آشفته‌بازار خدمات اینترنتی کافی‌نت‌ها

به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ باوجود ارائه انحصاری برخی خدمات دولتی از طریق اینترنت و همچنین نرخ نامه‌های رسمی برای ارائه خدمات مختلف اما قیمت‌گذاری خدمات ارائه‌شده در کافی‌نت‌ها بیشتر باسلیقه و انصاف مالکان کافی‌نت‌ها صورت می‌گیرد.
هم‌زمان با شروع سال تحصیلی جدید و ثبت‌نام دانشجویان جدیدالورود؛ دانشجویان موظف شدند قبل از ثبت‌نام، نسبت به دریافت کد ره‌گیری اقدام کنند.
ازآنجایی‌که دریافت این کد نیازمند الزاماتی همچون اسکن مدارک، تعیین سایز مدارک موردنیاز و امثال آن است، تنها گزینه پیش روی بسیاری از دانشجویان به علت دسترسی نداشتن به این امکانات، مراجعه به کافی‌نت است.
اما اوج گرفتن تقاضا و وضعیت آشفته قیمت‌گذاری موجب شده تا بعضی از مالکان کافی‌نت‌ها هزینه زیادی از دانشجویان برای ارائه این خدمات دریافت کنند.
در آشفتگی این بازار هر فروشنده به سبک خود قیمت‌گذاری می‌کند و منطبق بر میل و انصافش سطح قیمت را تعیین می‌کند.
براساس بررسی میدانی، دریافت کد ره‌گیری برای دانشجویان جدیدالورود دانشگاه آزاد از 7 تا 20 هزار تومان و برای دانشجویان دانشگاه‌های دولتی از 10 تا 30 هزار تومان هزینه دارد.
مالک کافی‌نتی در شمال غرب تهران مبلغ ثبت‌نام دانشگاه آزاد و دولتی را 20 هزار تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: رقم ثبت‌نام دانشگاه‌های دولتی متفاوت است اما حدوداً 30 هزار تومان خواهد بود.
مالک یکی از کافی‌نت‌های شرق تهران مبلغ دریافت کد ره‌گیری دانشگاه آزاد را 7 هزار تومان اعلام می‌کند. او می‌گوید: برای ثبت‌نام دانشگاه دولتی ارقام متفاوت است که میانگین آن‌ها با توجه به تعداد اسکن‌ها، 10 هزار تومان است.
به فاصله چند متر آن‌طرف‌تر یک کافی‌نت دیگر، رقم دریافتی برای ثبت‌نام دانشگاه آزاد را 20 هزار تومان اعلام کرد.
یکی از کافی‌نت‌های جنوب تهران نیز می‌گوید: مبلغ ثبت‌نام دانشگاه آزاد و میانگین مبلغ ثبت‌نام دانشگاه‌های دولتی به ترتیب 20 هزار تومان و 30 هزار تومان است. این در حالی است که یک کافی‌نت دیگر که بافاصله کمی از آن قرار داشت، رقم ثبت‌نام دانشگاه آزاد را 13 هزار تومان عنوان کرد.
یکی از این دانشجویان دانشگاه آزاد، می‌گوید: قبل از ثبت‌نام به یکی از کافی‌نت‌های اطراف دانشگاه مراجعه کردم تا کد ره‌گیری دریافت کنم، دانشجویان زیادی نیز برای انجام این کار مراجعه می‌کردند.
وی ادامه می‌دهد: پس از دریافت کد، فروشنده مبلغ را 20 هزار تومان اعلام کرد درحالی‌که این کار اصلاً مراحل پیچیده و سختی ندارد.
این دانشجو می‌گوید: دانشجویان در مقابل این مبلغ که به نسبت هم زیاد است، هیچ واکنشی نشان ندادند و با اختیار خود مبلغ را پرداخت می‌کنند.
اما این‌همه ماجرا نیست. چنانکه به‌تازگی یعنی در سوم مهرماه نیز هشتمین سرشماری کشور در سطح ملی آغاز شد که افراد می‌توانند با مراجعه به سایت در ارائه اطلاعات لازم سرشماری همکاری کنند.
بر این اساس خانوارهایی هستند که یا از اینترنت برخوردار نیستند و یا آنکه از چگونگی ثبت‌نام اینترنتی اطلاع چندانی ندارند و علاوه بر این‌ها نیز وجود 1000 جایزه یک‌میلیون تومانی مرکز آمار ایران که از مزایای شرکت اینترنتی سرشماری است، سبب تشویق بیشتر مردم برای مراجعه به کافی‌نت‌ها بریا سرشماری اینترنتی خواهد شد.
اما هم‌زمان با تشویق مردم به ثبت‌نام اینترنتی، سازوکار مناسبی برای ارائه قیمتی واحد از سوی کافی‌نت‌ها ارائه نشده است و به هرکدام از آن‌ها که مراجعه کنید، مبلغ متفاوتی را درخواست خواهند کرد.
مالک یک کافی‌نت در شرق تهران گفت: مبلغ ثبت‌نام اینترنتی به ازای هر یک نفر 1500 تومان است.
یک کافی‌نت در جنوب تهران این مبلغ را برای هر نفر سه هزار تومان اعلام کرد. کافی‌نت دیگری که در نزدیکی آن قرار داشت، همین مبلغ را بیان کرد؛ اما کافی‌نت سومی که بافاصله دورتری از آن‌ها قرار داشت به‌صورت تقریبی برای یک خانواده 5 نفره این مبلغ را 8 هزار تومان اعلام کرد.
هرچند در این زمینه از سوی مرکز توسعه دولت الکترونیک، قیمت ارائه خدمات ثبت‌نام اینترنتی سرشماری سال 95 سی هزار ریال برای دریافت توسط دفاتر پیشخوان دولت تعیین و پیشنهاد شد که  در خصوص سایر اماکن ثبت‌نام همین قیمت رعایت شود.
در همین حال اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران هرسال نرخ ارئه خدمات در کافی‌نت‌ها را تعیین می‌کند که کافی‌نت داران موظف‌اند این نرخ نامه را در معرض دید مراجعه‌کنندگان قرار دهند. اما با این تفسیر مشخص نیست که ارقام این نرخ نامه توسط کافی‌نت داران رعایت می‌شود یا خیر.
حال این سؤال به وجود می‌آید که چرا نظارت کافی برای اعمال نرخ‌های مصوب و عدم  قیمت‌گذاری‌ها سلیقه‌ای وجود ندارد و افراد تنها باید چشم به دهان فروشندگان بدوزند تا قیمت‌ها را از زبان آنان بشنوند درحالی‌که با اعمال نظارت قوی‌تر می‌توان به آسودگی دریافت‌کنندگان خدمات کمک زیادی کرد.