گفت: شبکه ملی اطلاعات یک ضرورت ملی است که باعث می‌شود اطلاعات موردنیاز کشور و مردم در داخل تولید شود و در داخل کشور گردش پیدا کند.
به نقل از ایرنا، انتظاری هشدار داد درصورتی‌که اطلاعات ما که مبنای مدیریت و حاکمیت بر کشور است، در دست خودمان نباشد مدیریت کشور در دست دیگران خواهد بود که این ‌یک اصل اساسی در حاکمیت ملی است.
انتظاری افزود: یکی از نکات مهمی که لازم است در آن تفاهم و اجماع صورت گیرد بحث فضای مجازی به‌عنوان یک فضا و هویت و زیست‌بوم جدید است که ما برای توسعه زندگی نیازمند حضور در آن هستیم.
وی بابیان اینکه اثرات این زندگی الکترونیکی همه حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، امنیتی و سیاسی را تحت تأثیر جدی قرار داده است، تأکید کرد: یک هویت جدید برای زندگی انسان شکل‌گرفته و به همین دلیل است که مانند زندگی واقعی که نظامات، قوانین و مقررات داریم باید در این فضا هم این نظامات تدوین و پیاده‌سازی شود.
انتظاری یادآور شد: بر اساس این دیدگاه مهم است که شورای عالی فضای مجازی کشور به دستور مقام معظم رهبری تأسیس‌شده است و ما باید در برابر تحولات سایبری که در کشور به‌سرعت در حال ایجاد شدن است هماهنگ باشیم تا توسعه در کشور ایجاد شود در غیر این صورت با چالش درونی روبرو خواهیم شد که برای مدیریت این تحولات اساسی و مهم شورای عالی فضای مجازی کشور تشکیل‌شده است.
وی با تشریح منظرهای فضای مجازی کشور در شورای عالی فضای ‌مجازی، اظهار داشت: یک منظر اشراف عالمانه حاکمیت است که حاکمیت به‌صورت هوشمند باید در این فضا مدیریت داشته باشد، توسعه فراگیر و پایدار اجتماعی و فرهنگی منظر بعدی است که در حقیقت زندگی ما از هویت فرهنگی‌مان و بحث‌های اجتماعی ما از هویت اجتماعی‌مان با سنت‌های بسیار دیرینه شکل می‌گیرد و همچنین علم، اقتصاد و دسترسی منظرهای دیگر در این فضا است که طرح‌های شورای عالی فضای مجازی کشور بر مبنای این منظرها صورت می‌گیرد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی بابیان اینکه بر اساس مدل مفهومی فضای مجازی باید بر کل لایه‌ها، مدیریت و مقررات اعمال شود، گفت: ما از فضای ۲۰ سال پیش که صرفاً ICT و فناوری اطلاعات به‌عنوان ابزار در آن مطرح بوده است عبور کرده‌ایم والان درباره فضای سایبری صحبت می‌کنیم که در کل این فضا، امنیت فضای سایبری با ویژگی‌های خاص خود باید حاکمیت پیدا کند، هرچند عده‌ای هنوز در فضای بیست سال پیش فکر می‌کنند و تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری می‌کنند.
انتظاری بر اهمیت تأسیس شورای عالی فضای مجازی در کشور تأکید کرد و افزود: روند فناوری سریع‌تر و دامنه تأثیرات آن قوی‌تر وجدی‌تر شده است و در شرایط فعلی که با اینترنت اشیا، رایانش ابری و وب معنایی مواجه هستیم باید مدیریت کلان کشور بتواند در جامعه جدید که هویت سایبری به آن اضافه می‌شود هم پیشرفت کشور را رقم بزند و هم هویت و استقلال خود را حفظ کرده و الزامات جدید را برای کشور ایجاد کند.
وی چالش‌های عمده فضای مجازی همچون حفظ تأسیسات حیاتی جامعه، حفظ اطلاعات ملی کشور و امنیت سایبری را برشمرد و تصریح کرد: این تهدیدها لزوم یک هماهنگی ملی را برای ما ایجاد می‌کند و این در حالی است که در حال حاضر سازمان‌های متعددی در کشور بدون هماهنگی با یکدیگر وجود دارند و سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری می‌کنند که نتیجه آن مشکلات زیادی است که در اداره کشور در این حوزه وجود دارد.
