«شامد» گامی مناسب برای ساماندهی محتوای دیجیتال
به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ هرچند این طرح پیش‌ازاین به‌منظور ساماندهی محتوای دیجیتال کلید خورده بود و گستره وسیعی از نرم‌افزار تا محتوا را زیرپوشش خود قرار می‌دهد، اما شهرت آن در جامعه به موضوع استفاده از آن برای ساماندهی کانال‌های تلگرامی بازمی‌گردد.
در اجرای این طرح که یکی از مصوبات شورای عالی فضای مجازی است، در حال حاضر نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان متولی ثبت و احراز هویت کانال‌های تلگرامی مشخص‌شده و هنوز خبری از جزییات آن نیست، اما به نظر می‌رسد به‌زودی پای پلیس فتا به‌عنوان مقام قضایی پیگیر نیز به این طرح باز شود. حالا در جدیدترین مرحله شامد متولیان امر، شناسنامه‌دار شدن کانال‌های تلگرامی را یک الزام می‌دانند و با آنکه به‌تازگی کلید خورده، تاکنون از ۱۱ هزار کانال داخلی بالای ۵ هزار کاربر، حدود ۲ هزار کانال به ثبت رسیده‌اند.
نیمه نخست آذر سال جاری سید رضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و عضو شورای عالی فضای مجازی از تصمیم‌گیری شورای عالی فضای مجازی برای مدیریت شبکه‌های اجتماعی خبر داد.
در ادامه انتشار این خبر محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جزییات بیشتری را منتشر کرد و گفت: «در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه کسانی که دارای کانال‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی با تعداد اعضای قابل‌توجه هستند، باید احراز هویت شوند. این موضوع به این دلیل است که فعالیت‌های خبری و اطلاع‌رسانی در این کانال‌ها باید مورد استناد باشد تا مردم بتوانند به آن‌ها اعتماد کنند. بر این اساس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول شد تا در مدت یک ماه کمیته‌ای تشکیل داده و برای ساماندهی این شبکه‌ها آیین‌نامه تدوین کند».
این طرح کمی بعد با نام شامد دهان‌به‌دهان گشت و اعلام شد تمامی کانال‌های تلگرامی باید نسبت به ثبت خود در سامانه‌ای که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدارک دیده‌شده اقدام کنند، در غیراین‌صورت در مراحل بعدی با برخوردهای قضایی مواجه خواهند شد.
شامد چیست؟
شامد یا همان شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال طرحی است که در ابتدا به‌عنوان راهی برای ساماندهی پیامک‌های انبوه در مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد و پس‌ازآن به راهی برای ساماندهی کل محتواهای دیجیتال از نرم‌افزار گرفته تا محتوا و حالا هم کانال‌های تلگرامی تبدیل‌شده است.
بنا بر آنچه متولیان امر می‌گویند برای ثبت مشخصات هر محتوای دیجیتال و گرفتن شامد تنها ۳ دقیقه زمان نیاز است، بااین‌حال در مرحله پس از ثبت نیز هرچند هنوز جزییات این مصوبه منتشرنشده و اطلاع دقیقی از مراحل بعد و چگونگی نحوه و شدت برخوردها در دست نیست، اما به نظر می‌رسد اداره امور و چگونگی نظارت بر محتوا در گام نخست به مردم به‌عنوان مخاطبان محتوا و پس‌ازآن به‌طور احتمالی به پلیس فتای ناجا به‌عنوان متولی تأمین امنیت در فضای مجازی سپرده خواهد شد.
مرتضی موسویان، رئیس معاونت فناوری و مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است دولت با راه‌اندازی سامانه شامد برای احراز هویت صاحبان کانال‌های دارای بیش از ۵ هزار کاربر، به دنبال بستن شبکه‌های اجتماعی خارجی نیست بلکه حاکمیت با راه‌اندازی این سامانه به دنبال استفاده مفید از شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی و ممانعت از کلاه‌برداری و اشاعه ناهنجاری‌های اجتماعی است.
همه‌چیز درگرو چگونگی اجرا
حمیدرضا همتی درباره اجرایی شدن طرح شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال در سطح کانال‌های تلگرامی اظهار کرد: «مشاهده بازخورد مثبت طرح شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی محتوای دیجیتال در هر بخشی از فضای مجازی وابسته به نحوه اجرای آن است.»
وی در ادامه صحبت‌هایش تأکید کرد: در حال حاضر ۸ درصد مجموع محتوای تولیدشده در دنیا، محتوای فارسی است و ازنظر رتبه‌بندی این زبان رتبه چهارم دنیا را در حوزه تولید محتوا به خود اختصاص داده است.»
رئیس کانون توسعه‌دهندگان فضای مجازی همچنین گفت: «از سوی دیگر می‌بینیم محتوای فارسی به یکی از موضوعات مهم فرهنگی تبدیل‌شده اما بااین‌حال در چند سال گذشته با چالشی مواجه شده‌ایم مبنی بر اینکه باوجود اهمیت این حوزه، اقدام جدی و مؤثری از سوی روابط عمومی‌ها انجام‌نشده و بیشتر محتواها به‌جای تولید شدن، کپی و بدون مطالعه و دقت منتشر می‌شوند.»
