انتخابات 1400 و چالشی به نام فضای سایبری
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان ؛ انتخابات ریاست جمهوری 1400 وارد فاز رسمی خود شد، اما برخی مسائل از دوره های قبل در مورد این فرایند عظیم دموکراتیک در کشور وجود دارند که همچنان بدون راه حل باقی مانده و این احتمال وجود دارد که در انتخابات پیش رو نیز بر همین منوال بمانند.
چنانچه از موضوعات مختلفی نظیر عدم کارکرد صحیح جناح ها و گرایش های مختلف در جهت دهی به افکار عمومی یا مسئله موج سواری بر نیازهای عمومی مردم برای اخذ رای یا موضوع مهمی مثل تحمیق افکار عمومی عبور کنیم، به جریان و مسئله مهمی مثل موضوع تامین امنیت انتخابات و فرایند ابهام برانگیزی مثل حفظ استقلال و مقابله با نفوذهای احتمالی خارجی می رسیم.
این مسئله، طی سال های اخیر و با تشدید تلاش ها برای برگزاری الکترونیکی انتخابات یا گسترش غیرقابل مهار و افسار گسیخته شبکه های اجتماعی و نبود نظارت کافی بر آنها، پررنگ تر از گذشته شده و بر میزان نگرانی ها در زمینه حضور جریان نفوذ در کشور افزوده است. در چنین حالتی، ما با کشورهایی روبرو هستیم که خود آنها، سابقه گسترده ای در دخالت های انتخاباتی یا حملات سایبری در کشورهای دیگر به منظور تغییر نتایج انتخاباتی دارند و با این حال، کشورهای قربانی در این بین را متهم به سازماندهی اقدامات مخرب، علیه خود می کنند.
به بیان دیگر، کشورهای صاحب نفوذ و قدرت در این فضا، در پی آن هستند که با تشکیل شوراهای ناظر بر فضای سایبری در عرصه بین الملل و اعمال قوانین یکجانبه گرایانه بر آنها، همانند شورای امنیت سازمان ملل یا شورای حقوق بشر، این فضا را نیز به نفع خود مصادره کرده و زمینه فعالیت کشورهای دیگر علیه منافع خود را سلب نمایند. گرچه هر گونه فعالیتی در فضای سایبری، در اصل بازی کردن در میدانی است که مالکیت آن در اختیار تعدادی محدود از کشورهاست، اما در هر حال، انجام اقدامات پیشگیرانه امنیتی و تلاش برای ایجاد تعامل با کشورهای همسو، می تواند موازنه قدرت را تغییر داده و فضای سایبری را از انحصار خارج نماید.
آمریکا؛ بزرگترین تروریست سایبری جهان
ایالات متحده همواره در فضای سایبری، تلاش گسترده ای را به کار بسته تا خود را بزرگترین قربانی تروریسم سایبری نشان دهد و از این طریق، فشار را بر دیگر ملت ها، بیفزاید. این در حالی است که آمریکا، به اعتراف خود مقامات آمریکایی، همواره نقش پررنگی در عملیات های مخرب سایبری علیه کشورهای دیگر جهان دارد و همواره تلاش می کند با اتهام پراکنی بی مورد علیه کشورهایی نظیر ایران، چین یا روسیه، خود را مبرا از هر اتهامی نشان دهد. وبسایت دهیل، در این رابطه می نویسد:
« آمریکا باید قوانینی جهانی [در حوزه مجازات و گزینههای پاسخگویی در برابر عاملان نفوذهای سایبری] ایجاد کند و در این زمینه، داراییهای دولتی و قدرت اقتصادی برای این کار را نیز دارد.»
از سوی دیگر، وبسایت حفاظت از قدرت ما (protectourpower)، نیز با تهدید کشورهای متخاصم به فضای سایبری آمریکا در این رابطه می نویسد:
« بازیگران شرور این عرصه و دولتهایی که از آنها حمایت میکنند، باید بدانند که ما با استفاده از طیف گستردهای از قدرتهای قانونی، اقتصادی، دیپلماتیک و حاکمیتی آمریکا، بهسرعت در برابر سو استفادههای سایبری آنها پاسخ خواهیم داد.»
