اسرائیل در راه تحقق رؤیای سایبری

این روزها وقتی اسم امنیت سایبری آورده می‌شود، اسرائیل در مرکز توجهات قرار می‌گیرد. طبق آمارهای اداره ملی سایبری اسرائیل، شرکت‌های این رژیم سالانه 6.5 میلیارد دلار تولیدات امنیت سایبری صادر می‌کنند که شامل 10 درصد از کل بازار جهانی می‌شود. این بازار در آمریکا بسیار بزرگ‌تر است ولی نسبت به جمعیت، اسرائیل توانسته بیشترین رشد را داشته باشد؛ اما این سؤال مطرح است که دولتی به این کوچکی و در کانون بحران و خطر، چگونه توانسته است به این جایگاه برسد؟ به نظر می‌رسد این امر نتیجه یک ابتکار از بالا به پایین باشد که مستقیماً زیر نظر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، نتانیاهو انجام شده است.
رژیم صهیونیستی توانسته با تقویت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات خود، به تهدیدی برای منطقه تبدیل شود. تهدیدی که دیگر خیلی محدود به مرزهای جغرافیایی نخواهد بود.
متن زیر مصاحبه‌ای است با اسحاق بن اسرائیل که از او به‌عنوان پدر امنیت سایبری اسرائیل نام می‌برند. وی اخیراً در کتابی با عنوان «امنیت سایبری در اسرائیل»، به موضوع امنیت سایبری اسرائیل پرداخته است. در این مصاحبه به نکات مهمی که این مسئول امنیتی بر آن تأکید داشته است، اشاره می‌کنیم:

اکوسیستم سایبری
بن اسرائیل تقریباً به عنوان یک سازنده اکوسیستم کارآفرینی شناخته می‌شود. وی بازنشسته ارتش اسرائیل و یکی از چهره‌های شناخته‌شده تحقیق و توسعه شرکت‌های نظامی در جهان است. این ژنرال سابق ارتش در حال حاضر مدیر مرکز تحقیقات سایبری بالواتنیک در دانشگاه تل‌آویو است. بن اسرائیل گفت که در سال 2002 ایهود باراک از وی خواسته بود که برنامه‌ای برای توسعه حفاظت سایبری از زیرساخت‌های حیاتی رژیم صهیونیستی طراحی کند. در سال 2010 نیز نتانیاهو از وی خواسته بود که طرح ملی سایبری را اجرا کند. بن اسرائیل از 19 سالگی در ارتش شروع به کار کرده و تجربه جنگ شش‌روزه را نیز در کارنامه خود دارد.
بن اسحاق توصیه کرد که اگر به دنبال شروع یک استارت آپ هستید، امنیت سایبری یکی از فرصت‌هایی به شمار می‌رود که سریع‌ترین رشد را در این دهه داشته است. بازار امنیت سایبری از 3.3 میلیارد دلار در سال 2000 به 175 میلیارد دلار در سال 2020 خواهد رسید. هر کسب‌وکاری چه کوچک و چه بزرگ در آینده‌ای نه‌چندان دور باید به فکر استخدام نیروهای متخصص و تهیه زیرساخت‌های امنیت سایبری باشد.
مهم‌ترین عنصر یک راهبرد امنیت سایبری، انعطاف‌پذیری و سازگاری آن است.
بن اسرائیل در سال 2010 کمیته‌ای 50 نفره تشکیل داد تا با او همکاری کنند. به دستور نتانیاهو، برای حفاظت از منافع اسرائیل، اقدام به ایجاد یک اکوسیستم کرد که هکرها را قادر می‌کرد بتوانند در جهان متحول، تاکتیک‌های خود را تغییر دهند. وی تشخیص داد که برای این کار نیاز به سیال بودن بازار امنیت سایبری دارد. برای طراحی یک اکوسیستم از نظر بن اسرائیل، به موارد زیادی اشاره شده که فرهنگ، آموزش، مؤسسات تحقیقاتی، سیستم اعتباری، سیاست‌های مالی، قانون، حمایت از مالکیت معنوی و شرایط بازار از این موارد هستند. ساختن اکوسیستم‌ها باعث می‌شود که کارآفرینان روی سرمایه‌گذاری در این بازار تمرکز داشته باشند.