انتظاری تأکید کرد: اگر هماهنگی در این حوزه ایجاد نشود نه‌تنها توسعه نخواهیم داشت بلکه امکان توقف نیز وجود دارد بنابراین شورای عالی فضای مجازی برای هماهنگی در این حوزه در کشور و کاهش تعارض‌ها و افزایش هم‌افزایی‌ها در حوزه کلان ایجادشده تا با قرارگاهی مرکز ملی فضای مجازی این تحولات را شکل دهد.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی در خصوص ریسک‌های متعدد سایبری اعم از حملات سازمان‌یافته سایبری، دسترسی‌های غیرمجاز، انتقال ویروس و انواع و اقسام خرابکاری‌ها اظهار داشت: پیش‌بینی‌شده است تا سال ۲۰۱۸ هکرها دو تریلیون دلار از شبکه‌های مالی در دنیا برداشت غیرمجاز خواهند کرد و این حجم همه هکرهای دنیا را جذب می‌کند تا باهم شبکه تشکیل داده و وارد این اقتصاد کلان شوند.
وی بابیان اینکه فضای سایبری امروز به‌عنوان عرصه پنجم رویارویی در کنار زمین، دریا، هوا و فضا است، افزود: راهبرد امنیت ملی آمریکا که در سال ۲۰۱۵ توسط رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام‌شده تأکید بر این دارد که فضای سایبری را به‌عنوان یک فضای مشترک می‌دانند و این بدان معناست که حاکمیت سرزمین به معنای سنتی دچار تحول شده است.
انتظاری ادامه داد: آمریکا اعلام کرده که به‌عنوان مهد اینترنت مسئولیت ویژه‌ای برای هدایت یک جهان شبکه‌ای بر عهده دارد و برای خود یک مدیریت و ریاست ویژه قائل است و به همین دلیل است که باید برای امنیت و استقلال خود در فضای سایبری که در کل فضای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ظهور جدی دارد، برنامه داشته باشیم.
وی با یادآوری اینکه در بحث تقسیم‌کار ملی و نظام سازی در حوزه فضای مجازی برنامه‌های متعددی در حکم مقام معظم رهبری در تأسیس شورا آمده و سال گذشته نیز به تصویب شورا رسیده است، تصریح کرد: با همکاری دستگاه‌های متعدد در حال تدوین برنامه‌های ملی در این حوزه هستیم که بعضی از این برنامه‌ها نهایی و به مرحله اجرا نیز رسیده است و همچنین در حوزه امنیت مثلاً در بحث ضد بدافزار بومی، نظام‌های حقوقی و قضایی و دیگر حوزه‌ها برنامه‌هایی در شورا وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: از حمایت و همکاری عموم وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها برخوردار هستیم اما عبور از حالت سنتی به وضعیت جدید به‌کندی صورت می‌گیرد که در حال سرعت یافتن است و البته معدود دستگاه‌هایی در این زمینه نگاه بخشی دارند که به‌مرور حل خواهد شد.
وی بیان داشت: باید مفهوم فضای مجازی در ذهن تصمیم گیران جای گیرد و از حالت بخشی نگری بیرون آمده و خود را با شرایط جدید تطبیق دهند و در کل حاکمیت نظامات جدید را تدوین کنیم تا تعارضات کاهش‌یافته و هم‌افزایی ملی شکل گیرد.
انتظاری با تشریح برتری‌های داخلی که در کشور وجود دارد، گفت: مصوبه شبکه ملی اطلاعات، سیاست بومی‌سازی زیرساخت‌ها بر اساس اقتصاد مقاومتی و ایجاد شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی و نیروی انسانی خلاق از مزیت‌های کشور است و در شاخص‌های بین‌المللی رتبه بسیار خوبی در حوزه نیروی انسانی سایبری داریم که البته باید از این متخصصان بهتر استفاده شود.
دبیر شورای عالی فضای مجازی خواستار ورود جدی‌تر و قوی‌تر دانشگاه‌ها به موضوعات پدیده‌های جدید علمی و فناوری شد تا با اعمال سیاست‌ها و راهبردهای فضای مجازی و با حفظ زیرساخت‌ها درنهایت به یک اقتدار ملی در حوزه سایبر دست‌یابیم.