بعد از حمله استاکس نت و آسیب به تاسیسات هسته ای ایران، در خبری به نقل از رویترز آمد:
« تاسیسات هستهای ایران تنها سایتی نیست که توجه امریکاییها را به خود جلب کرده بلکه اخبار منتشر شده، نشان میدهد که امریکا با استفاده از ویروس استاکس نت به تاسیسات هستهای کرهشمالی در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ میلادی (پنج سال گذشته) نیز حمله کرده بود که این حملات سایبری ناکام ماند.»
بعد از این، بی بی سی فارسی نیز در خبری به صورت رسمی تایید کرد که استاکس نت، ویروس ساخته دست آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده است و توسط سازمان های اطلاعاتی رژیم های متخاصم علیه ایران، در تاسیسات هسته ای کار گذاشته شده است. در مستند زیرودیز، ساخته الکس گیبنی نیز به این موضوع اشاره شد و آمریکا و اسرائیل، رسما مسئول انجام حملات مخرب سایبری یا ترورهای هدف دار دانشمندان هسته ای ایران، شناخته شدند.
همه این اسناد و اعترافات در حالی است که آمریکا خود را در زمینه راه اندازی حملات سایبری علیه کشورهای دیگر، صاحب حق دانسته و بدون هیچ گونه عذرخواهی یا جبران خسارت در زمینه حملاتی که صورت داده است، در اقدامی پیشدستانه، ایران را به انجام حملات سایبری علیه مواضع آمریکایی متهم می کند.
اندیشکده خاورمیانه، در بخشی از یادداشت خود در زمینه حملات سایبری منتسب به ایران می گوید: « ایران بهوسیله راهبردهای جنگ نرم، برای دستیابی به اهداف خارجی، با تداوم نبردهای سطح پایین و طولانیمدت، مانند جنگ سایبری، برای حفظ فشار بر رقبای خود، اقدام کرده است. ایران برای ایجاد حمایتهای جهانی از اهداف انقلابی خود، تلاشش را برای تبدیلشدن به یک بازیگر جهانی سایبری، ادامه میدهد و در پاسخ به تحریمها به دنبال اهداف و قابلیتها جدیدی است. راهبردها و اهداف سایبری ایران، ایستا نیستند. بازیگران سایبری مرتبط با ایران، احتمالاً دو نوع از عملیات را در میانمدت و طولانیمدت، تکرار میکنند یا گسترش میدهند: 1. دخالت در انتخابات خارجی 2. سرقت گسترده از مالکیت معنوی.»
آمریکایی ها در بخشی از اتهام پراکنی خود علیه کشورهای دیگر نظیر ایران، این کشور را متهم می کنند که قصد دارد با استفاده از فضای سایبری، اهداف خود در سیاست خارجی را پیگیری نموده و حملات سایبری به دیگران را اهرم فشاری برای منافع سیاسی و اقتصادی خود کند.
یکی از تازه ترین اتهام پراکنی های آمریکا در فضای سایبری علیه ایران، به چند هفته قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در نهایت به برکناری ترامپ از قدرت انجامید، بر می گردد. در این اتهام پراکنی علیه ایران، این کشور متهم شد که با ارسال پیام های تهدید آمیز علیه کارکنان ستادهای انتخاباتی در آمریکا، تلاش کرده است تا نتیجه انتخابات را در این کشور، تغییر دهد.
جان راتکلیف ، هماهنگکننده سابق نهادهای امنیتی آمریکا و کریستوفر ری، مدیر پلیس امنیت داخلی آمریکا (افبیآی)، به طور مشترک در کنفرانس مطبوعاتی زنده مدعی تلاش ایران برای دخالت در انتخابات آمریکا شدند. به گفته این دو مقام امنیتی آمریکا، ایران در تلاش برای ارسال ایمیلهای حاوی پیامهای مرعوبکننده به رأیدهندگان حامی حزب دموکرات در چندین ایالت آمریکا بوده است. این ایمیلها بهخصوص به رأیدهندگان در دو ایالت فلوریدا و پنسیلوانیا ارسال شده است.