توجه به حفظ حریم خصوصی
بن اسحاق با انتقاد از نظارت شدید بر شبکه‌های اجتماعی عنوان کرد که این کارها (نظارت سازمان‌یافته و گسترده)، توسط شرکت‌های خصوصی مانند فیس بوک و توییتر انجام می‌شود. این در حالی است که اسرائیل نیز با ورود به بازار نرم‌افزارهای پیام‌رسان، توانست با نرم‌افزار وایبر، اقدام به جاسوسی اطلاعاتی در مناطق مورد نظر خود کند. این نرم‌افزار در کشور ما نیز تا حد زیادی توانست محبوبیت پیدا کند. البته در این موضوع که این نرم‌افزار ساخت اسرائیل است، اختلاف‌نظر وجود دارد، ولی در این موضوع که سرورهای این نرم‌افزار در خاورمیانه، اکثراً در فلسطین اشغالی مستقر هستند، اتفاق نظر وجود دارد.

سایبری؛ تهدید همیشگی
بن اسرائیل این طور ادامه داد که شما چه در وضعیت خوب امنیت سایبری باشید یا نه همواره در معرض خطر هستید و احتمالاً این خطر بسیار بزرگ‌تر از تشخیص شما خواهد بود. رشد حملات سایبری بسیار سریع‌تر از آن است که مردم بتوانند خطر آن را تشخیص دهند. طبق گزارشی که توسط انجمن ملی کسب‌وکارهای کوچک (NSBA) آمریکا در سال 2014 منتشر شده، نیمی از کسب‌وکارهای کوچک مورد هدف حمله سایبری قرار می‌گیرند. کمیسر لوئیس آگویلار، عضو کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، در مورد این نظرسنجی عنوان کرد: این نظرسنجی دو نکته را مشخص کرد:
- میانگین ارزش حملات سایبری از 8699 دلار در سال 2013 به 20752 دلار در سال 2014 رسیده است که 140 درصد طی یک سال رشد داشته است.
- شمار شرکت‌هایی که بیش از سه روز از حملات سایبری ضربه خورده‌اند، 13 درصد رشد داشته است.
طبق گزارش امنیت سایبری شرکت IBM در سال 2015، بخش‌های مراقبت بهداشتی، صنایع تولیدی، خدمات مالی، دولت و بخش حمل‌ونقل، آماج بیشترین حملات سایبری بوده‌اند.

خاورمیانه؛ کانون تمرکز سایبری
فرصت‌ها و تهدیدهای سایبری در خاورمیانه به‌طور اختصاصی، بسیار بیشتر هستند. یکی از دلایلی که رژیم صهیونیستی- و کشورهای غرب آسیا به تبع آن- اخیراً روی امنیت سایبری سرمایه‌گذاری کرده، این است که دستگاه‌های تلفن همراه نفوذ بسیار زیادی در این منطقه از جهان داشته است. گزارش شرکت بیمه پی دبلیو سی -که امسال منتشر شده است- نشان می‌دهد شرکت‌های خاورمیانه در معرض خسارات بیشتری از حملات سایبری نسبت به شرکت‌های جهانی هستند. آمار شرکت‌های این منطقه که بیش از 500 هزار دلار در حملات سایبری از دست داده‌اند، 53 درصد بوده که در مقایسه با آمار جهانی 23 درصد بیشتر است. ازآنجایی‌که امنیت سایبری بسیار به منافع ملی کشورها نزدیک است، شرکت‌های داخلی از مزیت رقابتی در این زمینه برخوردار هستند، یعنی دولت در تلاش است تا به شرکت‌های بومی خود تسهیلات بیشتری اعطا کنند. در بالاترین سطوح، امنیت سایبری خطوط سیاسی را نیز رد می‌کند و مرزها را در هم می‌شکند. سال 2012 که شرکت آرامکو عربستان- باارزش‌ترین شرکت جهان- مورد حمله قرار گرفت، سه شرکت آمریکایی، روسی و اسرائیلی بودند که این حمله را شناسایی کردند و اتهام این حمله سایبری متوجه ایران شده است. مقامات ایرانی همواره این اتهامات را رد کرده‌اند.
رژیم صهیونیستی شرایط بسیار خاصی دارد. برنامه‌های نظامی بخش اعظم اقتصاد این رژیم را تشکیل می‌دهد. دوره اجباری سه‌ساله سربازی نیز اثر ارتش بر روی مردم و جمعیت را بیشتر کرده است. به نظر بن اسرائیل، این مشکلات به امنیت سایبری اجازه نمی‌دهد که سریع‌تر از این رشد کند. رژیم صهیونیستی به رهبری بن اسرائیل بیشترین توجه خود را متوجه مسئله‌ای کرده است که در حال تبدیل شدن به بزرگ‌ترین خطر و فرصت تاریخ دوران مدرن است، یعنی امنیت سایبری.

نتیجه‌گیری:

• در سال‌های اخیر اسرائیل در تلاش بوده تا از منظر اقتصادی به مقوله امنیت سایبری نگاه کند و با توسعه بخش امنیت سایبری در تلاش برای تقویت شرکت‌های خصوصی در این زمینه است تا ضمن اشتغال‌زایی، امنیت سایبری را تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم کند. اسرائیل در راه تحقق رؤیای خود برای تبدیل شدن به مرکز سایبری جهان، به دنبال برقراری ارتباط بیشتر بین‌المللی است تا نفوذ خود در منطقه و کشورهای آسیا را افزایش دهد. همکاری‌های امنیتی با کشورهایی مانند سنگاپور، چین، امارات و عربستان ازاین‌دست فعالیت‌ها است؛ اما اسرائیل چگونه این مسیر را شروع کرده است و چند سال زمان برده تا به قدرت سایبری با ارزش تجاری 10 درصدی جهان تبدیل شود؟
• از سال 2010 که بن اسرائیل مسئول پی گیری جدی مسائل امنیت سایبری این رژیم شده است، تنها 6 سال گذشته است. این رژیم بعد از پروژه استاکس نت به تقویت بعد داخلی و خارجی امنیت سایبری خود پرداخته و این موضوع را به بزرگ‌ترین هدف خود در چند سال آینده مبدل کرده است یعنی «تبدیل شدن اسرائیل به مرکز سایبری جهان». این تلاش‌های گسترده نشان از وقوف مقامات اسرائیلی به مسئله امنیت دارد و اگر این موضوع به مسئله اول مسئولین کشور ما نیز تبدیل شده بود اینک ایران نیز می‌توانست در بازارهای جهانی و به‌خصوص هم‌پیمانان خود، اعمال نفوذ کرده و به استانداردسازی بپردازد.
• اگر تنها از منظر اقتصادی به قضیه نگاه کنیم، با توجه به در اولویت قرار گرفتن اقتصاد مقاومتی، این موضوع بسیار با اهمیت جلوه خواهد کرد. هزینه‌هایی که کشور ما به خاطر تبادل یک‌طرفه اطلاعات در اینترنت متحمل می‌شود، می‌تواند صرف پیشبرد اهداف سایبری ایران شود. بهتر است مسئولین ایران نیز از طریق طراحی یک اکوسیستم کامل، به کمک امنیت سایبری بروند. کشوری مثل ایران که دارای رتبه سوم جهان در تربیت رشته‌های مهندسی است و دارای فارغ‌التحصیلان بسیاری در زمینه علوم رایانه است، می‌تواند با حمایت از بخش خصوصی در این راستا، ضمن اشتغال‌زایی، مقوله امنیت سایبری را به مسئله‌ای روزآمد و قابل‌لمس برای جامعه و بخش خصوصی تبدیل کند.