همچنین این دو مقام آمریکایی، در بخش دیگری از صحبت های خود در این زمینه که مربوط به قبل از انتخابات 2020 آمریکا است گفتند:
« آمریکا برای عملیات آینده ایران علیه انتخابات این کشور، آماده میشود. اعتمادبهنفس ایران بهعنوان یک بازیگر سایبری جهانی، پیامدهای گستردهای برای سایر کشورهای منطقه و دیگر کشورها خصوصاً اروپا دارد.»
گرچه این ادعا، آنچنان بی پایه و اساس بود که حتی نانسی پلوسی، رییس وقت مجلس نمایندگان آمریکا نیز در این زمینه، ایجاد شک کرد و آن را مردود دانست. به اعتقاد برخی کارشناسان، آمریکا با این روش، قصد دارد زمینه را برای آماده سازی اذهان عمومی، به جهت تهاجم های آینده سایبری به کشورهای دیگر جهان، آماده سازد.
انتخابات ایران، فرصتی برای حضور دوباره سایبری آمریکا
طی ماه های اخیر، رویدادهای مختلفی در کشور به وقوع پیوسته است که همگی از ملتهب شدن فضای سیاسی بین ایران، آمریکا و رژیم صهیونیستی، خبر می دهند. این موضوع، حداقل در روابط بین ایران و ایالات متحده، برخلاف آن چیزی است که برخی در پی القای آن هستند و شاید در برخی موارد، شاهد فزونی تنش ها بین دو کشور و افزایش احتمال درگیری بوده ایم. ایالات متحده آمریکا نیز در این بین، احتمالا همانند دوران اوباما، از فاز تهاجم فیزیکی خارج شده و تلاش می کند از ظرفیت های فضای سایبری، برای اعمال فشار خود علیه نظام ایران بهره برداری نماید.
این کار می تواند در دسته بندی های مختلفی، نظیر حملات سایبری یا فضا سازی های رسانه ای و تلاش برای القای مطالب دروغین یا همان مهندسی اجتماعی قرار بگیرد. البته طی چند ماه گذشته، نشانه هایی از حملات سایبری پر حجم علیه مواضع جمهوری اسلامی ایران به چشم می خورد اما با نزدیک شدن به دوران انتخابات و داغ شدن تنور رقابت های سیاسی، احتمالا در چند ماه پیش رو، شاهد سرمایه گذاری گسترده دشمن در گسترش فیک نیوزها و بار رسانه ای برای تاثیر گذاشتن بر نتایج انتخابات ریاست جمهوری پیش رو باشیم. بر این اساس، نکاتی را در ادامه یادآور می شویم:
1- طی ماه های پیش رو، خطر دخالت های غربی با همراهی پادوهای منطقه ای ایالات متحده در انتخابات ایران، حتمی به نظر می رسد. این کشورها، در صحبت های مقاماتشان، علنا ایران را تهدیدی برای منافع منطقه ای خود قلمداد کرده و معتقدند باید مانع از گسترش نفوذ این کشور در منطقه خاورمیانه شوند. از این رو، تلاش خواهند کرد با ایجاد التهابات انتخاباتی، ایران را تا مدتی درگیر فضای داخلی خود کرده و از گسترش روابط ایران در کشورهای منطقه، بکاهند.
2- یکی از مواردی که دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران، بر روی آن سرمایه گذاری خواهند کرد، طبق روال گذشته تلاش برای کاهش میزان مشارکت در انتخابات و پررنگ کردن این کاهش در رسانه ها خواهد بود. اندیشکده « موسسه واشنگتن برای سیاست در خاور نزدیک»، با تاکید بر کمی میزان مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی اخیر، مدعی است ایران تلاش می کند تا با آمار سازی و اطلاعات دروغین، میزان مشارکت را بیشتر از حد واقعی نشان دهد. تلاش گسترده بر انصراف احزاب مختلف از شرکت در انتخابات و اصطلاحا تحریم انتخابات، از هم اکنون در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی آغاز شده است و کمپین های مختلفی در این زمینه در حال شکل گیری است. این کمپین ها و گروه ها، تلاش می کنند تا با تمرکز بر موضوعات اقتصادی، اعدام های اخیر و همچنین موضوعاتی نظیر آبان 98، سقوط هواپیمای اوکراینی و مسائل مختلفی که حدودا در 4 سال گذشته روی داده است، مردم را از شرکت در انتخابات دلسرد و مایوس کنند.
3- یکی دیگر از مسائلی که دشمن برای کاهش حضور مردم در انتخابات، بر اساس سند منتشر شده توسط موسسه واشنگتن برای سیاست در خاور نزدیک، دستاویز خود قرار داده است، تلاش بر القای عدم استقلال مجلس شورای اسلامی در تصمیم گیری و همچنین کمبود اختیارات ریاست جمهوری برای اداره مسائل کشور است. آنها با پررنگ کردن تاکید های اخیر رهبر انقلاب بر لزوم فعالیت دولت تا آخرین لحظه، دائما در حال القای این مطلب هستند که دولت و مجلس فاقد استقلال در تصمیم گیری و اجرا هستند و رای دادن به آنها، بی فایده است.
4- آمریکا و متحدانش تلاش می کنند تا با نشان دادن چهره ای خشن از جمهوری اسلامی ایران در فضای سایبری و نسبت دادن حملات خصمانه به دیگران در این فضا به ایران، جامعه جهانی را به واکنش علیه ایران وادار ساخته و از این طریق، راه را برای تصویب تحریم های احتمالی علیه این کشور هموار کنند. این اقدامات، با نزدیک شدن به فضای انتخابات ریاست جمهوری، با شدت بیشتری دنبال خواهد شد و احتمالا شاهد بروز تحریم های جدید در فضاهایی باشیم که تا کنون نبوده ایم.
5- آمریکا دائما تلاش کرده است جمهوری اسلامی ایران را متهم به اجرای سانسور شدید بر فضای مجازی، استفاده از ابزارهای خصمانه علیه شهروندان و مخالفان و همچنین استفاده از تسلیحات سایبری علیه کشورهای همسایه نماید. بر اساس توصیه سند ارائه شده توسط موسسه واشنگتن برای سیاست در خاورنزدیک، احتمالا آمریکا در پی آن باشد تا با تشدید این اتهام پراکنی ها در ماه های پیش رو، از ابزارهای تهاجمی علیه ایران در این فضا بهره برداری نماید و با تقویت ابزارهای مبارزه با فیلترینگ نظیر ارائه نسل جدیدی از فیلترشکن ها، اینترنت ماهواره ای و نمونه های مشابه، به مقابله با این اقدام اتهامی به ایران بپردازد.
6- برخی کارشناسان مدعی هستند اقدام آمریکا در تحریم دسترسی ایرانی ها به برخی ابزارها نظیر نرم افزارهای مورد نیاز گوشی های آیفون، نرم افزارهای مورد استفاده گوشی های اندرویدی در گوگل پلی، وبسایت های ارائه دهنده مقالات بین المللی برای دانشجویان و محققان ایرانی و موارد مشابه، به جای مقابله با اقدامات ایران در فضای سایبری، به کمک دولت ایران برای تقویت فیلترینگ و سانسور آمده است. از این رو، این احتمال نیز وجود دارد که طی ماه های پیش رو، مقداری از این محدودیت ها کاسته شده و به همین ترتیب، زمینه ایجاد فیک نیوزها و انتشار اخبار جعلی فراهم بیاید.
7- در نهایت باید به این موضوع اشاره کرد که انتخابات الکترونیک، در کنار تمام مزایا و محاسنی که می تواند برای کشور در پی داشته باشد، می تواند بزرگترین بستر برای نفوذ دشمن در عرصه تصمیم گیری کلان کشور باشد. توجه به این نکته ضروری است که قطع به یقین، سیاست کلان آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران، تغییری در محتوا و مفهوم نکرده است و در متون مختلفی که از سوی اندیشکده های آمریکایی منتشر می شود، تغییر نظام در ایران، به صورت کلی در دستور کار قرار دارد. ایجاد ابهام در فرایند کلی انتخابات، تایید هویت رای دهندگان، شمارش آرا، تجمیع و اعلام نتایج، همه و همه فرایند هایی هستند که دشمن امکان نفوذ در آنها را خواهد داشت و با توجه به سیاست های خصمانه دشمن، این موضوع دور از انتظار نیست که آنها، قصد تغییر نتایج در فرایند رای گیری و ابهام پراکنی گسترده در نتیجه کلی را داشته باشند.